***«Χρειάζεται ολιστικό πλάνο και παραγωγή πολιτικών που να προσελκύουν τις ξένες εταιρείες με τρόπο που η ανάπτυξη να είναι πολύπλευρη και να διαχέεται σε όλη την κοινωνία»
***«Χρειαζόμαστε κουλτούρα κράτους που εξυπηρετεί και είναι στη διάθεση του πολίτη και του επιχειρείν, και όχι μόνον ενός κράτους που ασκεί εξουσία»
***«Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν είναι ευέλικτα να προσαρμόζονται έγκαιρα στις σύγχρονες ανάγκες και προκλήσεις της αγοράς εργασίας. Παρατηρείται έλλειψη πολλών ειδικοτήτων»
***«Πρέπει τα πανεπιστήμια μας, και γενικότερα όλη η προσέγγιση της παιδείας, να διέπεται από κουλτούρα εποικοδομητικής περιέργειας που καλλιεργεί την κριτική σκέψη, αλλά και από δημιουργική εγρήγορση»
***«Σε περίπτωση που το Ιράν κλείσει τα Στενά του Ορμούζ, αναμένεται να επηρεαστεί ο τομέας της ναυτιλίας και αλυσιδωτά όλο το φάσμα της εφοδιαστικής αλυσίδας, αλλά και ο τουρισμός»
***«Θέματα τριβής εντοπίζονται ως επί το πλείστον στην αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα του Δημοσίου. Χρονοβόρες διαδικασίες αποτελούν τροχοπέδη στο ξένο προσωπικό και στις οικογένειες τους»
***«Έχουμε μεγάλα περιθώρια βελτίωσης και πολύ μακρύ δρόμο να διανύσουμε, αναφορικά με τα συστατικά αξιολόγησης τής ποιότητας ζωής σε ένα κράτος»
***«Η προσέλκυση ξένων επενδύσεων δεν θα πρέπει να εξαρτάται μόνον από χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, αλλά και από τη μεταφορά τεχνογνωσίας, την εκπαίδευση και εργοδότηση εγχώριου ανθρώπινου κεφαλαίου»
***«Η γεωγραφική μας θέση, το νομοθετικό μας πλαίσιο, η συμμετοχή μας στην ΕΕ, τα φορολογικά κίνητρα, το υψηλό επίπεδο επαγγελματικών υπηρεσιών, η ποιότητα ζωής, δημιουργούν θελκτική αξία προς ξένες επιχειρήσεις»
***«Η κυβέρνηση θα πρέπει να βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση και να είναι ενεργός-καλός ακροατής, και όχι παθητικός ακροατής (to listen, not to hear)»
***«Πέραν από τον τομέα της ναυτιλίας, στο νησί δραστηριοποιούνται και εταιρείες τεχνολογίας, αγοράς συναλλάγματος, υπηρεσιών υγείας, παιδείας και εκπαίδευσης»
***«Καταγράφεται μαζική ροή ξένου ειδικευμένου ανθρώπινου κεφαλαίου στην Κύπρο, απόρροια γεωπολιτικών εξελίξεων αλλά και στοχευμένων κυβερνητικών πολιτικών των τελευταίων τουλάχιστον δέκα χρόνων»
***«Η Κύπρος αναμένεται σύντομα να εισέλθει σε μια νέα νομική τάξη πραγμάτων, με τη θέσπιση και την εφαρμογή του Μηχανισμού Ελέγχου Άμεσων Ξένων Επενδύσεων»
Ο Βασίλης Δημητριάδης, τέως υφυπουργός Ναυτιλίας (2020-2023, επί Προέδρου Αναστασιάδη), ανέλαβε τον περασμένο Απρίλιο (16/4/2025) την προεδρία του Κυπριακού Συνδέσμου Διεθνών Επιχειρήσεων/Cyprus International Businesses Association (CIBA). Ο Κυπριακός Σύνδεσμος Διεθνών Επιχειρήσεων αποτελεί την οργανωμένη φωνή των διεθνών (ξένων) επιχειρήσεων που εδρεύουν στην Κύπρο. Ερωτηθείς για τον ρόλο του εν λόγω συνδέσμου σε εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο, ο κ. Δημητριάδης απάντησε ότι αυτός είναι πολυσύνθετος και δεν περιορίζεται μόνο στην υπεράσπιση των συμφερόντων των επιχειρήσεων αυτών. «Από τη στιγμή που μια εταιρεία αποφασίζει να εμπιστευτεί ως επενδυτικό προορισμό ή ως κέντρο δραστηριοποίησης την Κυπριακή Δημοκρατία, εκτιμούμε ως ιδιαίτερα σημαντικό να παρέχουμε την απαραίτητη στήριξη σε σχέση με τις υφιστάμενες διαδικασίες, τον τρόπο εφαρμογής του νομοθετικού πλαισίου, τις υφιστάμενες φορολογικές πολιτικές και ό,τι άλλο δύναται να επηρεάσει την αποτελεσματική λειτουργία μιας εταιρείας» εξήγησε. Παράλληλα, συνέχισε, διαμορφώνουμε θέσεις και εμπεριστατωμένες προτάσεις που αφορούν το υπό διαμόρφωση νομοθετικό πλαίσιο σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, με γνώμονα πάντα τη διατήρηση και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας και ιδιαίτερα της επενδυτικής της προοπτικής σε σχέση πάντα με άλλους ανταγωνιστικούς προορισμούς. «Ο ρόλος μας είναι διττός: Να διασφαλίσουμε μέσα από δράσεις και πρωτοβουλίες ότι οι διεθνείς επιχειρήσεις λειτουργούν αποτελεσματικά και με τα λιγότερα δυνατά προβλήματα στην Κύπρο, ενώ παράλληλα να είμαστε έντιμοι συνεργάτες της εκάστοτε κυβέρνησης, προσφέροντας στο κράτος την εμπειρία και την τεχνογνωσία των μελών του συνδέσμου για να προβεί είτε σε βελτιωτικά μέτρα είτε για να επικαιροποιήσει διαδικασίες, έτσι που οι εταιρείες αυτές να εδραιώσουν την παρουσία τους στην Κύπρο» συμπλήρωσε.
Ελκυστικός προορισμός
Σύμφωνα με τον τέως υφυπουργό Ναυτιλίας, ο CIBA και τα μέλη του αποτελούν ισχυρό εργαλείο, που θα μπορούσε να έχει στα χέρια της η εκάστοτε κυβέρνηση, για να προβάλλει την Κύπρο διεθνώς ως επιχειρηματικό-επενδυτικό κέντρο αλλά και για να διατηρεί ανταγωνιστικό το υφιστάμενο διαδικαστικό και νομοθετικό πλαίσιο. «Τα μέλη του CIBA, τα οποία βιώνουν την εμπειρία της Κύπρου, μπορούν και πρέπει να είναι οι καλύτεροι πρεσβευτές της χώρας στο εξωτερικό» σημείωσε. Η Κύπρος, επεσήμανε ο κ. Δημητριάδης, αποτέλεσε και αποτελεί ελκυστικό προορισμό για διάφορους λόγους που προσμετρούνται στην αξιολόγηση και τελική απόφαση των ξένων επιχειρήσεων. «Η γεωγραφική μας θέση, το νομοθετικό μας πλαίσιο, η συμμετοχή μας στην ΕΕ, τα φορολογικά κίνητρα, το υψηλό επίπεδο επαγγελματικών υπηρεσιών, η ποιότητα ζωής δημιουργούν μία πρόταση αξίας (value proposition) θελκτική προς τις ξένες επιχειρήσεις. Οι εταιρείες που επιλέγουν την Κύπρο καλύπτουν πάρα πολλούς τομείς. Πέρα από τον τομέα της ναυτιλίας, που η Κύπρος αποτελεί εδώ και πάνω από 30 χρόνια ελκυστικό προορισμό, στο νησί δραστηριοποιούνται, μεταξύ άλλων, εταιρείες τεχνολογίας, αγοράς συναλλάγματος, υπηρεσιών υγείας, παιδείας και εκπαίδευσης» πρόσθεσε.
Ευκαιρίες για Κύπριους
Τι προσφέρουν στην Κύπρο οι ξένες επιχειρήσεις;
Επιπρόσθετα της ιδιαίτερα σημαντικής συνεισφοράς στο ΑΕΠ της εθνικής οικονομίας, οι Κύπριοι εργαζόμενοι έχουν ευκαιρίες εργοδότησης και ανέλιξης σε εξελισσόμενους τομείς, κι έτσι δημιουργούνται ευκαιρίες για τους νέους αλλά και προοπτικές για τις επόμενες γενιές. Τομείς που υπό άλλες περιστάσεις δεν θα είχαν εμφανισθεί, προσφέρουν πρωτόγνωρες ευκαιρίες για την Κύπρο. Εργοδότηση σε πολυεθνικούς ομίλους, αλλά και σε εταιρείες με διεθνή παρουσία και δραστηριότητες προσφέρουν μοναδικές εμπειρίες και γνώση, που διαχέεται στην τοπική κοινωνία, καθώς και καλλιέργεια μιας διαφορετικής κουλτούρας και νοοτροπίας, που μπορεί με βέλτιστες πρακτικές να εμβολιάσει θετικά το εθνικό εργασιακό οικοσύστημα και γενικότερα το ανθρώπινο κεφάλαιο της Κύπρου.
Οι ξένες εταιρείες στην Κύπρο δημιουργούν μόνιμες θέσεις εργασίας για Κύπριους; Καλοπληρωμένες;
Ασφαλώς και δημιουργούνται και θέσεις και προϋποθέσεις για εργοδότηση Κυπρίων από τη δραστηριοποίηση ξένων εταιρειών στην Κύπρο. Εκτιμώ ότι οι ξένες εταιρείες πληρώνουν πολύ καλά πάντα σε συνάρτηση με τα προσόντα, την εμπειρία αλλά και την αξία που προσδίδει ο εργοδοτούμενος στην εταιρεία, ανεξάρτητα εάν είναι Κύπριος ή ξένος.
Μαζική ροή
Ισχύει ότι οι καλοί μισθοί που δίνουν οι ξένες εταιρείες στους υπαλλήλους τους -που στην πλειοψηφία δεν είναι Κύπριοι- ανεβάζουν τον μέσο όρο των αμοιβών στην Κύπρο, με αποτέλεσμα να δημιουργείται μία επίπλαστη εικόνα των απολαβών των Κύπριων εργαζομένων;
Δεν έχουν δημοσιευθεί, είτε από την Κυπριακή Δημοκρατία είτε από άλλο αξιόπιστο φορέα, αναλυτικά δεδομένα και στοιχεία που να τεκμηριώνουν την άποψη αυτή. Καταγράφεται μαζική ροή ξένου ειδικευμένου ανθρώπινου κεφαλαίου στην Κύπρο, απόρροια γεωπολιτικών εξελίξεων αλλά και στοχευμένων κυβερνητικών πολιτικών των τελευταίων τουλάχιστον δέκα χρόνων. Η προσέλκυση ανθρώπινου κεφαλαίου με εμπειρία σε συγκεκριμένες ειδικότητες και δεξιότητες, δεν αποτελεί στόχο και φαινόμενο κυπριακό αλλά καταγράφεται ευρύτερα, ιδιαίτερα σε ευρωπαϊκά κράτη. Οι εταιρείες πάντα προσπαθούν να προσφέρουν ελκυστικά ανταγωνιστικά πακέτα, για να δημιουργήσουν το κατάλληλο οικοσύστημα. Αυτή η προσπάθεια ενδέχεται να ανέβασε τον μέσο όρο των αμοιβών στην Κύπρο.
Χρειάζεται όραμα
Καλές οι ξένες εταιρείες/επιχειρήσεις στην Κύπρο αλλά χωρίς οργάνωση έχουν δημιουργηθεί κάποια σοβαρά προβλήματα στον τόπο, όπως η τεράστια ζήτηση σε σπίτια/στεγαστικό κ.λπ. Τα οφέλη για τους Κυπρίους από τις ξένες επιχειρήσεις είναι περισσότερα ή λιγότερα από τα προβλήματα που δημιουργούνται;
Η όποια μορφής ανάπτυξη, πέρα από τις σημαντικές θετικές της προεκτάσεις, δύναται να δημιουργήσει παρενέργειες ή/και προβλήματα. Δεν πρέπει να δαχτυλοδείχνουμε τις ξένες εταιρείες που εμπιστεύονται την Κύπρο, για τις όποιες πληθωριστικές τάσεις έχουν δημιουργηθεί. Δεν θα γυρίσουμε την πλάτη στην ανάπτυξη και στην προσέλκυση νέων εταιρειών. Εκείνο που χρειάζεται είναι ανάπτυξη με ολιστικό πλάνο και όραμα! Δεν πρέπει να αγνοούμε ότι η άφιξη εταιρειών τεχνολογίας ήρθε μετά από μια παγκόσμια υγειονομική κρίση όπου είχαν παγώσει όλα τα έργα. Επίσης, ο πόλεμος στην Ουκρανία που ακολούθησε δημιούργησε μία νέα ροή εταιρειών και προσωπικού. Προβλήματα υπήρξαν και θα υπάρχουν. Εκτιμώ ότι τα οφέλη που έχουν προκύψει, αλλά και οι προοπτικές σε βάθος χρόνου, θα είναι πολύ μεγαλύτερες των προβλημάτων που ενδέχεται να δημιουργούνται. Χρειάζεται, όπως ανέφερα πιο πάνω, ολιστικό πλάνο και παραγωγή πολιτικών που να προσελκύουν τις ξένες εταιρείες με τρόπο που η ανάπτυξη να είναι πολύπλευρη και να διαχέεται σε όλη την κοινωνία.
To listen, not to hear
Τι πρέπει να λάβει υπόψη της η πολιτεία και η κυβέρνηση, ώστε να διατηρηθεί και να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα της Κύπρου ως διεθνές επιχειρηματικό κέντρο;
Θα πρέπει να βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση και να είναι ενεργός-καλός ακροατής, και όχι παθητικός ακροατής (to listen, not to hear). Να συμμετέχει ενεργά και προληπτικά στο υπό διαμόρφωση νομοθετικό έργο της ΕΕ. Να παρακολουθεί και να αξιολογεί με σύνεση και ορθολογισμό τις παγκόσμιες εξελίξεις, και το τι ισχύει από πλευράς διαδικαστικού πλαισίου σε άλλα κράτη μέλη. Nα μπορεί να παρεμβαίνει προληπτικά και όχι πυροσβεστικά με πρωτοβουλίες και κίνητρα για να ενισχύει την ανταγωνιστικότητα της Κύπρου. Να αξιοποιεί έγκαιρα τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας που θα βοηθήσουν στην πάταξη της γραφειοκρατίας. Να ερμηνεύει και να εφαρμόζει το νομοθετικό πλαίσιο με σαφήνεια και αποτελεσματικότητα, αλλά και με κουλτούρα ενός κράτους που «εξυπηρετεί και είναι στη διάθεση του πολίτη και του επιχειρείν» και όχι μόνο ως κράτος που «ασκεί εξουσία»!
Σε υποδεέστερη θέση
Σε ποιο βαθμό θα επηρεαστεί η ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας από την εφαρμογή του ρυθμιστικού πλαισίου περί της παγκόσμιας ελάχιστης πραγματικής φορολογίας (Πυλώνας ΙΙ που θέσπισε ο ΟΟΣΑ);
Από τη στιγμή που κράτη μέλη της ΕΕ και άλλες χώρες εκτός Ευρώπης δεν συμμετέχουν ή έχουν εξασφαλίσει αναβολή στην εφαρμογή του σχετικού πλαισίου, είμαστε σε υποδεέστερη θέση. Το Υπουργείο Οικονομικών σε συνεργασία με διάφορους αρμόδιους φορείς μελετά το συγκεκριμένο ζήτημα, ενώ ο σύνδεσμός μας είχε έγκαιρα υποβάλει τις θέσεις του από τα αρχικά στάδια της όλης εξέτασής του θέματος ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών. Ευελπιστούμε ότι η ενδελεχής μελέτη καθώς και η αναδιάταξη του σχετικού πλαισίου σύμφωνα με τις νέες πραγματικότητες, και πάντοτε στα πλαίσια του Δικαίου της ΕΕ, θα μπορέσει να μετριάσει τον αρνητικό αντίκτυπο από την εφαρμογή του εν λόγω ρυθμιστικού πλαισίου.
Χρονοβόρες διαδικασίες
Ποιες είναι οι σύγχρονες προκλήσεις για τις εταιρείες/επιχειρήσεις και ειδικά γι' αυτές που έρχονται στην Κύπρο;
Η διαχρονική πρόκληση κάθε εταιρείας είναι η διατήρηση και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητάς της, και αυτό είναι άμεσα συνδεδεμένο με το κανονιστικό και λειτουργικό πλαίσιο της χώρας που δραστηριοποιείται. Όσον αφορά την Κύπρο, θέματα τριβής εντοπίζονται ως επί το πλείστον στην αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα του Δημοσίου. Χρονοβόρες διαδικασίες αποτελούν τροχοπέδη στο ξένο προσωπικό και στις οικογένειές τους. Θα αναφέρω ως παράδειγμα ότι παρατηρείται μεγάλη ζήτηση αγγλόφωνων σχολείων, πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, γεγονός που δημιουργεί προκλήσεις που καλείται να διαχειριστεί η Κυπριακή Δημοκρατία. Εδώ έγκειται το όραμα και το ολιστικό πλάνο που αναφερθήκαμε πιο πάνω, το οποίο δεν περιορίζεται στις αρμοδιότητες του Υπουργείου Οικονομικών αλλά σε πολλά άλλα θέματα, όπως της παιδείας, της υγείας, των υποδομών, των μεταφορών και της συνδεσιμότητάς μας με τον υπόλοιπο κόσμο. Τα πιο πάνω αποτελούν συστατικά αξιολόγησης της ποιότητας ζωής σε ένα κράτος, και εκτιμώ ότι έχουμε μεγάλα περιθώρια βελτίωσης και πολύ μακρύ δρόμο να διανύσουμε.
Μεταρρυθμίσεις
Ποιες μεταρρυθμίσεις/αλλαγές χρειάζεται να γίνουν, ώστε να βελτιωθεί το επιχειρηματικό και επενδυτικό περιβάλλον της Κύπρου;
Σίγουρα θα πρέπει η πολιτεία, και σε συνεννόηση με το δικαστικό σώμα και τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο, να επιταχύνει τους ρυθμούς επίλυσης των χρόνιων προβλημάτων που άπτονται των θεμάτων της δικαιοσύνης, όπως για παράδειγμα το θέμα των κτηριακών και ηλεκτρονικών υποδομών. Μία εξαιρετικά σημαντική μεταρρύθμιση αφορά, όπως έχει ήδη λεχθεί, την αποτελεσματική εφαρμογή του Μηχανισμού Ελέγχου Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ). Επί τούτου, ο CIBA ανέλαβε έγκαιρα σημαντικές πρωτοβουλίες και δράσεις υποβάλλοντας εισηγήσεις επί του νομοσχεδίου για έλεγχο των ΑΞΕ ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών και Προϋπολογισμού και του Υπουργείου Οικονομικών, αλλά και επικαιροποιημένες θέσεις στη βάση πάντοτε των ευρωπαϊκών και διεθνών νομικών και οικονομικών εξελίξεων. Πιστεύουμε ότι το «Όραμα 2035», ως έχει εκπονηθεί από το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας, περιέχει τις στρατηγικές προτεραιότητες και τα σχέδια δράσης που απαιτούνται για να βελτιωθεί το επιχειρηματικό και επενδυτικό περιβάλλον της Κύπρου, και θα πρέπει να συνεχιστεί η πορεία υλοποίησής του.
Διασύνδεση με αγορά εργασίας
Σε ποιο βαθμό είναι διασυνδεδεμένη η παιδεία/εκπαίδευση με την αγορά εργασίας;
Γίνονται πολύ μικρά βήματα, όχι άλματα, προς την ορθή κατεύθυνση. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν είναι ευέλικτα να προσαρμόζονται έγκαιρα στις σύγχρονες ανάγκες και προκλήσεις της αγοράς εργασίας. Παρατηρείται έλλειψη πολλών ειδικοτήτων. Η συνεργασία πανεπιστημίων με ξένες εταιρείες για τη δημιουργία εξειδικευμένων προγραμμάτων, μπορεί να προσφέρει γνώση αλλά και σίγουρη εργασία με ευκαιρίες ανέλιξης σε τομείς όπου διαφαίνονται ελλείψεις. Εδώ εντοπίζεται και ο λόγος που στον CIBA πρόσφατα εξαγγείλαμε και τη δημιουργία Επιτροπής Εκπαίδευσης και Αναβάθμισης Δεξιοτήτων (Training & Upskilling), ώστε να μπορέσουμε συντονισμένα με τα μέλη μας να αναδείξουμε τις ανάγκες και να βοηθήσουμε τα πανεπιστήμια να εντάξουν στα προγράμματά τους προσεγγίσεις που να αντανακλούν τις σύγχρονες προκλήσεις και ανάγκες του επιχειρείν, και ιδιαίτερα των διεθνών επιχειρήσεων. Θα πρέπει να τολμήσουμε να πρωτοτυπήσουμε, και αυτό είναι ένα μήνυμα προς τα πανεπιστήμιά μας για να δημιουργήσουν και αυτά ένα πλαίσιο που θα τα καταστήσει ανταγωνιστικά. Έχουμε μακρύ δρόμο να διανύσουμε και στο επίπεδο της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Έρχονται μεγάλες αλλαγές, κυρίως λόγω της ανάπτυξης και εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης. Πρέπει τα πανεπιστήμιά μας, και γενικότερα όλη η προσέγγιση της παιδείας, να διέπεται από κουλτούρα εποικοδομητικής περιέργειας (constructive curiosity) που καλλιεργεί την κριτική σκέψη, αλλά και από δημιουργική εγρήγορση.
Σε ποιο βαθμό συνεργάζονται δημόσιος και ιδιωτικός τομέας σε ότι αφορά την προβολή της Κύπρου ως ελκυστικό και ανταγωνιστικό επιχειρηματικό μέρος κλπ;
Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης. Όπως ανέφερα και πιο πάνω θα πρέπει να αξιοποιούνται στον μέγιστο δυνατό βαθμό οι εταιρείες που ήδη δραστηριοποιούνται στην Κύπρο από το κράτος για προσέλκυση νέων επενδύσεων και επιχειρήσεων. Οι θεσμικές οντότητες όπως τα υπουργεία και ο Invest Cyprus αναλαμβάνουν σημαντικές πρωτοβουλίες τις οποίες και επικροτούμε, αλλά για να είναι πιο αποτελεσματικές πρέπει να εμβολιάζονται με βιωματικές εμπειρίες από τις διεθνείς επιχειρήσεις που εδρεύουν στη Κύπρο.
___________________________
Ισραήλ- Ιράν: Χρειάζεται σύνεση, ψυχραιμία, υπευθυνότητα
Κληθείς να πει «πώς θα επηρεάσουν την Κύπρο και τις διεθνείς εταιρείες στη χώρα μας, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις μεταξύ Ισραήλ-Ιράν και γενικά ο κίνδυνος ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή», ο Βασίλης Δημητριάδης ανέφερε ότι προς τον παρόν δεν καταγράφεται η οποιαδήποτε ανησυχία από τα μέλη μας. «Απαιτείται σύνεση και ψυχραιμία, αλλά και πολύ προσεκτικές προσεγγίσεις και υπεύθυνες δηλώσεις από τους κυβερνώντες για να μην δημιουργηθεί το όποιο αρνητικό κλίμα ή να δίνονται λανθασμένες εντυπώσεις που να πλήττουν την αξιοπιστία της Κυπριακής Δημοκρατίας» σημείωσε.
Σε περίπτωση που η έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή εξελιχθεί σε γενικευμένη σύρραξη;
Τότε αναμένεται να υπάρξουν συνέπειες τόσο στην ευρωπαϊκή όσο και στην παγκόσμια οικονομία. Συγκεκριμένα, σε περίπτωση που το Ιράν κλείσει τα Στενά του Ορμούζ, αναμένεται να επηρεαστεί ο τομέας της ναυτιλίας και αλυσιδωτά όλο το φάσμα της εφοδιαστικής αλυσίδας αφού θα απαιτηθούν μεγαλύτερες διαδρομές, με υψηλότερο κόστος μεταφορών απόρροια της αύξησης του κόστους καυσίμων και ασφάλισης. Οι εξελίξεις αναμένεται να επηρεάσουν και άλλους τομείς όπως τον τουρισμό.
Μέσα από την σημερινή παγκόσμια αβεβαιότητα, εν μέσω εμπορικών και φυσικών πολέμων, υπάρχουν και ευκαιρίες για επιχειρείν;
Μπορεί η γεωπολιτική αστάθεια και γενικά η όποια μορφή αβεβαιότητας η αποσταθεροποίησης να αποτελεί τροχοπέδη στην ανάπτυξη του επιχειρείν, όμως η κρίση μπορεί για αρκετούς να αποτελέσει μια τεράστια ευκαιρία από μόνη της. Εταιρείες με καινοτόμες ιδέες, επιχειρηματίες που ενεργούν έξυπνα και εκμεταλλεύονται συγκυρίες, όσοι δημιουργούν για τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες ευνοϊκές συνθήκες, ενδέχεται να κερδίσουν. Μία από τις απαραίτητες προϋποθέσεις ή αν θέλετε ουσιαστικό πλεονέκτημα σε περιόδους κρίσεων για την όποια επιχείρηση, αποτελεί η ρευστότητα. Εάν υπάρχει ρευστότητα εκεί που η αγορά σε διάφορους τομείς είναι χαμηλά, δεδομένης της περιορισμένης ζήτησης, διαμορφώνονται ευκαιρίες με ιδιαίτερα ελκυστικό κόστος το οποίο είναι σχεδόν βέβαιο ότι στο εγγύς μέλλον θα ανέβει. Εκεί προκύπτουν ουσιαστικές επενδυτικές ευκαιρίες που μπορεί και πρέπει να αξιοποιούνται ιδιαίτερα από αυτούς που διαθέτουν οικονομική ρευστότητα. Να μην ξεχνάμε ότι η κρίση δημιουργεί κενά στην αγορά, απόρροια τεχνολογικών εξελίξεων ή με την κατάρρευση υφιστάμενων επιχειρήσεων. Νεοφυείς εταιρείες (start-ups) δύναται να εκμεταλλευτούν τα όποια κενά παρατηρούνται χρησιμοποιώντας φθηνότερο δανεισμό είτε μέσω επενδυτών, οι οποίοι βρίσκονται σε αναζήτηση καλύτερης απόδοσης από τα επιτόκια που φέρουν οι καταθέσεις τους, είτε και μέσω τραπεζών.
Πώς βλέπετε την κυπριακή οικονομία; Σε ποιο βαθμό είναι ανθεκτική; Έχει αλλάξει το μοντέλο της ή ακόμα στηρίζεται στον τουρισμό και τις υπηρεσίες;
Την τελευταία δεκαετία έχει καταβληθεί μία μεγάλη προσπάθεια για να επανέλθει η κυπριακή οικονομία σε τροχιά ανάπτυξης, κάτι που δεν ήταν καθόλου εύκολο αν αναλογιστεί κανείς τις διαδοχικές κρίσεις (τραπεζική, πανδημία, πόλεμος στην Ουκρανία και Μέση Ανατολή). Η επανάκτηση της εμπιστοσύνης των αγορών αποτελεί μια σημαντική εξέλιξη αλλά δεν πρέπει να μας εφησυχάζει. Υπάρχουν μεγάλα περιθώρια βελτίωσης και πολλά που πρέπει να γίνουν με σύνεση και ορθολογισμό. Ο βαθμός ανθεκτικότητας της οικονομίας εξαρτάται και από τον βαθμό εξάρτησης ή μη υπερεξάρτησης σε κάποιους τομείς. Το να στηριζόμαστε μόνο σε συγκεκριμένους τομείς αυτό μας καθιστά ευάλωτους σε πιθανές κρίσεις και γεωπολιτικές εξελίξεις. Είναι γι' αυτό τον λόγο που χρειαζόμαστε ξεκάθαρο όραμα και πλάνο. Ακόμη και η προσέλκυση ξένων επενδύσεων δεν θα πρέπει να εξαρτάται μόνον από χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές, αλλά και από άλλους παράγοντες όπως η μεταφορά τεχνογνωσίας, η εκπαίδευση και η εργοδότηση εγχώριου ανθρώπινου κεφαλαίου, η επίδραση στο περιβάλλον. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να τεθούν οι βάσεις για να αλλάξει το μοντέλο και η μείωση της εξάρτησης από 2-3 τομείς. Να μην ξεχνάμε ότι στην Κύπρο υφίσταται ένα εθνικό πρόβλημα, το οποίο παραμένει άλυτο εδώ και μισό αιώνα. Αυτή η μεγάλη ανοικτή πληγή αποτελεί έναν πολύ σοβαρό λόγο για να καταβάλουμε την κάθε δυνατή προσπάθεια, έτσι που η οικονομία μας να είναι και να παραμένει ανθεκτική στις κρίσεις αλλά και να μπορεί να εκμεταλλεύεται τις αναπτυξιακές ευκαιρίες.
_____________________
Καταγγελίες Φαίδωνα
Υπάρχουν σοβαροί μηχανισμοί ελέγχου του τι ακριβώς κάνουν στην Κύπρο οι ξένες εταιρείες/επιχειρήσεις;
Ασφαλώς και υφίστανται τέτοιοι μηχανισμοί, μέσω της άσκησης για παράδειγμα των αντίστοιχων αρμοδιοτήτων της Κεντρικής Τράπεζας, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Επιτροπής Προστασίας του Ανταγωνισμού. Η Κύπρος αναμένεται σύντομα να εισέλθει σε μια νέα νομική τάξη πραγμάτων, με τη θέσπιση και την εφαρμογή του Μηχανισμού Ελέγχου Άμεσων Ξένων Επενδύσεων. Πρόκειται για υποχρέωση της Κυπριακής Δημοκρατίας που απορρέει από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό 2019/452.
Έχουν βάση τα όσα ισχυρίζεται ο δήμαρχος Πάφου για κάποιες ξένες εταιρείες στην Κύπρο που ξεπλένουν χρήματα μέσω θυγατρικών;
Ο κάθε πολιτειακός αξιωματούχος και ο κάθε πολίτης έχει δικαίωμα να καταγγείλει ή να φέρει εις γνώση των αρμόδιων Αρχών της Κυπριακής Δημοκρατίας στοιχεία, που θα πρέπει να τύχουν διερεύνησης για να μπορεί να τεκμηριωθεί και να στηριχθεί η όποια υπόθεση. Δεν είναι αρμοδιότητά μου να σχολιάσω ισχυρισμούς αλλά ούτε και καταγγελίες. Με πλήρη σεβασμό προς τις αρμόδιες Αρχές, εκτιμώ ως άτοπη και άστοχη την όποια τοποθέτηση από μέρους μας στην παρούσα φάση.
_______________________________
Σχέδιο Δράσης - Προτεραιότητες
Ποιες είναι οι προτεραιότητες τού Σχεδίου Δράσης του CIBA, για ενίσχυση της παρουσίας των διεθνών επιχειρήσεων που εδρεύουν στην Κύπρο;
Με την ανάληψη της προεδρίας του Συνδέσμου παρουσίασα ένα Σχέδιο Δράσης που στοχεύει ουσιαστικά στην ενίσχυση της παρουσίας και φωνής των Διεθνών Επιχειρήσεων που εδρεύουν στην Κύπρο καθώς και στη μέγιστη δυνατή αξιοποίηση του πλούτου εμπειρογνωμοσύνης των μελών του CIBA. Δύο σχεδόν μήνες μετά, το Σχέδιο τέθηκε προς υλοποίηση και περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:
- Τη δημιουργία εξειδικευμένων επιτροπών, με στόχο την παρουσίαση ενώπιον τού Διοικητικού Συμβουλίου του Συνδέσμου εμπεριστατωμένων εισηγήσεων που αφορούν στις θέσεις, τα προβλήματα, και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διεθνείς επιχειρήσεις που εδρεύουν στην Κύπρο. Πρόκειται για τις Επιτροπές Ευρωπαϊκών και Διεθνών Θεμάτων, Νομικών Θεμάτων, Φορολογικών Θεμάτων, Περιβαλλοντικής - Κοινωνικής και Εταιρικής Διακυβέρνησης (ESG), Ψηφιακής Τεχνολογίας, Εκπαίδευσης και Αναβάθμισης Δεξιοτήτων (Training & Upskilling)
- Την καθιέρωση ετήσιας Έκθεσης προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στα κοινοβουλευτικά κόμματα με τις θέσεις και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι διεθνείς επιχειρήσεις που εδρεύουν στην Κύπρο καθώς και εμπεριστατωμένες εισηγήσεις για διατήρηση και ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας τους, απόρροια του έργου που θα παράγεται από τις πιο πάνω Επιτροπές
- Τη δημιουργία νέων κατηγοριών μελών. Πέραν από τις υφιστάμενες κατηγορίες μελών, ο Σύνδεσμος διευρύνει την ιδιότητα μέλους και σε ιδιώτες επαγγελματίες καθώς και σε νεοσύστατες (startups) και σε πολύ μικρές επιχειρήσεις στη βάση σχετικών κριτηρίων
- Τη διεξαγωγή έρευνας για τις εμπειρίες, προκλήσεις, προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι διεθνείς επιχειρήσεις που εδρεύουν στην Κύπρο, έτσι που οι θέσεις που θα παρουσιάζονται τόσο ενώπιον της κυβέρνησης όσο και ενώπιον τής Βουλής των Αντιπροσώπων, να ανταποκρίνονται πλήρως στις προσδοκίες και στα αιτήματα των εταιρειών αυτών που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας.
Πρόθεσή μας είναι να συνδράμουμε στην προσπάθεια που καταβάλλει η εκάστοτε κυβέρνηση για δημιουργία ενός αποτελεσματικού και ελκυστικού οικοσυστήματος για τις διεθνείς επιχειρήσεις με εποικοδομητικές και εμπεριστατωμένες προτάσεις που θα απορρέουν από τις γνώσεις, τις εμπειρίες, τα προβλήματα και τις εισηγήσεις των μελών μας. Κάνουμε αρχή την 1η Ιουλίου με ένα διαδραστικό SWOT Analysis όπου θα αναλύσουμε τις δυνατές και αδύναμες πτυχές, τις ευκαιρίες και τις απειλές των διεθνών επιχειρήσεων που εδρεύουν στην Κύπρο. Πρόκειται για εκδήλωση που δεν απευθύνεται μόνο στα μέλη μας αλλά σε όλο τον επιχειρηματικό κόσμο της Κύπρου. Δράττομαι της ευκαιρίας να συγχαρώ την απερχόμενη Πρόεδρο του CIBA κα. Δόξια Νικία Χατζηβασιλείου για το σημαντικό έργο που έχει επιτελέσει στον Σύνδεσμο και να ευχαριστήσω όλα τα μέλη του νέου διοικητικού συμβουλίου, ένα κράμα έμπειρων και νέων ικανών στελεχών, με τους οποίους μοιραζόμαστε το ίδιο όραμα που δεν είναι άλλο από το να ενδυναμώσουμε την παρουσία του τομέα των διεθνών επιχειρήσεων στην Κύπρο γεγονός που θα έχει πολλαπλά οφέλη για τον τόπο.
