Αντιμέτωπη με ένα νομικό και θεσμικό αδιέξοδο βρίσκεται η Γερμανία. Σε περίπτωση απειλής κρίσιμων υποδομών από drones, δεν θα μπορούσε να επέμβει λόγω των περιορισμών που προβλέπει το μεταπολεμικό Σύνταγμα της χώρας.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Politico, οι συνταγματικές προβλέψεις που σχεδιάστηκαν μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο — με σκοπό την αποτροπή κατάχρησης στρατιωτικής εξουσίας, όπως συνέβη κατά την περίοδο του ναζισμού και της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης — απαγορεύουν στον στρατό να συμμετέχει ενεργά στην εσωτερική ασφάλεια. Έτσι, παρά το γεγονός ότι η Γερμανία διαθέτει τα τεχνικά μέσα για να αντιμετωπίσει επιθέσεις με drones, αδυνατεί να τα αξιοποιήσει στην πράξη.
Πληθώρα παραβιάσεων από drones
Το τελευταίο διάστημα, οι γερμανικές αρχές έχουν καταγράψει πληθώρα παραβιάσεων από άγνωστα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, με στόχους εγκαταστάσεις όπως αυτές της Rheinmetall και της BASF, που σχετίζονται με την άμυνα και τη βαριά βιομηχανία.
Αν και τα drones δεν φέρουν οπλισμό, οι υπηρεσίες ασφαλείας υποψιάζονται ότι χρησιμοποιούνται από τη Ρωσία για σκοπούς κατασκοπείας.
«Χρειάζεται να τροποποιήσουμε τους νόμους, ώστε αυτοί που είναι σε θέση να ενεργήσουν – δηλαδή ο στρατός – να έχουν και την απαραίτητη εξουσία», δήλωσε ο Τόμας Ρέβεκκαμπ, πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας της Μπούντεσταγκ και μέλος του συντηρητικού μπλοκ του καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς.
Πότε μπορεί να δράσει ο στρατός
Προς το παρόν, οι γερμανικές ένοπλες δυνάμεις μπορούν να δράσουν μόνο σε περιπτώσεις σοβαρής απειλής, όπως μια οργανωμένη στρατιωτική εισβολή — κάτι που οι πτήσεις drones δεν πληρούν ως προϋπόθεση.
Επιτρέπεται να καταρρίψουν drones μόνο πάνω από στρατιωτικές εγκαταστάσεις, ενώ για το υπόλοιπο εθνικό έδαφος την ευθύνη έχει η αστυνομία. Το πρόβλημα είναι ότι οι αστυνομικές δυνάμεις — τόσο σε ομοσπονδιακό όσο και σε πολιτειακό επίπεδο — δεν διαθέτουν τον απαραίτητο εξοπλισμό για την αποτελεσματική αναχαίτισή τους.
Μονάδα Drone Defense
Η κατάσταση έχει θορυβήσει την πολιτική ηγεσία. Ο Υπουργός Εσωτερικών, Αλεξάντερ Ντόμπριντ, έχει ανακοινώσει τη σύσταση μιας εξειδικευμένης μονάδας Drone Defense στην ομοσπονδιακή αστυνομία και ενός εθνικού κέντρου άμυνας κατά των drones, στο οποίο θα συνεργάζονται αστυνομία, στρατός και υπηρεσίες πληροφοριών.
Παράλληλα, σκοπεύει να προωθήσει νομοθεσία που θα επιτρέπει στον στρατό να επεμβαίνει όταν τίθενται σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.
Ωστόσο, νομικοί εκφράζουν σοβαρές επιφυλάξεις.
«Αν ο υπουργός περιμένει κάτι περισσότερο από "διοικητική βοήθεια" από τον στρατό, τότε η υπόθεση θα φτάσει στο Ομοσπονδιακό Συνταγματικό Δικαστήριο», προειδοποιεί η Μαρί-Άγκνες Στρακ-Τσίμερμαν, πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Τι αναφέρουν οι αναλυτές
Οι συνταγματικοί περιορισμοί απορρέουν από την ιστορική εμπειρία της Γερμανίας. Όπως εξηγεί η καθηγήτρια δημοσίου δικαίου Κατρίν Γκρο από το Πανεπιστήμιο της Μπούντεσβεερ στο Μόναχο:
«Στην Αυτοκρατορική Γερμανία και τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης, ο στρατός χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές για την καταστολή αριστερών κινημάτων. Αυτό ακριβώς προσπάθησε να αποτρέψει το Σύνταγμα του 1949, περιορίζοντας αυστηρά τη δράση των ενόπλων δυνάμεων στο εσωτερικό».
Το πολιτικό πρόβλημα για τον καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς είναι επίσης σοβαρό. Ο κυβερνητικός συνασπισμός του, αποτελούμενος από συντηρητικούς και σοσιαλδημοκράτες, διαθέτει την πιο ασθενή πλειοψηφία στην ιστορία της μεταπολεμικής Γερμανίας και απέχει πολύ από την πλειοψηφία των δύο τρίτων που απαιτείται για τροποποίηση του Συντάγματος.
Μέχρι να βρεθεί πολιτική ή τεχνική λύση, η Γερμανία παραμένει εκτεθειμένη απέναντι στις προκλήσεις του Κρεμλίνου — με τις αρχές να εκτιμούν ότι τα drones είναι απλώς η αρχή μιας ευρύτερης στρατηγικής αποσταθεροποίησης.
