Στη διαπίστωση ότι οι αρμόδιες κρατικές Υπηρεσίες αδυνατούν να εντοπίζουν τις πηγές της ρύπανσης στον κόλπο της Λεμεσού, ώστε να προχωρούν σε μέτρα επιβολής κυρώσεων ή διόρθωσης του προβλήματος, αλλά και ότι μετά από δύο χρόνια ακόμα δεν έδωσε ορατά αποτελέσματα η ειδική επιτροπή συντονισμού των εμπλεκόμενων υπηρεσιών υπό το Υφυπουργείο Ναυτιλίας, οδήγησε την Τετάρτη η συνεδρίαση – ακόμη μία για το ίδιο θέμα- της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής.
Μάλιστα προβληματισμό προκάλεσε στους βουλευτές η διάσταση απόψεων μεταξύ των εκπροσώπων των Υπηρεσιών για τις πιθανές πηγές ρύπανσης, αντανακλώντας τις αδυναμίες του μηχανισμού πρόληψης και αντιμετώπισης της θαλάσσιας ρύπανσης. Με τη στάση τους δικαιολόγησαν τους λόγους για τους οποίους έγινε η συνεδρίαση, με τον τίτλο «Η έλλειψη συντονισμένης επίβλεψης και επαρκούς επιτήρησης από τις αρμόδιες υπηρεσίες του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην ευρύτερη περιοχή της Λεμεσού και οι κίνδυνοι για τη δημόσια υγεία και το φυσικό περιβάλλον από την ενδεχόμενη θαλάσσια ρύπανση», μετά από εισήγηση της βουλεύτριας του ΔΗΣΥ Λεμεσού Φωτεινής Τσιρίδου. Συγκεκριμένα, ενώ το Τμήμα Περιβάλλοντος, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων και ο ΕΟΑ Λεμεσού απέκλεισαν ως κύρια πηγή ρύπανσης τα χερσαία έργα και παρέπεμψαν σε απορρίψεις από πλοία και σκάφη, το Υφυπουργείο Ναυτιλίας εξέφρασε αντίθετη άποψη.
Διαβάστε επίσης: Καταγγελία: Απορρίψεις σε Υγρότοπο Ακρωτηρίου και θάλασσα Lady’s Mile (εικόνες)
Αδειοδοτημένοι αγωγοί
Ο επιστημονικός σύμβουλος του Υφυπουργείου και πρόεδρος του Τμήματος Ναυτιλίας και Εμπορίου του Πανεπιστημίου Frederick, Δρ Άγγελος Μενελάου, τόνισε ότι όλα τα παγκόσμια στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι 80% της θαλάσσιας ρύπανσης προέρχεται από την ξηρά. Την ίδια ώρα υπέδειξε ότι «δεν μπορούμε εμείς στην Κύπρο να λέμε ότι σπάζουμε αυτό το στατιστικό, από τη στιγμή που ενισχύονται οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες στις ακτές μας, τα ψηλά κτήρια μεγαλώνουν όπως τα μανιτάρια». Σε αυτό το σημείο ανέφερε ότι μετά από εξασφάλιση ειδικής λίστας από το κράτος, σήμερα υπάρχουν στη Λεμεσό 30 οργανισμοί, οι οποίοι με αδειοδοτημένους αγωγούς από αρμόδιες υπηρεσίες, όπως το Τμήμα Περιβάλλοντος, διοχετεύουν νερά αποστράγγισης στη θάλασσα, για να μην πλημμυρίσουν τα υπόγειά τους.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η αναφορά του οδήγησε μερίδα βουλευτών στο να εκφράσουν τη δυσφορία τους για την πρακτική του Τμήματος Περιβάλλοντος. «Τους δώσαμε άδεια, τους είπαμε να κάνουν αυτοέλεγχο, να κάνουν αναλύσεις των νερών που πετάνε στη θάλασσα και αν βρουν – αυτή είναι η έμπνευση από το Τμήμα Περιβάλλοντος!- από τον χημικό έλεγχο που κάνουν μόνοι τους ότι υπάρχει πρόβλημα, τότε να έρθουν να μας ενημερώσουν για να τους επιβάλουμε πρόστιμο», σχολίασε ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος και βουλευτής των Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου. «Αυτή είναι η ‘‘πανέξυπνη’’ λύση που δώσαμε για τα λύματα, όταν σκάβουμε για να χτίσουμε τα ψηλά κτίρια. Μα δε θα έρθει κάποιος να σου πει ‘‘έλεγξα, υπάρχει μόλυνση, βάλε μου πρόστιμο’’», πρόσθεσε.
«Δεν το γνώριζα ότι 30 αδειούχοι οργανισμοί ρίχνουν τα απόβλητα στη θάλασσα. Ποιες είναι αυτές οι εταιρείες, ποιοι τους έδωσαν την άδεια και να δούμε αν θα αλλάξουμε τη νομοθεσία», σχολίασε ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Νίκος Κέττηρος. «Αυτή η παραδοχή δείχνει ότι δεν ισχύει η θέση ότι η ρύπανση δεν προέρχεται από χερσαίες πηγές», τόνισε η Μαρίνα Νικολάου του ΑΚΕΛ.
Από τα περίπου 300 περιστατικά ρύπανσης που καταγγέλθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια για τη θάλασσα της Λεμεσού, για ποσουστό 53% οι Αρχές δεν γνωρίζουν την πηγή ρύπανσης, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσιάστηκαν την Τετάρτη ενώπιον της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής.
Παραδοχή για «κενό» - Δρομολογία αυστηρότερου πλαισίου
Κληθείσα να δώσει διευκρινίσεις, λειτουργός του Τμήματος Περιβάλλοντος παραδέχτηκε ότι για την περίπτωση των ψηλών κτηρίων στη Λεμεσό και συγκεκριμένα για την αποστράγγιση μέσω αγωγών προς τη θάλασσα, υπάρχει ένα κενό, το οποίο προσπαθεί τώρα το Τμήμα να καλύψει. Συγκεκριμένα το Τμήμα θα θέσει, όπως είπε, αυστηρά όρια στη χορήγηση αδειών δραστηριότητες, όπως η αποστράγγιση, μετά από κατάθεση, που δρομολογεί, τροποποίησης του Περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών Νόμων.
Από τη συζήτηση διαφάνηκε ότι για ορισμένα κτίσματα στην ακτή της Λεμεσού το Τμήμα Περιβάλλοντος έδωσε θετική άδεια για αποστράγγιση κατά το στάδιο της κατασκευής και για άλλα κατά τη λειτουργία τους, ειδάλλως θα πλημυρίσουν οι υπόγειοι χώροι τους.
Σύμφωνα με τον Δρα Μενελάου, αυτές οι αδειοδοτημένες, υπόγειες σωλήνες των ψηλών κτηρίων διοχετεύουν στη θάλασσα της Λεμεσού ύδατα, τα οποία ενδέχεται να είναι και 400 χρόνια στα υπόγεια στρώματα, με ανεπαρκή έλεγχο, καθώς αυτός γίνεται από τις ίδιες τις ιδιοκτήτριες εταιρείες, με τα αποτελέσματα από ιδιωτικά χημεία να αποστέλλονται στο Τμήμα Περιβάλλοντος. Την ίδια ώρα, χαρακτήρισε ως εξίσου σοβαρή ενδεχόμενη πηγή ρύπανσης τα μικρά σκάφη αναψυχής (ακτοπλοϊκά – αλιευτικά), βασιζόμενος σε έρευνα που ετοίμασε το Πανεπιστήμιο Frederick και ο Δήμος Λεμεσού. Ως τρίτη πηγή η έρευνα κατέδειξε τα μεγάλα πλοία.
Η ίδια έρευνα έδωσε και εισηγήσεις:
1. Να αντιμετωπιστεί ο κατακερματισμός αρμοδιοτήτων στην επίβλεψη και προστασία της θάλασσας.
2. Να υπάρχουν συγκεντρωτικά δεδομένα από όλες τις αρμόδιες Υπηρεσίες, ώστε να μην παρατηρείται κάθε φορά διάσταση απόψεων, χωρίς ολιστική εικόνα.
Στην τοποθέτησή της η βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, Φωτεινή Τσιρίδου, η οποία ενέγραψε το θέμα για συζήτηση, χαρακτήρισε ως μεγάλο πρόβλημα τη ρύπανση της θάλασσας της Λεμεσού, παραπέμποντας σε καθημερινές καταγγελίες που στέλνουν στους βουλευτές πολίτες, οι οποίοι προσπαθούν να απολαύσουν τις παραλίες της πόλης. Μεταξύ άλλων τόνισε την ανάγκη επικέντρωσης στον συντονισμό των αρμόδιων υπηρεσιών.
53% άγνοια των Αρχών
Για να υποστηρίξει τη θέση ότι σήμερα υπάρχει ανεπάρκεια στον τρόπο επιτήρησης και επιβολής προστίμων, ο Δρ. Μενελάου αναφέρθηκε στα περιστατικά καταγγελιών που έγιναν για τη ρύπανση στη θάλασσα της Λεμεσού τα τελευταία δύο χρόνια. Συγκεκριμένα, από τα περίπου 300 περιστατικά που καταγγέλθηκαν, για ποσοστό 53% τοις εκατόν δεν οι αρμόδιες Αρχές δεν μπόρεσαν να γνωρίσουν την πηγή της ρύπανσης, ενώ μόνο για το 13% από όσα έγινε γνωστή η πηγή, επιβλήθηκε πρόστιμο, το οποίο, σύμφωνα με τον κ. Μενελάου, δεν ξεπερνούσε το ποσό των 3.000 ευρώ.
«Ιδεολογική κόντρα» με αφορμή πρόταση για εμπλοκή ιδιώτη
Αξίζει να σημειωθεί ότι η θέση της Αρχής Λιμένων Κύπρου, όπως αυτή διατυπώθηκε στη συνεδρίαση, είναι η να δοθεί σε ιδιωτική εταιρεία - ανάδοχο η ολόχρονη επιτήρηση και καταπολέμηση, όχι μόνο πετρελαιοειδών, αλλά και των λυμάτων, δεδομένου ότι μετά από διαιώνιση του προβλήματος, οι κρατικές Υπηρεσίες δεν κατάφεραν να το επιλύσουν. Τότε οι βουλευτές του ΑΚΕΛ εξέφρασαν διαφωνία, για να αντιδράσει έντονα η βουλεύτρια του ΔΗΣΥ, Φωτεινή Τσιρίδου, και να υπενθυμίσει ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ανάδοχοι αναλαμβάνουν έργα. Παράλληλα εξέφρασε λύπη που ξεκίνησε μία «ιδεολογική και πολιτική συζήτηση», χωρίς πρώτα να εισακουστούν και να μελετηθούν κάποιες προτάσεις.
Τον Φεβρούαριο ο ΟΕΣΑ - Η γραφειοκρατία καθυστερεί την επιστράτευση drones
Ο Δρ. Μενελάου τόνισε την ανάγκη χρηματικής στήριξης από το κράτος, ώστε το έργο της Επιτροπής Για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Θαλάσσιας ρύπανσης υπό το Υφυπουργείο Ναυτιλίας να ενισχυθεί. Γνωστοποίησε ότι ενώ ζητήθηκαν 200 χιλιάδες Ευρώ, το Υπουργείο Οικονομικών ενέκρινε 1ΟΟ χιλιάδες Ευρώ. Για το έργο της Επιτροπής, η οποία συνεδριάζει κάθε δύο – τρεις μήνες, είπε ότι στο προσεχές διάστημα θα ανακοινωθούν βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δράσεις. Από την πλευρά της, λειτουργός του Υφυπουργείου Ναυτιλίας είπε ότι τον Φεβρουάριο του 2026 θα λειτουργήσει η ΟΕΣΑ (Ομάδα Εποπτείας και Συντονισμού Αντιμετώπισης της θαλάσσιας ρύπανσης), μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Θα είναι ο φορέας, ο οποίος θα μεριμνά ώστε να υλοποιεί στην καθημερινότητα όσα αποφασίζει η Επιτροπή. Παράλληλα θα δημιουργηθεί ειδική πλατφόρμα, όπου όλες οι εμπλεκόμενες Υπηρεσίες θα καταθέτουν τα δεδομένα που αφορούν τη ρύπανση, ώστε να ακολουθούν άμεσα και συντονισμένα ενέργειες.
Σε σχέση με την αξιοποίηση της τεχνολογίας, όπως τα drones, τα οποία θα μπορούσαν να εντοπίσουν σκάφη αναψυχής την ώρα που ρυπαίνουν αλλά και να επιτηρούν 24 ώρες το 24ωρο, είπε ότι δρομολογούνται, αλλά θα χρειαστεί περίοδος τουλάχιστον ενός χρόνου. Όπως εξήγησε, υπάρχουν γραφειοκρατικά εμπόδια που λόγω της Νομοθεσίας τους καθυστερούν, όπως η έγκριση από την Πολιτική Αεροπορία.
