Η σκληρή ρητορική κατά του Ιράν από τον Αμερικανό Πρόεδρο, ο οποίος ζήτησε την πλήρη παράδοση της Τεχεράνης, δεν συνοδεύτηκε από καμία δυναμική παρέμβαση, όπως είχαν οργιάσει οι φήμες το τελευταίο εικοσιτετράωρο. Τα αμερικανικά βομβαρδιστικά δεν πέταξαν για να πλήξουν το Ιράν, με τα δυτικά ΜΜΕ να σημειώνουν όμως ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί τις επόμενες ώρες ή ημέρες.
Την ίδια στιγμή, η Τεχεράνη απέτυχε να επιδείξει οτιδήποτε για δεύτερη συνεχόμενη νύχτα - εκτοξεύοντας άλλο ένα πολύ μέτριο πακέτο πυραύλων. Με κάθε μέρα αναβλητικότητας, το Ιράν γίνεται όλο και πιο αδύναμο και έχει όλο και λιγότερες επιλογές όπως φαίνεται από το γεγονότα και παρά το γεγονός ότι η Τεχεράνη συνεχίζει να απειλεί το Ισραήλ με εξαφάνιση.
Οι απειλές Τραμπ
Το τελευταίο εικοσιτετράωρο η κρίση σημαδεύτηκε σε επίπεδο διπλωματίας με δύο ενδιαφέροντα στοιχεία:
Το ένα αφορούσε τη συνεδρίαση του συμβουλίου εθνικής ασφαλείας των ΗΠΑ, όπου ο Πρόεδρος Τραμπ, ενώ έχει πει πως θα προτιμούσε να εξευρεθεί διπλωματική λύση, δεν άφησε εκτός της φρασεολογίας του τις άμεσες απειλές κατά το Ιράν, αλλά και του θρησκευτικού ηγέτη της χώρας.
Ο 79χρονος Ρεπουμπλικάνος, η κυβέρνηση του οποίου άρχισε τον Απρίλιο διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη για το ιρανικό πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας, ανεβάζει πολύ τον τόνο πλέον και έφθασε στο σημείο να απειλήσει ότι είναι σε θέση να διατάξει να σκοτωθεί ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν. «Οι ΗΠΑ, ο σημαντικότερος σύμμαχος του Ισραήλ, ξέρουν ακριβώς πού κρύβεται ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν αλλά δεν θα τον εξουδετερώσουμε (σκοτώσουμε!), τουλάχιστον όχι τώρα», ανέφερε χθες μέσω Truth Social, ενώ καυχήθηκε πως «έχουμε τον πλήρη έλεγχο του ιρανικού εναέριου χώρου».
Η αντίδραση Χαμενεΐ
Το άλλο σημαντικό έχει να κάνει με τη νέα, σκληρή αντίδραση του ανώτατου θρησκευτικού ηγέτη του Ιράν στα όσα ο Τραμπ δήλωσε αλλά και στους αμερικανικούς σχεδιασμούς για επέμβαση στην κρίση. Κατά τη διάρκεια χθεσινού του τηλεοπτικού διαγγέλματος ο αγιατολάχ Χαμενεΐ, στην έκτη ήδη μέρα της πολεμικής σύγκρουσης ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν, προειδοποίησε τις Ηνωμένες Πολιτείες για «ανεπανόρθωτες επιπτώσεις» σε περίπτωση αμερικανικής επέμβασης στη σύγκρουση της Ισλαμικής Δημοκρατίας με το Ισραήλ. «Ο ιρανικός λαός αντιτάσσεται σθεναρά στην επιβολή πολέμου, όπως και θα αντιταχθεί σθεναρά στην επιβολή όποιας ειρήνης. Αυτός ο λαός δεν θα υποταχθεί ποτέ σε οποιαδήποτε επιβολή», είπε ο Ιρανός θρησκευτικός ηγέτης. Σημείωσε ακόμη ότι «οι Αμερικανοί οφείλουν να γνωρίζουν ότι οποιαδήποτε στρατιωτική επέμβαση από την πλευρά τους θα επιφέρει με βεβαιότητα ανεπανόρθωτες συνέπειες», είπε, ενώ χαρακτήρισε «απαράδεκτες» τις δηλώσεις του Τραμπ. «Όσοι γνωρίζουν την Ιστορία του Ιράν, ξέρουν ότι οι Ιρανοί δεν αντιδρούν καλά στη γλώσσα των απειλών», προειδοποίησε ο αγιατολάχ Χαμενεΐ. «Ο ιρανικός λαός δεν θα παραδοθεί ποτέ κάτω από πίεση», τόνισε.
Ανταλλαγή επιδρομών
Των απειλών του Αμερικανού Προέδρου, παρά το γεγονός ότι δεν παρουσίασε καμία απόφαση για άμεση ανάμειξη της χώρας του στην κρίση, αλλά και του διαγγέλματος του Ιρανού θρησκευτικού ηγέτη, προηγήθηκαν, χωρίς σταματημό, νέες επιθέσεις, κυρίως του Ισραήλ, σε καίριας σημασίας για το καθεστώς του Ιράν υποδομές. Από την πλευρά του, ο ιρανικός στρατός, αν και είχε αρχικώς προειδοποιήσει πως θα εξαπέλυε άμεσα «τιμωρητικές» επιθέσεις στο Ισραήλ, καλώντας τους κατοίκους μεγάλων πόλεων να απομακρυνθούν εσπευσμένα, περιορίστηκε τελικά σε μία μικρή επίθεση εξαπολύοντας 10 βαλλιστικούς πυραύλους, με τους περισσότερους, σύμφωνα με εκπρόσωπο του ισραηλινού στρατού, να αναχαιτίζονται. Η ισραηλινή αεροπορία προχώρησε και χθες σε βομβαρδισμούς στην Τεχεράνη. Το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων MEHR δημοσιοποίησε, μέσω X, βίντεο στο οποίο εικονίζονται τροχιοδεικτικές βολές και βλήματα της αντιαεροπορικής άμυνας που εκρήγνυνται στους αιθέρες της πρωτεύουσας, χωρίς όμως να είναι σαφές αν ή τι αναχαιτίζεται. Καμιά πάντως από τις εμπόλεμες πλευρές δεν ανακοίνωσε ζημιές ή θύματα την έκτη βραδιά εχθροπραξιών.
Αντιφατικές κινήσεις
Το ζητούμενο σήμερα στην κρίση Ισραήλ με Ιράν είναι κατά πόσον ο Αμερικανός Πρόεδρος είναι σε θέση να ξεκαθαρίσει την εικόνα των πραγμάτων και να πάρει απόφαση για να καταστήσει τις ΗΠΑ ενεργό μέρος της ισραηλινής επίθεσης στο Ιράν. Όπως εκτιμούν διάφοροι Αμερικανοί αναλυτές, η όποια απόφαση του Τραμπ θα πρέπει να βασιστεί σε αντιφατικές πληροφορίες που έχει ενώπιόν της η αμερικανική κυβέρνηση. Το μεγάλο δίλλημα που τίθεται, είναι το γεγονός ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες έχουν αξιολογήσει πως το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, εκτός του ότι βρισκόταν και πριν μακριά από μια πυρηνική βόμβα, τώρα, και μετά, με τις τελευταίες ισραηλινές επιθέσεις βρίσκεται ακόμη πιο μακριά. Με βάση αυτό το σκεπτικό τίθεται επιτακτικά το ερώτημα γιατί οι ΗΠΑ να συρθούν σε μια σύγκρουση με μοναδικό στόχο να εμποδιστεί κάτι για το οποίο οι πληροφορίες που διαθέτουν δεν το δικαιολογούν.
Καμία εγγύηση
Με βάση παράλληλα μία ανάλυση του CCN, η πιθανή χρήση από τις ΗΠΑ μιας βόμβας GBU-57 σε βάρος του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν δεν αποτελεί εγγύηση ότι θα οδηγήσει στην καταστροφή του. Αυτό για τις ΗΠΑ, αναφέρουν Αμερικανοί αναλυτές, θα αποτελούσε ένα εφιαλτικό σενάριο για τον Πρόεδρο των ΗΠΑ, αν μετά από σειρά επιθέσεων διαπιστωθεί ότι το ιρανικό πρόγραμμα συνεχίζει να διατηρεί τη βιωσιμότητά του. Κάτι που αμερικανικά δημοσιεύματα δεν αποκλείουν να συμβεί. Φέρνουν δε ως παράδειγμα την αποτυχία των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών να εντοπίσουν και να ελέγξουν την άνευ προηγουμένου επίθεση της Χαμάς. Μπορεί, όπως αναφέρουν οι Ισραηλινοί, να έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά ακριβείς το τελευταίο διάστημα, και κυρίως μετά τον Οκτώβριο του 2023, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όλα μπορούν να συνεχίσουν να είναι τέλεια. Αυτή η παράμετρος, όπως υποστηρίζουν, είναι εκείνο το οποίο στοιχειώνει τη δεδομένη στιγμή τις σκέψεις και τους σχεδιασμούς του Λευκού Οίκου.
Ανατροπή του καθεστώτος;
Από την άλλη, οι επιθέσεις κατά του Ιράν μπορεί να δικαιολογηθούν εξαιτίας και της εκτίμησης των Ισραηλινών ότι μια τελεσίδικη ήττα του καθεστώτος στο Ιράν μπορεί να προκαλέσει λαϊκή εξέγερση. Κάτι ωστόσο το οποίο ως σενάριο, σύμφωνα με μελετητές του Ιράν, καθώς και πρώην αξιωματούχους των ΗΠΑ και του Ισραήλ, είναι απίθανο. Η θεοκρατική κυβέρνηση παραμένει βαθιά αντιδημοφιλής μεν εξακολουθεί δε να έχει σφιχτό έλεγχο της εξουσίας και δεν υπάρχει οργανωμένη αντιπολίτευση έτοιμη να αναλάβει την εξουσία, όπως υποστηρίζουν. Και αν υπάρξει αλλαγή στην κορυφή, αυτή μπορεί να προέλθει όχι από λαϊκή εξέγερση, αλλά από πραξικόπημα εντός του καθεστώτος, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε ένα ακόμη πιο αυταρχικό αποτέλεσμα.
Ωστόσο, η ιρανική κυβέρνηση αγωνίζεται να αντιμετωπίσει τις επιθέσεις. Ορισμένοι ειδικοί λένε ότι ακόμη και αν η επίθεση του Ισραήλ δεν ανατρέψει το καθεστώς, θα μπορούσε να προκαλέσει μόνιμη ζημιά, αφήνοντάς το σε μια αποδυναμωμένη κατάσταση που θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους ακτιβιστές της αντιπολίτευσης ή να τροφοδοτήσει εσωτερικές διαμάχες για την εξουσία εντός του θεοκρατικού συστήματος.
