Στο Ελσίνκι συναντήθηκαν την Τρίτη οι ηγέτες των νατοϊκών χωρών της Βαλτικής Θάλασσας, επιχειρώντας να ενισχύσουν τα μέτρα ασφαλείας σε μία θαλάσσια περιοχή, που κάποτε ήταν πρότυπο ευημερίας και πολυμερούς συνεργασίας. Επίκαιρη αφορμή για τη συνάντηση ήταν τα «μυστηριώδη», αλλά διαδοχικά περιστατικά με τα κομμένα υποθαλάσσια καλώδια στη Βαλτική Θάλασσα. Για παράδειγμα, στα μέσα Νοεμβρίου ένα καλώδιο τηλεπικοινωνιών που συνέδεε τη Λιθουανία με τη νήσο Γκότλαντ της Σουηδίας τέθηκε εκτός λειτουργίας για άγνωστους λόγους, ενώ την επόμενη μέρα σταμάτησε να λειτουργεί ένα άλλο καλώδιο μεταξύ Γερμανίας και Φινλανδίας.
Πολλοί κάνουν λόγο για προφανή δολιοφθορά. Κάποιοι υποψιάζονται ότι πίσω από αυτές τις ενέργειες κρύβεται είτε η Ρωσία, είτε ο αποκαλούμενος «σκιώδης στόλος» που δραστηριοποιείται για λογαριασμό της Ρωσίας, κατά κανόνα σε διεθνή ύδατα, προκειμένου να παρακαμφθούν οι δυτικές κυρώσεις. Ενίοτε πάντως, οι υποψίες στρέφονται και εναντίον της Κίνας.
Επιστρατεύονται «νέες τεχνολογίες»
Μετά τη σύνοδο, ο νέος Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ανακοίνωσε την έναρξη της επιχείρησης Baltic Sentry, υπό τη διεύθυνση του Αμερικανού στρατιωτικού διοικητή των συμμαχικών δυνάμεων στην Ευρώπη Κρίστοφερ Καβόλι. Όπως αναφέρει ο ίδιος ο Ρούτε, «η συγκεκριμένη στρατιωτική επιχείρηση αποτελεί μέρος της προσπάθειας να βελτιώσουμε τη ναυτική παρουσία μας, επιτηρώντας περιοχές που θεωρούνται κρίσιμες για τη Συμμαχία μας. Περιλαμβάνει μία σειρά μέτρων, όπως οι ναυτικές περιπολίες με φρεγάτες. Επίσης, συμφωνήσαμε σήμερα σε μία πρωτοβουλία για να αναπτύξουμε νέες τεχνολογίες που συμβάλλουν σε αυτή την προσπάθεια, όπως η χρήση μη επανδρωμένων αεροσκαφών με σκοπό την καλύτερη επιτήρηση και την αποτροπή».
Στη σύνοδο του Ελσίνκι συμμετείχε και ο καγκελάριος Όλαφ Σολτς, ο οποίος ανέφερε ότι η Γερμανία θα συμμετάσχει στις νατοϊκές περιπολίες, χαρακτήρισε «πολύ σοβαρή υπόθεση» τα σενάρια περί δολιοφθοράς και μάλιστα έβαλε ξεκάθαρα στο κάδρο των ευθυνών τον «σκιώδη στόλο» της Ρωσίας. Όπως τόνισε ο Γερμανός καγκελάριος μετά τη συνάντηση, «θα συνεχίσουμε τις δράσεις εναντίον του 'σκιώδους στόλου' της Ρωσίας, όπως είναι οι κυρώσεις που έχουν ήδη επιβληθεί και άλλες που θα ακολουθήσουν. Θα υπάρξουν μέτρα εναντίον συγκεκριμένων πλοίων και συγκεκριμένων ναυτιλιακών εταιρειών, που, μεταξύ άλλων, αποτελούν και μία απειλή για το περιβάλλον».
Με συλλήψεις απειλεί τους «ύποπτους» πλοιάρχους ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, χωρίς ωστόσο να αναφερεθεί συγκεκριμένα στη Ρωσία ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα. «Οι καπετάνιοι θα πρέπει να καταλάβουν ότι οι απειλές εναντίον των υποδομών μας θα έχουν συνέπειες» υπογραμμίζει ο Μαρκ Ρούτε. «Δεν αποκλείονται ακόμη και συλλήψεις ή κατασχέσεις».
Τι επιτρέπεται στα διεθνή ύδατα;
Ο «σκιώδης στόλος» της Ρωσίας έχει κινήσει το ενδιαφέρον του ΝΑΤΟ μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Εκτιμάται ότι περιλαμβάνει περισσότερα από 400 πλοία, συνήθως παλαιότερης κατασκευής και χωρίς επαρκή ασφαλιστική κάλυψη, τα οποία παρακάμπτουν τις δυτικές κυρώσεις και ιδιαίτερα την απαγόρευση προμήθειας πετρελαίου. Σύμφωνα με τους Financial Times, το ιδιοκτησιακό καθεστώς παραμένει ασαφές, καθώς το αποκρύπτει μία αλυσίδα αχυρανθρώπων και offshore εταιρειών, οι οποίες μάλιστα αλλάζουν κάθε τόσο.
Ως μέρος του «σκιώδους στόλου» περιγράφεται από αξιωματούχους της ΕΕ το πετρελαιοφόρο Eagle S, με σημαία Νήσων Κουκ, που εντοπίστηκε μεταξύ Φινλανδίας και Εσθονίας και θεωρείται ύποπτο για δολιοφθορά, τα περασμένα Χριστούγεννα, στο υποθαλάσσιο καλώδιο τροφοδοσίας Estlink-2. Τα 24 μέλη του πληρώματος συνελήφθησαν και κρατούνται στην Φινλανδία. Η υπόθεση του Eagle S έδωσε νέα τροφή στη συζήτηση για τη λήψη δραστικών μέτρων.
Το πρόβλημα είναι ότι, κατά κανόνα, τα πλοία του «σκιώδους στόλου» δραστηριοποιούνται σε διεθνή ύδατα. Σε αυτή την περίπτωση είναι μάλλον περιορισμένες οι δυνατότητες παρέμβασης για τις εκάστοτε αρμόδιες εθνικές αρχές. Αυτό ισχύει και στην περίπτωση του «σκιώδους στόλου» που εμφανίζεται στα ανοιχτά της νότιας Πελοποννήσου, αλλά και πάλι σε διεθνή ύδατα.
Πηγή: Deutsche Welle / protothema.gr
