Η Κομισιόν βλέπει ακόμη σημάδια διαφθοράς - Διαπιστώσεις για Δημόσιο, Ελεγκτική, Νομική Υπηρεσία, ΜΜΕ & Δικαστήρια

ΚΩΣΤΗΣ ΠΙΤΣΙΛΛΟΥΔΗΣ

Header Image

Η έκθεση της ΕΕ του 2025 για το κράτος δικαίου ήρθε την ώρα που η Δικαιοσύνη στην Κύπρο δοκιμάζεται και βρίσκεται στο στόχαστρο των πολιτών και μερίδας της πολιτικής σκηνής

Στην Έκθεση που δημοσίευσε αρχές της εβδομάδας η Κομισιόν αναφορικά με το κράτος δικαίου στην Κύπρο, αναφέρεται χαρακτηριστικά η αδυναμία μας να σημειώσουμε την απαιτούμενη πρόοδο σε μία σειρά από ζητήματα, όπως η ταχύτητα, το κενό στους ελέγχους, αλλά και οι ελλείψεις σε πόρους και υποδομές στον ευρύτερο τομέα της Δικαιοσύνης.

Η Κομισιόν, έκρινε τη Δικαιοσύνη στην Κύπρο με βάση κυρίως τις συστάσεις που είχε δώσει το προηγούμενο έτος, δημοσιεύοντας πέντε νέες συστάσεις για την επόμενη περίοδο.

Ειδικότερα, όσον αφορά τον τομέα της διαφθοράς, η Κομισιόν αναγνωρίζει τα βήματα προόδου που σημειώνονται. Ωστόσο, σύμφωνα με την αντίληψη εμπειρογνωμόνων, πολιτών και διευθυντικών στελεχών επιχειρήσεων, το επίπεδο διαφθοράς στον δημόσιο τομέα παραμένει σχετικά υψηλό.

Υπογραμμίζει πως, καταβάλλονται σημαντικές προσπάθειες για την ενίσχυση των ικανοτήτων μέσω προσλήψεων και επιμορφώσεων προς αντιμετώπιση της διαφθοράς και χαιρετίζει την αύξηση των πόρων. Η ΕΕ συστήνει στην Κύπρο να προωθήσει τις νομοθετικές μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της Ανεξάρτητης Αρχής κατά της Διαφθοράς και να συνεχίσει τις προσπάθειες για να διασφαλίσει ότι η τελευταία διαθέτει τους ανθρώπινους και τεχνικούς πόρους για την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων της.

Ελεγκτική Υπηρεσία

Στην έκτη σχετική έκθεση τονίζεται πως, η Κύπρος είναι το μόνο κράτος μέλος στο οποίο ο επικεφαλής του ανώτατου οργάνου ελέγχου (Γενικός Ελεγκτής) διορίζεται απευθείας από τον Πρόεδρο χωρίς να συμμετέχει άλλος φορέας στη διαδικασία. Υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με τη διαδικασία διορισμού του Γενικού Ελεγκτή και του Βοηθού του, σημειώνει η Κομισιόν, προσθέτοντας πως τα διεθνή πρότυπα για την ανεξαρτησία των ανώτατων οργάνων ελέγχου (ΑΟΕ) δείχνουν ότι ο επικεφαλής των ΑΟΕ πρέπει να διορίζεται με διαδικασία που διασφαλίζει την ανεξαρτησία από την εκτελεστική εξουσία. Ως εκ τούτου, είναι γεγονός πως η Κύπρος έρχεται σε σύγκρουση με τα διεθνή πρότυπα, λαμβάνοντας υπόψη τη δομή που έχουμε για τον διορισμό του Γενικού Ελεγκτή.

Τονίζει, δε, πως η Υπηρεσία εξακολουθεί να διαθέτει περιορισμένα εργαλεία για να αναγκάσει τα μέρη που τυγχάνουν του ελέγχου της να συμμορφωθούν με τις νομικές υποχρεώσεις τους.

Παράλληλα, η Κομισιόν υπογραμμίζει πως η Ομάδα Κρατών κατά της Διαφθοράς (GRECO) έκρινε ότι οι προεδρικές εξουσίες, όσον αφορά τον άμεσο διορισμό των ανώτατων διοικητικών στελεχών των βασικών εποπτικών οργάνων, ενέχουν τον κίνδυνο δημιουργίας σχέσης αλληλεξάρτησης. Όσον αφορά τη σύσταση της Κομισιόν για την Ελεγκτική Υπηρεσία, αναφέρει πως πρέπει να διασφαλιστεί ότι, η εν εξελίξει μεταρρύθμιση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας εισάγει διασφαλίσεις στη διαδικασία διορισμού προς ενίσχυση της ανεξαρτησίας του Γενικού Ελεγκτή και του Βοηθού Γενικού Ελεγκτή.

Νομική Υπηρεσία

Μία άλλη σύσταση αφορά τη Νομική Υπηρεσία, όπου η Κομισιόν καλεί στην περαιτέρω μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας και τη σύσταση του Γραφείου Γενικού Δημόσιου Κατήγορου. Σε γενικές γραμμές, η Νομική Υπηρεσία κρίνεται πως βρίσκεται στον ορθό δρόμο βάσει των κριτηρίων της ΕΕ, σημειώνοντας πως πρέπει να καθιερώσει αποτελεσματικό έλεγχο των αποφάσεων περί μη άσκησης δίωξης ή διακοπής της διαδικασίας, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα για την ανεξαρτησία και την αυτονομία της εισαγγελικής Αρχής.

Περιορισμένη πρόοδος στα ΜΜΕ

Η τέταρτη και πέμπτη σύσταση αφορά τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και την ελευθερία του Τύπου, με την Κομισιόν να αναφέρει πως έχει σημειωθεί περιορισμένη πρόοδος ως προς την αντιμετώπιση της έλλειψης νομοθεσίας και διαφάνειας στον τομέα της κρατικής διαφήμισης.

Όπως σημειώνεται, η έλλειψη σχετικής νομοθεσίας και διαφάνειας στον τομέα της κρατικής διαφήμισης, καθώς και η ανάγκη ενίσχυσης της ανεξάρτητης διακυβέρνησης των δημόσιων Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, δεν έχουν ακόμη αντιμετωπιστεί. Με την Κομισιόν να καλεί την Κύπρο να θεσπίσει νομοθεσία για τη διασφάλιση δίκαιης και διαφανούς κατανομής των διαφημιστικών δαπανών από το κράτος και τις κρατικές επιχειρήσεις.

Την ίδια ώρα, το νομικό πλαίσιο σχετικά με τη διαφάνεια του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας δεν έχει βελτιωθεί, ενώ το σχετικό νομικό πλαίσιο που διέπει τα οπτικοακουστικά Μέσα εφαρμόζεται με ασυνεπή τρόπο.

Από την πλευρά του, το Παρατηρητήριο της ΕΕ για την Πολυφωνία στα Μέσα Ενημέρωσης, αύξησε την ανάλυση κινδύνου από χαμηλό κίνδυνο έως μεσαίο-χαμηλό κίνδυνο για την ανεξαρτησία της ρυθμιστικής Αρχής των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, επισημαίνοντας ότι διάφορα νέα καθήκοντα δεν ρυθμίζονται από κατάλληλο νομικό πλαίσιο.

Όσον αφορά την ασφάλεια των δημοσιογράφων, η Κομισιόν παρατηρεί πως έχει βελτιωθεί, ωστόσο, εξακολουθούν να βιώνουν επισφαλείς συνθήκες εργασίας, κυρίως οικονομικής φύσεως.

Η Κύπρος δεν έχει καταγράψει περιπτώσεις σωματικών ή άλλων επιθέσεων κατά δημοσιογράφων, με το Παρατηρητήριο να μειώνει την αξιολόγηση κινδύνου για τον εν λόγω τομέα από μεσαίο σε χαμηλό κίνδυνο. Οι επαγγελματίες των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας και οι οργανώσεις που εκπροσωπούν δημοσιογράφους εξακολουθούν να τονίζουν την επισφαλή οικονομική και εργασιακή κατάσταση που πλήττει τον τομέα, καθώς πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι το 61% των δημοσιογράφων στη χώρα βιώνει εργασιακή ανασφάλεια και το ένα τρίτο αισθάνεται πιέσεις ή απειλή σε σχέση με την εργασία του.

Η Κομισιόν τονίζει πως το κράτος μας πρέπει να ισχυροποιήσει τους κανόνες και τους μηχανισμούς για την ενίσχυση της ανεξάρτητης διακυβέρνησης των δημόσιων Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, λαμβάνοντας υπόψη τα ευρωπαϊκά πρότυπα στον σχετικό τομέα.

Στο περίμενε η ψηφιοποίηση

Φαίνεται ότι επιμένουμε στο χαρτί, καθώς το επίπεδο ψηφιοποίησης της χώρας μας στον τομέα της Δικαιοσύνης παραμένει χαμηλό. Το γεγονός αυτό έχει συνέπειες, τόσο στην αρχειοθέτηση όσο και στην ταχύτητα εκδίκασης των υποθέσεων.

Η μη εφαρμογή του συστήματος διαχείρισης υποθέσεων ηλεκτρονικής Δικαιοσύνης (e-justice), είχε ως αποτέλεσμα καθυστερήσεις και οπισθοδρόμηση στον ψηφιακό μετασχηματισμό. Η ΕΕ δηλώνει πως η απόφαση για την αναβάθμιση του υφιστάμενου συστήματος i-justice αποτελεί θετική εξέλιξη, αλλά η εφαρμογή της δεν θα ολοκληρωθεί πριν από το 2028.

Σε άλλο σημείο, η Κομισιόν υπογραμμίζει ότι, οι προκλήσεις όσον αφορά τους πόρους και τις υποδομές εξακολουθούν να επηρεάζουν το έργο των δικαστών των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων. Μετά τη μεταρρύθμιση της δομής των δικαστηρίων, ο αριθμός των πεπειραμένων δικαστών των πρωτοβάθμιων δικαστηρίων που μετακινήθηκαν σε ανώτερα δικαστήρια άφησε αρκετές κενές θέσεις οι οποίες είναι δύσκολο να πληρωθούν. Δικαστές και δικηγόροι επισημαίνουν επίσης την ανάγκη βελτίωσης των δικαστικών κτηρίων, ιδίως του Επαρχιακού Δικαστηρίου Λευκωσίας.

Δεν εμπιστεύονται τα δικαστήρια 

Φαίνεται ότι οι Κύπριοι πολίτες δεν εμπιστεύονται ιδιαίτερα το δικαστικό σύστημα. Πιο συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, το ποσοστό των πολιτών που θεωρούν το επίπεδο ανεξαρτησίας των δικαστηρίων και των δικαστών «αρκετά ή πολύ καλό», έχει πέσει στο 42%, σε σύγκριση με το 49% του 2024. Όσον αφορά την αντίληψη των εταιρειών για την ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης έχει σημειώσει και εδώ πτώση σε σύγκριση με το 2024 (47%).

Το κράτος δικαίου δεν είναι μία απλή αρχή

Το κράτος δικαίου διασφαλίζει τη Δικαιοσύνη έναντι της αυθαιρεσίας και την εμπιστοσύνη έναντι του φόβου, σημείωσε ο επίτροπος Δημοκρατίας, Δικαιοσύνης και Κράτους Δικαίου, Μάικλ ΜακΓκραθ.

Σχολιάζοντας τις εκθέσεις της Κομισιόν που έγιναν για όλα τα κράτη μέλη, ο Ιρλανδός επίτροπος ανέφερε πως όταν τα συστήματα απονομής δικαιοσύνης είναι εύρωστα, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις γνωρίζουν ότι τα δικαιώματά τους δεν εξαρτώνται από τις ιδιορρυθμίες της εξουσίας, αλλά από την ασφάλεια που απορρέει από τη Δικαιοσύνη. «Αποστολή μου είναι να διασφαλίσω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα εξακολουθήσει να είναι ο φάρος της ασφάλειας δικαίου που είναι σήμερα», ανέφερε κλείνοντας.

ΤΑ ΑΚΙΝΗΤΑ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ

Λογότυπο Altamira

Πολιτική Δημοσίευσης Σχολίων

Οι ιδιοκτήτες της ιστοσελίδας www.politis.com.cy διατηρούν το δικαίωμα να αφαιρούν σχόλια αναγνωστών, δυσφημιστικού και/ή υβριστικού περιεχομένου, ή/και σχόλια που μπορούν να εκληφθεί ότι υποκινούν το μίσος/τον ρατσισμό ή που παραβιάζουν οποιαδήποτε άλλη νομοθεσία. Οι συντάκτες των σχολίων αυτών ευθύνονται προσωπικά για την δημοσίευση τους. Αν κάποιος αναγνώστης/συντάκτης σχολίου, το οποίο αφαιρείται, θεωρεί ότι έχει στοιχεία που αποδεικνύουν το αληθές του περιεχομένου του, μπορεί να τα αποστείλει στην διεύθυνση της ιστοσελίδας για να διερευνηθούν. Προτρέπουμε τους αναγνώστες μας να κάνουν report / flag σχόλια που πιστεύουν ότι παραβιάζουν τους πιο πάνω κανόνες. Σχόλια που περιέχουν URL / links σε οποιαδήποτε σελίδα, δεν δημοσιεύονται αυτόματα.

Διαβάστε περισσότερα

Κάντε εγγραφή στο newsletter του «Π»

Εγγραφείτε στο Newsletter της εφημερίδας για να λαμβάνετε καθημερινά τις σημαντικότερες ειδήσεις στο email σας.

ΕΓΓΡΑΦΗ

Ακολουθήστε μας στα social media

App StoreGoogle Play