Ένα κρεσέντο ανακοινώσεων για την καταλληλότητα των νερών στη θάλασσα του Lady’s Mile κυριάρχησε τις προηγούμενες μέρες, αυξάνοντας την ανησυχία των πολιτών. Το Τμήμα Περιβάλλοντος των Βρετανικών Βάσεων ανακοίνωσε μη ασφαλή επίπεδα εντερόκοκκων, καλώντας το κοινό να μην εισέρχεται στο νερό για κολύμπι. Το Τμήμα Περιβάλλοντος ανακοίνωσε το αντίθετο. Στο τέλος, όταν, παρά την αρχική διάσταση απόψεων, οι δύο πλευρές οδηγήθηκαν σε κοινό συμπέρασμα καταλληλότητας των νερών, επήρθε η νηνεμία. Ωστόσο παρέμεινε ως επίγευση το γεγονός ότι δεν δόθηκαν από καμία πλευρά ξεκάθαρες απαντήσεις, τόσο για την πηγή της διαφωνίας τους όσο και για την απουσία θεσμικής συνεννόησης και συνεργασίας για το θέμα. Γιατί οι έλεγχοι ποιότητας δεν γίνονται με κοινά αποδεκτά πρωτόκολλα και γιατί τα αποτελέσματα δεν είναι προσβάσιμα και διαφανή;
Το επίπεδο συνεργασίας
Καταγράφηκε η εκδήλωση μίας μικρής «κρίσης», σε μία χρονική περίοδο όπου το ζητούμενο συνεχίζει να είναι η συνεργασία των δύο πλευρών για αναστροφή της από κοινού παραδεκτής βεβαρημένης περιβαλλοντικά και υγειονομικά περιοχής, λόγω των αναπτύξεων που αδειοδοτήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια χωρίς σωστό σχεδιασμό. Άλλωστε διαβεβαιώσεις για αυτή την αναγκαία συνεννόηση και συμπόρευση δόθηκαν πριν από μόλις έναν μήνα στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής (9 Απριλίου), όταν για πρώτη φορά έγιναν δημόσια παραδοχές των προβλημάτων στη δεύτερη πιο ευαίσθητη ως προς την περιβαλλοντική της αξία περιοχή της Κύπρου, μετά τη χερσόνησο του Ακάμα.
Η εικόνα των περασμένων ημερών έδωσε το μήνυμα ότι οι δύο πλευρές βλέπουν διαφορετικά το «ποτήρι με το νερό», με το ερώτημα που πλανάται να είναι αν η αντίθετη στάση τους στο θέμα των νερών της παραλίας Lady’s Mile αντικατοπτρίζει μία κίβδηλη συνεργασία για τα πολλά ανοιχτά περιβαλλοντικά και υγειονομικά μέτωπα γύρω από την Αλυκή Ακρωτηρίου και τη Λίμνη Μακριά, η οποία, όπως χαρακτηρίστηκε τον περασμένο Απρίλιο στην κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος από έναν βουλευτή, πλέον είναι κατεστραμμένη και έχει καταντήσει «ένας βόθρος». Το τραγικό είναι ότι αποτελεί μία βασική οδό διοχέτευσης ρυπογόνων νερών προς την αλυκή.
Οι πραγματικότητες
Ποιες είναι όμως οι πραγματικότητες, οι οποίες καταγράφηκαν σε εκείνη τη συνεδρίαση και αφορούν την περιοχή στην οποία ανήκει και η παραλία του Lady' s Mile; Για όσους δεν γνωρίζουν την περιοχή, η παραλία απέχει λιγότερο από 1 km από την αλυκή (τους χωρίζει ένας χωματόδρομος), η οποία τα τελευταία χρόνια υποβαθμίστηκε σημαντικά. Αξίζει να επαναλάβουμε τις βασικές από αυτές τις πραγματικότητες, ώστε να περιγραφεί η «αρένα» πάνω από την οποία έλαβαν χώρα οι ανακοινώσεις των δύο πλευρών τις περασμένες μέρες:
- Βάσει των αναλύσεων, υπάρχει βαρύτατο χημικό φορτίο στην αλυκή, το οποίο δεν δικαιολογείται. Παρατηρείται περιβαλλοντική υποβάθμιση, η οποία χρήζει άμεσου χειρισμού και ενεργειών.
- Ροές από αναπτύξεις διοχετεύονται και την καλοκαιρινή περίοδο στην αλυκή.
- Πρέπει να βρεθούν άλλες επιλογές για την όδευση των ομβρίων υδάτων, τα οποία, από τις περιοχές της Λεμεσού στα ανατολικά και των κοινοτήτων Ύψωνα, Κολοσσίου και Τραχωνίου στα βόρεια, καταλήγουν μέσω της Λίμνης Μακριά στην Αλυκή Ακρωτηρίου.
- Η μελέτη που θα παραδώσει ο ΕΟΑ Λεμεσού σε σχέση με τη διαχείριση των ομβρίων υδάτων και άλλων ροών, η οποία θα καταδείξει τις λύσεις για το πρόβλημα, θα είναι έτοιμη στο τέλος του 2026 και συνδέεται με το σχέδιο ανάπτυξης (master plan), προκαλώντας την απογοήτευση των βουλευτών, καθώς ανέμεναν άμεσες λύσεις. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τους, το στάδιο της υλοποίησης των προνοιών της μελέτης ενδεχομένως να είναι μετά το 2028.
- Δεδομένου ότι οι εμπλεκόμενοι δεν δίνουν άμεσες λύσεις, τονίστηκε η ανάγκη λήψης αποφάσεων σε πολιτικό επίπεδο, από το κεντρικό κράτος, με εισήγηση να παρουσιάζονταν μετά το Πάσχα στη Βουλή οι υπουργοί Γεωργίας και Εσωτερικών, ακόμη και ο υπουργός Οικονομικών, ώστε να στηριχτούν άμεσα το Τμήμα Περιβάλλοντος, ο ΕΟΑ Λεμεσού και ο Δήμος Κουρίου για τη λήψη άμεσων μέτρων.
- Έγινε καταγγελία ότι ασταμάτητο νερό, 24 ώρες το 24ωρο, εισέρχεται στην αλυκή από οχετούς του ΕΟΑ Λεμεσού, με αίτημα προς τον ΕΟΑ να κλείσει τους μη αδειοδοτημένους οχετούς.
- Λόγω των αλλαγών των πολεοδομικών ζωνών τα προηγούμενα χρόνια, όλη η περιοχή γύρω από τον υδροβιότοπο σφραγίστηκε και από οχετούς ομβρίων και από βόθρους, οι οποίοι είναι απορροφητικοί και δεν είναι συνδεδεμένοι με αγωγούς.
- Φέτος οι αριθμοί των άγριων πτηνών που επισκέφτηκαν την περιοχή (φλαμίνγκο και άλλα είδη) έχουν μειωθεί, λόγω της υποβάθμισης της ποιότητας της τροφής στην αλυκή. Σύμφωνα με τους αρμόδιους, το ίδιο αναμένεται και τον Φεβρουάριο του 2025. Αυτή η μεώση δεν δικαιολογείται, όταν τα πουλιά είναι ένας δείκτης της καλής ή κακής κατάστασης ενός οικοσυστήματος.
Η πρόοδος των τελευταίων μηνών
Πολύ καλός γνώστης των περιβαλλοντικών θεμάτων στην περιοχή υπέδειξε στον «Π» ότι τους τελευταίους έξι μήνες έγινε πρόοδος στο θέμα των προβλημάτων της περιοχής, από την άποψη ότι το Τμήμα Περιβάλλοντος της Κυπριακής Δημοκρατίας και οι Βρετανικές Βάσεις αναγνώρισαν τα προβλήματα και δρομολογούνται αποφάσεις και δράσεις, με πολύ ορατό σενάριο την υπογραφή συμφωνίας στο επόμενο διάστημα, σε σχέση με τις πηγές της ρύπανσης της αλυκής.
Την ίδια ώρα τόνισε ότι η μέχρι στιγμής πρόοδος αφορά ειδικά την περιοχή του Lady’s Mile. Αντιθέτως, πρόσθεσε, πρόπερσι και οι δύο πλευρές αδιαφορούσαν για τα προβλήματα, ενώ πέρυσι, αν και ήταν δέκτες καταγγελιών, δεν αντιδρούσαν. Η εικόνα άλλαξε από τον Οκτώβριο και μετά, όταν αναγνώρισαν το πρόβλημα στην περίπτωση της Λίμνης Μακριά. Το ίδιο πρόσωπο εξέφρασε στον «Π» την αισιοδοξία του ότι ανοίγει ένας δρόμος για συνεργασία, φτάνει, όπως είπε, να υπάρχει επικοινωνία μεταξύ τους, που είναι το Άλφα και το Ωμέγα.
«Συγκοινωνούντα δοχεία»
Από την πλευρά τους δύο λειτουργοί στον ευρύτερο τομέα του περιβάλλοντος, οι οποίοι μίλησαν στον «Π» για το θέμα, δεν απέκλεισαν τη σύνδεση των αποτελεσμάτων των αναλύσεων από τις Βρετανικές Βάσεις με το πρόβλημα ρύπανσης στην περιοχή, κάνοντας λόγο για «συγκοινωνούντα δοχεία». Ο πρώτος από αυτούς εκτίμησε ότι όσο δεν ρυθμίζονται οι πηγές της ρύπανσης στην περιοχή, οι οποίες έχουν υποβαθμίσει τη Λίμνη Μακριά και την Αλυκή Ακρωτηρίου, οι ενδείξεις ρύπανσης στη θάλασσα θα επανέρχονται.
«Χωρίς έργα, η φύση θα μιλήσει»
Ο δεύτερος διερωτήθηκε γιατί δεν δημοσιοποιούνται καθημερινά οι αναλύσεις της ποιότητας του νερού κολύμβησης, όχι μόνο για την παραλία του Lady’s Mile αλλά για όλες τις παραλίες της Κύπρου, όπως γίνεται «ευλαβικά» με την ποιότητα του αέρα. Παράλληλα προειδοποίησε ότι αν δεν προστατευτεί η θάλασσα μέσα από έργα στην ευρύτερη περιοχή, τα οποία θα αποκαταστήσουν και θα προστατεύσουν και την αλυκή, όπου το πρόβλημα της ρύπανσης είναι πολύ μεγαλύτερο, τα επόμενα 4-5 χρόνια, τα νερά στην παραλία θα γίνουν όπως στον Βόσπορο (Τουρκία) ή στον Θερμαϊκό Κόλπο (Ελλάδα), καθώς η φύση, η οποία σήμερα θέλει «απαντήσεις», θα «μιλήσει».
