Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα που αίρει επίσημα μια σειρά από μακροχρόνιες κυρώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών κατά της Συρίας, επικαλούμενος «θεμελιώδη αλλαγή στην ηγεσία και τις πολιτικές της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας».
Σύμφωνα με το Διάταγμα, οι ΗΠΑ επιδιώκουν «μια Συρία σταθερή, ενωμένη και ειρηνική με και τους γείτονές της» και αναγνωρίζουν «τις θετικές ενέργειες της νέας Κυβέρνησης υπό τον Πρόεδρο Άχμεντ Αλ-Σάρα». Στο πλαίσιο αυτό, αίρονται οι κυρώσεις που είχαν επιβληθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες ιδίως κατά του καθεστώτος Μπασάρ Αλ-Άσαντ με ισχύ από την 1η Ιουλίου 2025.
Συγκεκριμένα, ανακαλούνται συνολικά έξι διατάγματα από τις κυβερνήσεις Μπους και Ομπάμα, μεταξύ αυτών τα 13572, 13573 και 13582, που στόχευαν πρόσωπα υπεύθυνα για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και οικονομικά δίκτυα της συριακής Κυβέρνησης. Ωστόσο, διευκρινίζεται ότι «οποιαδήποτε ενέργεια ή διαδικασία βασισμένη σε πράξη που τελέστηκε πριν από την 1η Ιουλίου 2025 […] δεν επηρεάζεται».
Παρά την άρση των κυρώσεων, το διάταγμα επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής του Εκτελεστικού Διατάγματος 13894 (2019) για τη διατήρηση και ενίσχυση στοχευμένων μέτρων κατά προσώπων συνδεδεμένων με εγκλήματα του καθεστώτος Άσαντ, όπως εγκλήματα πολέμου, διακίνηση ναρκωτικών και εξαφάνιση Αμερικανών υπηκόων στη Συρία. Εξουσιοδοτεί το Υπουργείο Οικονομικών να δεσμεύει την περιουσία «κάθε προσώπου […] υπεύθυνου ή συνένοχου για ενέργειες ή πολιτικές που απειλούν την ειρήνη, την ασφάλεια ή την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας».
“Ο Υπουργός Εξωτερικών, σε συνεννόηση με τον Υπουργό Οικονομικών και τον Υπουργό Δικαιοσύνης, λαμβάνει όλα τα κατάλληλα μέτρα όσον αφορά τον χαρακτηρισμό HTS Hay'at Tahrir Al-Sham ως ξένης τρομοκρατικής οργάνωσης καθώς και τον χαρακτηρισμό του Abu Muhammad al Jawlani, κοινώς γνωστού ως Ahmed al-Sharaa, ως Ειδικά Καθορισμένου Παγκόσμιου Τρομοκράτη” αναφέρει ο Λευκός Οίκος.
Επίσης, αναφέρεται η επανεξέταση του χαρακτηρισμού της Συρίας ως κράτους-χορηγού της τρομοκρατίας.
Σε σχέση με τον Νόμο Caesar, ο Πρόεδρος εξουσιοδοτεί τον Υπουργό Εξωτερικών να αναστείλει την εφαρμογή κυρώσεων «εάν πληρούνται τα κριτήρια του άρθρου 7431(a)», επιτρέποντας ευελιξία εφόσον οι ενέργειες της συριακής κυβέρνησης ευθυγραμμίζονται με τις αμερικανικές πολιτικές επιδιώξεις. Παρόμοιες παρεκκλίσεις εγκρίνονται και στο πλαίσιο του Νόμου για τη Λογοδοσία της Συρίας (Syria Accountability Act) και του Νόμου για την Εξάλειψη Χημικών και Βιολογικών Όπλων (CBW Act), με τον Ντόναλντ Τραμπ να πιστοποιεί ότι «υπήρξε θεμελιώδης αλλαγή στην ηγεσία και τις πολιτικές της Συριακής Αραβικής Δημοκρατίας».
Ο Υπουργός Εξωτερικών καλείται επίσης να προωθήσει την αλλαγή αυτή στα Ηνωμένα Έθνη και να διερευνήσει «τρόπους για την παροχή ανακούφισης κυρώσεων σε υποστήριξη αυτών των στόχων».
Το εκτελεστικό διάταγμα καθιερώνει μια αναπροσαρμοσμένη στρατηγική των ΗΠΑ που περιλαμβάνει άρση των κυρώσεων, με διατήρηση στοχευμένων μηχανισμών ώστε να «εξασφαλιστεί ουσιαστική λογοδοσία για δράστες εγκλημάτων πολέμου, παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλων καταχρήσεων που τελέστηκαν κατά τη διάρκεια του προηγούμενου καθεστώτος Μπασάρ Αλ-Άσαντ».
“Η παρούσα διαταγή υποστηρίζει τους στόχους της εθνικής ασφάλειας και της εξωτερικής πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών με την ανάληψη πρόσθετων δράσεων, συμπεριλαμβανομένης της άρσης των κυρώσεων κατά της Συρίας, της έκδοσης εξαιρέσεων που επιτρέπουν τη χαλάρωση των ελέγχων των εξαγωγών και άλλων περιορισμών στη Συρία, καθώς και άλλων δράσεων που θα αναληφθούν από τον Υπουργό Εξωτερικών, τον Υπουργό Οικονομικών και τον Υπουργό Εμπορίου, καθώς και από άλλες εκτελεστικές υπηρεσίες και οργανισμούς (υπηρεσίες) των Ηνωμένων Πολιτειών, χωρίς να παρέχεται ελάφρυνση στον ISIS ή άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις, καταπατητές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όσους συνδέονται με χημικά όπλα ή δραστηριότητες που σχετίζονται με τη διάδοση των χημικών όπλων ή άλλα πρόσωπα που απειλούν την ειρήνη, την ασφάλεια ή τη σταθερότητα των Ηνωμένων Πολιτειών, της Συρίας και των γειτόνων της” αναφέρει ο Λευκός Οίκος.
Το Υπουργείο Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών ανακοίνωσε την επίσημη εφαρμογή του Εκτελεστικού Διατάγματος του Προέδρου Τραμπ.
Σύμφωνα με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «οι κυρώσεις των ΗΠΑ που παραμένουν σε ισχύ αποτελούν εργαλείο προώθησης της λογοδοσίας για τον Άσαντ, τους συνεργάτες του και άλλους που επιδιώκουν να αποσταθεροποιήσουν τη Συρία ή την περιοχή». Οι υπόλοιποι περιορισμοί επικεντρώνονται πλέον μόνο σε πρόσωπα και οντότητες που εμπλέκονται στις «χειρότερες μορφές συμπεριφοράς» του προηγούμενου καθεστώτος ή σε ενέργειες όπως «διακίνηση ναρκωτικών, διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής, τρομοκρατία, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή δραστηριότητες του Ιράν και των πληρεξουσίων του».
Ο Υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο πιστοποίησε ότι η άρση κυρώσεων για συγκεκριμένα άτομα και οντότητες εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών.
Επιπλέον, τερματίζονται οι κυρώσεις που είχαν επιβληθεί βάσει του Εκτελεστικού Διατάγματος 13894 σε στρατιωτικές οντότητες, όπως η Τέταρτη Μεραρχία του Συριακού Αραβικού Στρατού, η Πρώτη Μεραρχία του Συριακού Αραβικού Στρατού, οι Δυνάμεις Εθνικής Άμυνας (National Defense Forces).
Ακόμη, τερματίζονται οι κυρώσεις κατά της εταιρείας SYTROL, η οποία είχε χαρακτηριστεί βάσει του Νόμου περί Κυρώσεων κατά του Ιράν (Iran Sanctions Act).
Όλα τα παραπάνω φυσικά και νομικά πρόσωπα έχουν διαγραφεί από τη Λίστα Ειδικά Καθορισμένων Υπηκόων και Αποκλεισμένων Προσώπων (SDN List) του Υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ (OFAC).
Όλα τα περιουσιακά στοιχεία και συμφέροντα των άνω προσώπων που βρίσκονται στις ΗΠΑ ή υπό την κατοχή/έλεγχο Αμερικανικών προσώπων αποδεσμεύονται. Επίσης αποδεσμεύονται όλες οι οντότητες που ανήκουν άμεσα ή έμμεσα κατά 50% ή περισσότερο σε ένα ή περισσότερα από τα εν λόγω πρόσωπα.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ τόνισε ότι η ισχύς και η αξιοπιστία των αμερικανικών κυρώσεων «δεν πηγάζουν μόνο από την ικανότητα του κράτους να προσθέτει πρόσωπα στη SDN List, αλλά και από τη βούλησή του να αφαιρεί πρόσωπα από αυτή, σύμφωνα με τον νόμο». Τελικός σκοπός των κυρώσεων, σύμφωνα με την ανακοίνωση, «δεν είναι η τιμωρία, αλλά η επίτευξη θετικής αλλαγής συμπεριφοράς».
“Οι αμερικανικές κυρώσεις που παραμένουν σε ισχύ είναι ένα εργαλείο για την προώθηση της λογοδοσίας του Άσαντ, των φίλων του και άλλων που προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν τη Συρία ή την περιοχή” τονίζει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
