Με ρυθμούς χελώνας εξακολουθεί να κινείται η Κυπριακή Δημοκρατία, όσον αφορά τις επιδόσεις της στην ταχύτητα απονομής της δικαιοσύνης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε χθες στη δημοσιότητα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της 13ης έκδοσης του EU Justice Scoreboard 2025, η χώρα μας, παρά την πρόοδο, εξακολουθεί να παρουσιάζει μία από τις πιο αργές διαδικασίες στην ΕΕ, αποτυπώνοντας για άλλη μία φορά το διαχρονικό πρόβλημα απονομής δικαιοσύνης στην Κύπρο.
Πιο συγκεκριμένα, η Κύπρος βρίσκεται στη δεύτερη θέση μεταξύ 24 κρατών μελών της EE, στη διάρκεια εκδίκασης σε πρώτο βαθμό αστικών και εμπορικών υποθέσεων, με μέσο όρο τις 600 ημέρες μέχρι την έκδοση απόφασης. Τα στοιχεία αφορούν το 2023, με την Ελλάδα να καταλαμβάνει την πρωτιά, ξεπερνώντας κατά πολύ τη Μάλτα που βρίσκεται στην τρίτη θέση, έχοντας μέσο όρο 400 ημέρες.
Αξίζει να σημειωθεί πως 11 κράτη μέλη, εκδικάζουν αντίστοιχες υποθέσεις σε λιγότερο από 100 ημέρες, με τη Δανία να πρωτοστατεί σε ταχύτητα. Παράλληλα, Γερμανία, Ιρλανδία και Πορτογαλία δεν περιλαμβάνονται στα σχετικά στοιχεία.
Παρόμοια εικόνα παρουσιάζουμε και στην τριτοβάθμια δικαστική βαθμίδα, όπου η Κύπρος κατατάσσεται τρίτη μεταξύ 23 κρατών μελών, με τον μέσο χρόνο εκδίκασης να ξεπερνά και πάλι τις 600 ημέρες, πίσω από την Ιταλία και το Βέλγιο.
Δεν είναι μόνον η ταχύτητα
Την ίδια ώρα, η Κύπρος καταγράφει μία από τις υψηλότερες αναλογίες εκκρεμών υποθέσεων σε πρώτο βαθμό. Συγκεκριμένα, για το 2023 καταλαμβάνει την τρίτη θέση μεταξύ 24 κρατών μελών, με κάτι λιγότερο από έξι εκκρεμείς υποθέσεις ανά 100 κατοίκους.
Αρνητική διάκριση καταγράφουμε επίσης και στο κόστος πρόσβασης στη δικαιοσύνη. Σύμφωνα με τον σχετικό δείκτη που μετρά το ποσό που απαιτείται για την έναρξη μίας δικαστικής διαδικασίας σε καταναλωτική υπόθεση, ως ποσοστό της αξίας της αγωγής, η Κύπρος κατατάσσεται 4η ακριβότερη χώρα μεταξύ 23 κρατών. Η μέτρηση βασίστηκε στο όριο κινδύνου φτώχειας (AROP) του 2023.
Παράλληλα, οι Κύπριοι φαίνεται να επιλέγουν τη δικαστική οδό αρκετά συχνά, καθώς καταγράφουμε τη δεύτερη σχετική επίδοση. Κάτι περισσότερο από ένας στους 100, οδηγείται στις δικαστικές αίθουσες για ζητήματα διοικητικών υποθέσεων για το 2023, κατατάσσοντάς μας πίσω από τη Σουηδία, με περίπου 1,5 στους 100.
Η πρόοδος
Στον αντίποδα, υπάρχει και μία σημαντική θετική ένδειξη. Τα κυπριακά δικαστήρια σε πρώτο βαθμό κατάφεραν να επιλύσουν περισσότερες υποθέσεις από όσες εισήλθαν το 2023, επιτυγχάνοντας ποσοστό επίλυσης σχεδόν 120%, το υψηλότερο ανάμεσα στα κράτη μέλη που συμπεριλήφθηκαν στον σχετικό πίνακα.
Σημειώνεται ότι, υπάρχει μία μείωση του εκτιμώμενου χρόνου επίλυσης αστικών, εμπορικών, διοικητικών και άλλων υποθέσεων, σε πρωτοβάθμιο επίπεδο, συγκριτικά με το 2021 (πέραν των 900 ημερών) και το 2022 που ξεπερνούσαν τις 700 ημέρες.
Δικαστικά συστήματα
Όπως επισημαίνει η Επιτροπή σε σχετική ανακοίνωση, η ύπαρξη αποτελεσματικών δικαστικών συστημάτων είναι καθοριστική για την εφαρμογή και τήρηση του ευρωπαϊκού δικαίου, αλλά και για τη διαφύλαξη του κράτους δικαίου και των κοινών αξιών πάνω στις οποίες στηρίζεται η ΕΕ.
Τα λειτουργικά συστήματα δικαιοσύνης διασφαλίζουν ότι, τόσο οι πολίτες όσο και οι επιχειρήσεις μπορούν να ασκούν πλήρως τα δικαιώματά τους, ενισχύοντας την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των κρατών και συμβάλλουν στη δημιουργία ενός φιλικού προς τις επενδύσεις και τις επιχειρήσεις περιβάλλοντος στην ενιαία αγορά.
Παράλληλα, η Επιτροπή τονίζει ότι τα εθνικά δικαστήρια έχουν καθοριστικό ρόλο στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού δικαίου, καθώς λειτουργούν ως δικαστήρια της ΕΕ όταν κρίνουν υποθέσεις που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του.
