Ο Κανονισμός της ΕΕ 2024/1991 της 24ης Ιουνίου 2024, για την Αποκατάσταση της Φύσης ορίζει την αποκατάσταση τουλάχιστον του 20% της χερσαίας και της θαλάσσιας έκτασης έως το 2030, όπως και όλων των οικοσυστημάτων που χρειάζονται αποκατάσταση έως το 2050, σε ολόκληρη την επικράτεια της Ένωσης. Πρόκειται για ακόμα ένα βήμα για την αντιστροφή της τάσης απώλειας της βιοποικιλότητας, την επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και τη βελτίωση της ετοιμότητας και της ανθεκτικότητας της Ευρώπης απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Η Κύπρος, όπως και κάθε κράτος – μέλος, έχει υποχρέωση να εκπονήσει και να υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2026 «Εθνικό Σχέδιο Αποκατάστασης», το οποίο θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων, προσδιορισμό των εκτάσεων προς αποκατάσταση και περιγραφή των μέτρων αποκατάστασης που θα εφαρμοστούν σε όλα τα οικοσυστήματα (χερσαία, θαλάσσια, ποτάμια, γεωργικά, αστικά και δασικά).
Το Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος άρχισε τις προετοιμασίες που απαιτούνται για να κατατεθεί το Σχέδιο. Την περασμένη εβδομάδα, 20 Οκτωβρίου, το Τμήμα Περιβάλλοντος προχώρησε σε προκήρυξη διαγωνισμού αγοράς υπηρεσιών, εκτιμώμενης αξίας 140.000 Ευρώ χωρίς ΦΠΑ, για την υποστήριξη της διαδικασίας ετοιμασίας του Σχεδίου. Την ίδια ώρα, όπως ανέφερε στον «Π» ο διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος, Θεόδουλος Μεσημέρης, είναι σε εξέλιξη συναντήσεις για συντονισμό μεταξύ των εμπλεκόμενων Υπηρεσιών, μεταξύ των οποίων, το Τμήμα Περιβάλλοντος, το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών, το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, το Τμήμα Γεωργίας, το Τμήμα Δασών και η Υπηρεσία Θήρας και Πανίδας. Στο πλαίσιο αυτών των συναντήσεων γίνεται καταγραφή των αναγκών που προκύπτουν για την ετοιμασία του Σχεδίου και συλλογή των απαραίτητων δεδομένων. Όπως διαβεβαίωσε ο κ. Μεσημέρης, μέχρι στιγμής έχουν «χτίσει» μία καλή βάση, για να μπορέσουν να προχωρήσουν.
Διαβάστε επίσης:
- Απουσία άμεσων λύσεων για την Αλυκή Ακρωτηρίου – Αίτημα από πλευράς Βουλής για πολιτική παρέμβαση
- Στη σκιά αμαρτιών η «κρίση» στο Lady’s Mile - Οι πραγματικότητες στην περιοχή και τα επόμενα βήματα
Έργα σε περιοχές Natura
Το Υπουργείο Γεωργίας άρχισε τις προετοιμασίες που απαιτούνται. Την περασμένη εβδομάδα, 20 Οκτωβρίου, το Τμήμα Περιβάλλοντος προχώρησε σε προκήρυξη διαγωνισμού αγοράς υπηρεσιών, εκτιμώμενης αξίας 140.000 Ευρώ χωρίς ΦΠΑ, για την υποστήριξη της διαδικασίας ετοιμασίας του Σχεδίου. Την ίδια ώρα, όπως ανέφερε στον «Π» ο διευθυντής του Τμήματος Περιβάλλοντος, Θεόδουλος Μεσημέρης, είναι σε εξέλιξη συναντήσεις για συντονισμό μεταξύ των εμπλεκόμενων Υπηρεσιών. Κάνουν καταγραφή των αναγκών που προκύπτουν για την ετοιμασία του Σχεδίου και συλλογή των απαραίτητων δεδομένων. Όπως διαβεβαίωσε ο κ. Μεσημέρης, μέχρι στιγμής έχουν «κτίσει» μία καλή βάση, για να μπορέσουν να προχωρήσουν.
Σε απάντησή της (19 Αυγούστου 2025) σε σχετικό με το θέμα κοινοβουλευτικό ερώτημα του Χαράλαμπου Θεοπέμπτου, η υπουργός Γεωργίας ανέφερε ότι το Εθνικό Σχέδιο κατά προτεραιότητα θα περιλαμβάνει μέτρα αποκατάστασης σε περιοχές εντός του δικτύου Natura 2000, όπως είναι και η υποχρέωση που προκύπτει σύμφωνα με τον Κανονισμό. «Ακολούθως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να αξιολογήσει το Εθνικό Σχέδιο Αποκατάστασης εντός 6 μηνών από την ημερομηνία παραλαβής του, ώστε το κράτος μέλος να οριστικοποιήσει, δημοσιεύσει και υποβάλει στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Εθνικό Σχέδιο Αποκατάστασης εντός 6 μηνών από την ημερομηνία παραλαβής των παρατηρήσεων της Επιτροπής. Ως εκ τούτου, η εφαρμογή των μέτρων αποκατάστασης που θα περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Αποκατάστασης αναμένεται ότι θα ξεκινήσει το αργότερο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2027», πρόσθεσε. Τόσο στο στάδιο της ετοιμασίας του Εθνικού Σχεδίου όσο και πριν την κατάθεση του τελικού προσχεδίου, το κείμενο θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση, όπως διαβεβαίωσε η κα Παναγιώτου.
Απαιτείται εντοπισμός, χαρτογράφηση και αξιολόγηση περιοχών
Σε σχόλιο του στον «Π» ο υπεύθυνος περιβαλλοντικής πολιτικής στο ίδρυμα Terra Cypria, Κλείτος Παπαστυλιανού, χαρακτήρισε τον Κανονισμό της ΕΕ 2024/1991 ως έναν φιλόδοξο και απολύτως αναγκαίο στόχο για επίτευξη της κατάστασης διατήρησης των οικοτόπων και των ειδών που βρίσκονται στο έδαφος των κρατών – μελών της ΕΕ. Κληθείς να αναφερθεί σε σημεία της Κύπρου, τα οποία κατά τη γνώμη του θα πρέπει οπωσδήποτε να τύχουν αποκατάστασης στα πλαίσια υλοποίησης του Κανονισμού, είπε ότι στην παρούσα φάση δεν μπορούν να προσδιοριστούν ονομαστικά, διότι θα πρέπει να ακολουθηθεί μία διαδικασία για τον κατάλληλο εντοπισμό, χαρτογράφηση και αξιολόγηση των προτεινόμενων προς αποκατάσταση περιοχών. Ωστόσο μπορούν να προσδιοριστούν, σημείωσε, τύποι περιοχών και οικοσυστήματα. «Αυτές οι περιοχές πρέπει να αφορούν τόσο τους οικοτόπους όσο και τη χλωρίδα, πανίδα και πτηνοπανίδα. Επίσης θα πρέπει να περιληφθούν παράκτιες περιοχές, λιμνοθάλασσες - αλυκές, δάση και ποτάμια οικοσυστήματα κατά μήκος των μεγάλων ποταμών της Κύπρου», είπε.
Θα προηγηθεί δημόσια διαβούλευση
Στην ερώτηση του κ. Θεόπεμπτου, συμπεριλήφθηκε και το υποερώτημα αν το Υπουργείο Γεωργίας θα προχωρήσει με δημόσιες διαβουλεύσεις πριν τη λήψη της τελικής απόφασης για την ετοιμασία του Εθνικού Σχεδίου. Από την πλευρά της η υπουργός σημείωσε ότι η παροχή υπηρεσιών για την υποστήριξη της διαδικασίας ετοιμασίας του Εθνικού Σχεδίου (σ.σ. προκηρύχθηκε ο σχετικός διαγωνισμός στις 24 Οκτωβρίου) θα περιλαμβάνει και τη διοργάνωση δημόσιας διαβούλευσης κατά τη διάρκεια της ετοιμασίας του Εθνικού Σχεδίου Αποκατάστασης. Πρόσθεσε ότι το τελικό προσχέδιο του Εθνικού Σχεδίου θα τεθεί επίσης σε δημόσια διαβούλευση πριν την υποβολή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
