Για σχεδόν έναν αιώνα το Ηνωμένο Βασίλειο και ιδιαίτερα το Λονδίνο, υπήρξε ένας από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς για τους υπερπλούσιους του πλανήτη.
Η κοσμοπολίτικη αύρα της βρετανικής πρωτεύουσας έγινε τιε τελευταίες δεκαετίες το σπίτι Ρώσων ολιγαρχών, πάμπλουτων Αράβων, οικονομικά ανερχόμενων Ινδών και μιας μεγάλης ομάδας επιχειρηματιών της Silicon Valley:
Σε βαθμό που το 1998 ο Peter Mandelson, υπουργός τότε στις κυβερνήσεις των Εργατικών του Tony Blair και του Gordon Brown είχε πει «είμαστε εξαιρετικά χαλαροί απέναντι στο γεγονός ότι οι άνθρωποι πλουτίζουν υπερβολικά, αρκεί να πληρώνουν τους φόρους τους».
Όμως τα τελευταία χρόνια η σκληρή φορολογική πολιτική της Βρετανίας έχει οδηγήσει σε μαζική «έξοδο» τους υπερπλουσίους που εγκαταλείπουν τις υπέροχες βίλες τους στην Μπελγράβια και τα πολυτελή διαμερίσματά τους στο Μέιφερ.
Σε αυτό συνέβαλε και το κυνήγι των Ρώσων το 2022 μετά την εισβολή στην Ουκρανία, καθώς τους επιβλήθηκαν κυρώσεις. Το μεσιτικό γραφείο Aston Chase, με την υψηλότερη τιμητική διάκριση, εκτιμά ότι περίπου 150.000 Ρώσοι ζούσαν στο «Londongrad» κατέχοντας ακίνητα αξίας 1,1 δισεκατομμυρίου λιρών (1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων) αναγκάστηκαν να φύγουν.
Μια «βόμβα» στα χέρια των Εργατικών
Όμως η μεγάλη έξοδος ήρθε την περίοδο πριν από τις γενικές εκλογές του 2024, όταν ο Jeremy Hunt, τότε Υπουργός Οικονομικών, ανακοίνωσε ότι, από τον Απρίλιο του 2025, το Ηνωμένο Βασίλειο θα καταργούσε το λεγόμενο καθεστώς «μη κατοικίας».Μια ιδιομορφία του φορολογικού συστήματος που χρονολογείται από το 1799, και επέτρεπε σε πλούσιους ανθρώπους που ζούσαν στη Βρετανία, αλλά δεν τη θεωρούσαν μόνιμη κατοικία τους ή «κατοικία» τους, να πληρώνουν φόρο στο Ηνωμένο Βασίλειο μόνο για το εισόδημα που αποκτήθηκε στη χώρα ή μεταφέρθηκε στη χώρα.
Μια από τους 74.000 οφελούμενες αυτού του συστήματος ήταν και η ινδικής καταγωγής σύζυγος του Rishi Sunak, πρώην πρωθυπουργού, που απολαμβάνει καθεστώς μη μόνιμης κατοικίας το 2022-23 (το τελευταίο φορολογικό έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία).
Ο Hunt ισχυρίστηκε ότι η καταργηση του καθεστώτος μη μόνιμης κατοικίας θα απέφερε 2,7 δισεκατομμύρια λίρες ετησίως.
Όταν οι Εργατικοί κέρδισαν τις εκλογές, τον Ιούλιο του περασμένου έτους, κατάργησαν και την απαλλαγή για τα υπεράκτια καταπιστεύματα - ενδεχομένως εκθέτοντας ολόκληρο τον παγκόσμιο πλούτο αυτών των ατόμων στον φόρο 40%.
Μέσα σε μια νύχτα, το Ηνωμένο Βασίλειο από έναν από τους πιο ελκυστικούς φορολογικούς προορισμούς για τους πλουσιότερους ανθρώπους του κόσμου έγινε ένα από τα πιο ακριβά μέρη στον κόσμο για να ζησει κανείς.
Η έξοδος των υπερπλουσίων
Η εταιρεία αναλύσεων New World Wealth και οι σύμβουλοι επενδυτικής μετανάστευσης Henley & Partners ανέφεραν τον Μάρτιο ότι η Βρετανία είχε χάσει καθαρά 10.800 εκατομμυριούχους λόγω μετανάστευσης το 2024, αύξηση 157% σε σχέση με το 2023 και περισσότερους από οποιαδήποτε άλλη χώρα εκτός από την Κίνα.
Κάποιοι ωστόσο θεωρούν ότι το θέμα δεν είναι τόσο τρομερό. Ο Stephen Kinsella, νομικός σύμβουλος και μέλος του Patriotic Millionaires U.K., ενός μη κομματικού δικτύου Βρετανών εκατομμυριούχων, υποστηρίζει ότι υπάρχουν περίπου 3 εκατομμύρια εκατομμυριούχοι στη Βρετανία, οπότε, ακόμη και αν είχαν φύγει οι 10.000, είναι μόλις το 0,3% των εκατομμυριούχων».
Η Henley & Partners και η New World Wealth δημοσίευσαν μια νέα έκθεση την περασμένη εβδομάδα, προβλέποντας ότι 16.500 εκατομμυριούχοι θα εγκαταλείψουν το Ηνωμένο Βασίλειο φέτος, αριθμός υπερδιπλάσιος από τον αναμενόμενο, αντιπροσωπεύοντας την υψηλότερη καθαρή εκροή ατόμων με υψηλή καθαρή αξία από οποιαδήποτε χώρα από τότε που άρχισαν να παρακολουθούν τη μετανάστευση εκατομμυριούχων πριν από 10 χρόνια.
Αν και οι πραγματικοί αριθμοί δεν θα γίνουν γνωστοί μέχρι οι φορολογικές αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου να αναλύσουν τους αριθμούς σε μερικά χρόνια από τώρα, υπήρξαν πολλές αποκαλύψεις.
Η LonRes, η οποία παρακολουθεί τη δραστηριότητα στις κορυφαίες αγορές ακινήτων του Λονδίνου, εκτιμά ότι υπήρξαν 36% λιγότερες συναλλαγές που αφορούσαν τέτοια σπίτια τον Μάιο του τρέχοντος έτους σε σχέση με τον ίδιο μήνα πέρυσι.
Εν τω μεταξύ, τα στοιχεία του Companies House υποδηλώνουν ότι περισσότεροι από 4.400 διευθυντές έχουν εγκαταλείψει το Ηνωμένο Βασίλειο τον τελευταίο χρόνο, με τις αποχωρήσεις να επιταχύνονται τους τελευταίους μήνες.
Που κατευθύνονται οι VIP
Μεταξύ αυτών που έφυγαν ήταν και μερικά πολύ γνωστά άτομα, συμπεριλαμβανομένου του Νοτιοαφρικανού Richard Gnodde, αντιπροέδρου της Goldman Sachs, του πλουσιότερου ανθρώπου της Αιγύπτου Nassef Sawiris, συνιδιοκτήτης της Aston Villa FC και του Νορβηγού μεγιστάνα της ναυτιλίας John Fredriksen.
Ο Lakshmi Mittal, γεννημένος στην Ινδία δισεκατομμυριούχος του χάλυβα, ο οποίος βρίσκεται τακτικά στην κορυφή της κατάταξης με τους πλουσιότερους ανθρώπους της Βρετανίας, λέγεται ότι ζυγίζει τις επιλογές του και αναμένεται να εγκαταλείψει σύντομα το Ηνωμένο Βασίλειο.
Κι ενώ η Βρετανία ανόιγει τις πόρτες της εξόδου, άλλες καλωσορίζουν τους πλούσιους με ανοιχτές αγκάλες. Σε αυτές περιλαμβάνεται η Ιταλία, όπου έχει μετακομίσει ο Gnodde, κάτι που επιτρέπει στους πλούσιους ξένους να πληρώνουν ετήσιο φόρο έως και 200.000 ευρώ για να εξαιρέσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία και το εισόδημά τους στο εξωτερικό από τον φόρο.Ο κορυφαίος προορισμός για τους μετανάστες εκατομμυριούχους, ωστόσο, είναι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, όπου τώρα βρίσκονται οι Sawiris και Fredriksen. Η τελευταία έκθεση της Henley & Partners/New World Wealth προβλέπει ότι θα προσελκύσει συνολικά 9.800 εκατομμυριούχους φέτος.
Δεν είναι μόνο οι χαμένοι φόροι που θα είχαν πληρώσει αυτοί οι άνθρωποι που θα βλάψουν. Χιλιάδες θέσεις εργασίας σε τομείς όπως το λιανικό εμπόριο, η φιλοξενία, οι νομικές υπηρεσίες και τα είδη πολυτελείας εξαρτώνται από τη συνεχιζόμενη παρουσία στο Ηνωμένο Βασίλειο των πρώην μη γηγενών. Δεκάδες φιλανθρωπικά ιδρύματα, πολιτιστικά και αθλητικά ιδρύματα εξαρτώνται από την υποστήριξη και τη φιλανθρωπία τους. Επομένως, θα υπάρξει πολύ ευρύτερος αντίκτυπος από τον μόνο δημοσιονομικό.
