Κωστής Πιτσιλλούδης, ανταποκριτής «Π» στις Βρυξέλλες
Αρωμα Κυπριακού απέκτησε η Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες, καθώς έγινε γνωστό ότι κατά την πρόσφατη συνομιλία του Προέδρου της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν με τον Πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, υπήρξε αναφορά στο Κυπριακό.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, εμφανίστηκε ικανοποιημένος από τη στάση του Γάλλου Προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, κατά τη δημοσιογραφική διάσκεψη που παραχώρησε στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε προχθές στις Βρυξέλλες.
Ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στη συνομιλία που είχαν την Τετάρτη ο Τούρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν με τον Γάλλο ομόλογό του, κατά την οποία ο κ. Ερντογάν εξέφρασε την επιθυμία του για ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων, χαρακτηρίζοντας τον στόχο αυτόν ως στρατηγικής σημασίας για την Τουρκία.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο κ. Μακρόν τόνισε πως για να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στις σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Τουρκίας, αποτελεί προϋπόθεση η εξέλιξη στο Κυπριακό. Ο κ. Χριστοδουλίδης χαρακτήρισε την τοποθέτηση αυτή ως ιδιαίτερα σημαντική, προσθέτοντας ότι θα πρέπει να αξιοποιηθεί η παρούσα συγκυρία με την πρωτοβουλία του ΓΓ του ΟΗΕ και τον διορισμό προσωπικού απεσταλμένου από πλευράς της ΕΕ.
«Είναι θετικό το γεγονός ότι αυτό το μήνυμα μεταφέρθηκε από ένα από τα ισχυρά κράτη μέλη της ΕΕ, ένα μόνιμο μέλος του ΣΑ του ΟΗΕ. Από εκεί και πέρα θα δούμε αν όλα αυτά που μεταφέρθηκαν από τον κ. Ερντογάν προς τον Γάλλο Πρόεδρο θα αποδειχθούν στην πράξη», ανέφερε.
Ερωτηθείς αν θεωρεί ότι η επαφή αυτή έγινε και υπό το φως των επαφών του ειδικού απεσταλμένου της ΕΕ για το Κυπριακό, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως η δική του εκτίμηση σε σχέση με τη θέση του Ερντογάν, πηγάζει από τη μεγάλη επιθυμία της Τουρκίας να δει πρόοδο στο θέμα της τελωνειακής ένωσης, των φιλελευθεροποιήσεων εισόδου και της δραστηριοποίησης της ΕΤΕπ στην Τουρκία.
Μέση Ανατολή
Σε ό,τι αφορά τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας τόνισε πως θέση της Κύπρου είναι η ΕΕ να έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. «Ο στόχος αυτός θα επιδιωχθεί κατά τη διάρκεια της Προεδρίας της Κύπρου στην ΕΕ», ανέφερε. Επανέλαβε δε ότι θα διοργανωθεί άτυπο συμβούλιο κορυφής τον Απρίλιο του 2026 με τους ηγέτες των κρατών της περιοχής, συμπεριλαμβανομένου του Πρωθυπουργού της Ινδίας. Ο ΠτΔ χαιρέτισε την αμερικανική παρέμβαση «η οποία οδήγησε στην εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ-Ιράν».
Ταυτόχρονα, ο κ. Χριστοδουλίδης χαρακτήρισε ως «ανθρωπιστική τραγωδία» τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στη Λωρίδα της Γάζας. «Όλα τα κράτη μέλη αντιλαμβάνονται την ανάγκη να αρχίσει η απρόσκοπτη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα», ανέφερε.
Γνωστοποίησε ότι, η σχετική συζήτηση διεξήχθη με διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ των κρατών μελών, «αλλά αυτό που κυριάρχησε των συζητήσεων ήταν μέσα από ποιες ενέργειες μπορούμε να διασφαλίσουμε την παροχή βοήθειας».
Πρόσθεσε ότι, τα κράτη μέλη που διατηρούν μία ιδιαίτερη σχέση με το Ισραήλ, θα έχουν κοινή προσπάθεια για να επιτευχθεί η απρόσκοπτη ανθρωπιστική βοήθεια, «Ένας στόχος που με βάση τα σημερινά δεδομένα, φαίνεται να είναι εφικτός στο αμέσως επόμενο διάστημα», συμπλήρωσε.
Το μεταναστευτικό
Ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε και στο σχέδιο εθελούσιων επιστροφών στη Συρία που εφαρμόζεται από τις 2 Ιουνίου, το οποίο δίνει στον πατέρα ή στη μητέρα μιας οικογένειας τη δυνατότητα παραμονής στην Κύπρο, έχοντας άδεια εργασίας δύο ετών και ανανέωσης ακόμη ενός. Το γεγονός αυτό προϋποθέτει πως «η οικογένεια θα φύγει από την Κύπρο λαμβάνοντας ένα σχετικό χρηματικό ποσό, σε συνδυασμό της εθελούσιας απόσυρσης αίτησης ασύλου ή ανάκλησης του καθεστώς πολιτικού πρόσφυγα».
Μέχρι τις 24 Ιουνίου, 295 άτομα αξιοποίησαν το Σχέδιο και φαίνεται να υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον.
«Η Κύπρος ακολουθεί όλες τις σχετικές διεθνείς υποχρεώσεις», συμπλήρωσε.
Ερωτηθείς εάν υπάρχουν σκέψεις το σχέδιο να συμπεριλαμβάνει και άλλες εθνικότητες, ο Πρόεδρος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να συμπεριληφθούν και άλλες χώρες.
Η ρήτρα του 15%
Αναφερόμενος στον τομέα της άμυνας και ασφάλειας που συζητήθηκε στη Σύνοδο, ο κ. Χριστοδουλίδης υπογράμμισε πως όλα τα κράτη μέλη αναγνωρίζουν τις επενδύσεις ως ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της ΕΕ.
Επισήμανε πως, μετά από παρέμβαση της Κύπρου και της Ελλάδας έγινε ειδική προσθήκη να μην αξιοποιηθούν από τρίτες χώρες που απειλούν την ΕΕ και δεν σέβονται τους κανόνες καλής γειτονίας. Άποψη την οποία συμμερίζεται και η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
«Ως Κυπριακή Δημοκρατία, έχουμε ολοκληρώσει τον εσωτερικό διάλογο με τα αρμόδια υπουργεία (ΥΠΕΞ, Δικαιοσύνης, ΥΠΑΜ, Οικονομικών και Ευρωπαϊκών Υποθέσεων), για την πλήρη αξιοποίηση των νέων χρηματοδοτικών προγραμμάετων της ΕΕ», ανέφερε. Όσον αφορά την κυπριακή αμυντική βιομηχανία, σημείωσε ότι έχει τεράστιες προοπτικές και πως συμμετέχει σε προγράμματα μεγάλων κρατών μελών της ΕΕ.
Γνωστοποίησε ότι, η Εθνική Φρουρά θα προχωρήσει στην αγορά υλικού από κυπριακές εταιρείες. «Έχουμε προσθέσει σχετική ρήτρα, αναφορικά με την αγορά εξοπλισμού από τρίτες χώρες, ότι θα πρέπει να υπάρχει 15% συμμετοχή κυπριακών εταιρειών», σημείωσε.
