Στο άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών πολιτικών προσώπων, νυν και πρώην κρατικών αξιωματούχων καθώς και δημόσιων λειτουργών, προχώρησε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (European Public Prosecutor's Office), δυνάμει δικαστικών διαταγμάτων, στο πλαίσιο της έρευνας που διεξάγει σε σχέση με την κατακύρωση του διαγωνισμού για την κατασκευή του τερματικού εισαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου στο Βασιλικό.
Η έρευνα αφορά ενδεχόμενη απάτη, κατάχρηση κονδυλίων της ΕΕ και διαφθορά κατά τη διάρκεια της διαγωνιστικής διαδικασίας αλλά και της διαχείρισης του έργου, το οποίο εξασφάλισε χρηματοδότηση ύψους €101 εκατ. από ευρωπαϊκά ταμεία.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία ζήτησε και πέτυχε στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας το άνοιγμα αρκετών τραπεζικών λογαριασμών ψάχνοντας για μίζες! Από την άρση του τραπεζικού απορρήτου έχουν συλλεγεί αρκετά και πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία – συναλλαγές που τυγχάνουν ανάλυσης στα κεντρικά γραφεία της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στο Λουξεμβούργο.
Δεν ενημερώνουν κανένα
Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία λειτουργεί ανεξάρτητα, χωρίς να λαμβάνει εντολές από θεσμικά όργανα της ΕΕ ή εθνικές κυβερνήσεις. Ο Κανονισμός (ΕΕ) 2017/1939 ορίζει ότι τα μέλη της δεν ζητούν, ούτε δέχονται οδηγίες, ώστε να μπορούν να διερευνούν ανεπηρέαστα υποθέσεις διαφθοράς που συχνά αγγίζουν υψηλά πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.
Τις ποινικές ανακρίσεις στην Κύπρο για το Βασιλικό διεξάγει κλιμάκιο της Αστυνομίας το οποίο λαμβάνει απευθείας οδηγίες από το γραφείο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας στην Κύπρο. Τόσο ο Αρχηγός της Αστυνομίας όσο και οι δυο επικεφαλής της Νομικής Υπηρεσίας, Γιώργος Σαββίδης και Σάββας Αγγελίδης, δεν έχουν καμία εμπλοκή ή και ενημέρωση για την πορεία των ποινικών ανακρίσεων που βρίσκονται σε εξέλιξη από τον Μάρτιο του 2024. Ούτε θα έχουν οποιοδήποτε λόγο και άποψη για τυχόν ποινικές διώξεις. Μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, τα κατηγορητήρια θα ετοιμαστούν και θα καταχωριστούν ενώπιον της Κυπριακής Δικαιοσύνης από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία.
Καταθέσεις και έγγραφα
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, η ανακριτική ομάδα έχει συλλέξει εκατοντάδες φακέλους από διάφορα υπουργεία, κυβερνητικές υπηρεσίες καθώς και από την Εταιρεία Υποδομών Φυσικού Αερίου (ΕΤΥΦΑ) που χειρίστηκε τον επίμαχο διαγωνισμό. Η ΕΤΥΦΑ είναι θυγατρική εταιρεία της Δημόσιας Εταιρείας Φυσικού Αερίου (ΔΕΦΑ) και της ΑΗΚ. Στο πλαίσιο των ερευνών λήφθηκαν και αρκετές καταθέσεις. Οι πολιτικοί και οι αξιωματούχοι που ελέγχονται για διαφθορά θα καταθέσουν τελευταίοι.
Οκτώ χρόνια πίσω
Ο επίμαχος διαγωνισμός για τη μελέτη, κατασκευή, λειτουργία και συντήρηση του υπό αναφορά έργου προκηρύχθηκε στις 5/10/2018 με συνολική εκτιμώμενη αξία ύψους €500 εκατ. πλέον ΦΠΑ. Οι έρευνες πάνε μέχρι και οκτώ χρόνια πίσω καθώς στο μικροσκόπιο βρίσκονται και τα πρόσωπα που δρομολόγησαν τον διαγωνισμό από τον οποίο μας προέκυψε ένας και μόνο προσφοροδότης, η κοινοπραξία κυρίως κινεζικών συμφερόντων CPP-METRON.
Μέχρι και σήμερα το έργο παραμένει ημιτελές. Διατηρώντας έτσι την κυπριακή οικονομία σε καθεστώς ενεργειακής αβεβαιότητας, με προβλήματα στην επάρκεια και τον Κύπριο καταναλωτή όμηρο στο υψηλό ενεργειακό κόστος. Οι πολίτες πληρώνουν μέσω των λογαριασμών της ΑΗΚ το τίμημα της ανεπάρκειας των εκάστοτε κυβερνήσεων και της κακοδιαχείρισης που καταγγέλλεται γύρω από το έργο, το οποίο εγκατέλειψε η CPP-METRON, τον Μάιο του 2024.
Έκθεση κόλαφος
Την αυτεπάγγελτη παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας προκάλεσε η έκθεση που δημοσιοποίησε στις 19/1/2024 η Ελεγκτική Υπηρεσία της Κυπριακής Δημοκρατίας σχετικά με πιθανές παρατυπίες στη διαδικασία ανάθεσης και στην εκτέλεση του έργου. Η Ευρωπαϊκή Ελεγκτική Υπηρεσία και η Ευρωπαϊκή Εκτελεστική Υπηρεσία για το Κλίμα, τις Υποδομές και το Περιβάλλον απέστειλαν, επίσης, σχετικές εκθέσεις με τα ευρήματά τους στην Ευρωπαϊκή Εισαγγελία. Αφού έλαβε και εξέτασε λεπτομερώς τις πληροφορίες αυτές, η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία αποφάσισε τη διενέργεια έρευνας.
Τα σημαντικότερα ευρήματα της Ελεγκτικής Υπηρεσίας σε σχέση με το υπό αναφορά έργο έχουν ως εξής:
1 Δεν διασφαλίστηκε ικανοποιητική ευρύτητα συμμετοχή, ενώ διαπιστώθηκε και μη ανάπτυξη επαρκούς ανταγωνισμού αφού στο στάδιο της αξιολόγησης προχώρησε ένας και μόνο προσφοροδότης.
Εντοπίστηκαν πολύ σοβαρές παραβιάσεις της περί δημοσίων συμβάσεων νομοθεσίας κατά το στάδιο της αξιολόγησης των προσφορών, οι οποίες είτε είχαν γίνει από τον προσφοροδότη και η ΕΤΥΦΑ τις αποδέχθηκε, είτε είχαν γίνει από την ίδια την ΕΤΥΦΑ. Παρά τις υποδείξεις της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ότι, θα έπρεπε αναπόφευκτα να οδηγήσουν σε αποκλεισμό της κοινοπραξίας CPP-METRON, που ήταν και ο μοναδικός έγκυρος προσφοροδότης, η ΕΤΥΦΑ αποφάσισε να προχωρήσει σε ανάθεση της σύμβασης επικαλούμενη την κατεπείγουσα φύση του έργου.
2 Παρά τις σοβαρές καθυστερήσεις εκ μέρους του εργολάβου, τις οποίες η Ελεγκτική Υπηρεσία συνεχώς υποδείκνυε σε επιστολές της προς την ΕΤΥΦΑ, η ΕΤΥΦΑ πρόσφερε κάλυψη στον εργολάβο με διαβεβαιώσεις ότι αυτός λάμβανε τα απαιτούμενα μέτρα για απορρόφηση των καθυστερήσεων και δεσμευόταν για την έγκαιρη συμπλήρωση του έργου. Αποκορύφωμα της ευνοϊκής μεταχείρισης του εργολάβου και γενικότερα της τραγικής διαχείρισης του έργου εκ μέρους της ΕΤΥΦΑ ήταν, σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, η εισήγησή της προς την ΚΕΑΑ για έγκριση του αιτήματος του εργολάβου για καταβολή επιπρόσθετου ποσού ύψους €25 εκατ. λόγω αύξησης της αξίας του χάλυβα, με μοναδικό αιτιολογικό ότι σε αντίθετη περίπτωση, ο εργολάβος θα εγκατέλειπε το έργο και θα επερχόταν χάος. Η Ελεγκτική Υπηρεσία διαφώνησε έντονα με την καταβολή του εν λόγω ποσού, καθώς η σύμβαση δεν προνοούσε καταβολή αποζημίωσης στον έργολάβο λόγω αύξησης στις τιμές των υλικών. Η ΚΕΑΑ, με πλειοψηφία, ενέκρινε το εν λόγω αίτημα. Στη συμφωνία αυτή γινόταν ουσιαστικά αποδεκτή επιπρόσθετη αδικαιολόγητη καθυστέρηση 10 και πλέον μηνών στην υλοποίηση του έργου (από Σεπτέμβριο του 2022 σε Ιούλιο του 2023), με ταυτόχρονη έμμεση απεμπόληση του δικαιώματος της ΕΤΥΦΑ για επιβολή στον εργολάβο αποζημιώσεων λόγω αδικαιολόγητων καθυστερήσεων.
3 Από τον έλεγχο προέκυψαν και άλλα σοβαρά ευρήματα τα οποία, σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, ενδεχομένως να ενέχουν πειθαρχικές/ποινικές ευθύνες, μεταξύ των οποίων, παρατυπίες εκ μέρους της ΕΤΥΦΑ στις διαδικασίες έγκρισης των εντύπων εκτελεσθείσας εργασίας και των αντίστοιχων τιμολογίων/πιστοποιητικών πληρωμής, καθώς και παρατυπίες στις διαδικασίες έγκρισης των υπεργολάβων του έργου.
Με την Ελεγκτική Υπηρεσία να αναφέρεται στην έκθεσή της σε επανειλημμένες ευνοϊκές αποφάσεις προς τον εργολάβο που θέτουν εν αμφιβόλω την υλοποίηση του έργου. Διαπιστώσεις για τις οποίες επιβεβαιώθηκε η Ελεγκτική Υπηρεσία καθώς η κοινοπραξία εγκατέλειψε την Κύπρο, αφήνοντας το έργο ημιτελές.
