Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και ένας από τους κορυφαίους υπουργούς του στέλνουν αντιφατικά μηνύματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η αμερικανική κυβέρνηση χειρίζεται τα πιο καταστροφικά όπλα στον κόσμο.
Αν και ο Πρόεδρος Τραμπ συχνά απολαμβάνει την ασάφεια, δείχνοντας μια βαθιά απροθυμία να δεσμευτεί για συγκεκριμένες λεπτομέρειες, ωστόσο σύμφωνα με τους New York Times, ένας τομέας στον οποίο η ακρίβεια έχει μεγάλη σημασία είναι όταν οι πρόεδροι μιλούν για τα σχέδιά τους σχετικά με τα πυρηνικά όπλα της Αμερικής.
Και αυτό το Σαββατοκύριακο, ο πρόεδρος και ο υπουργός Ενέργειας, ο οποίος εποπτεύει την ανάπτυξη και τη συντήρηση του πυρηνικού οπλοστασίου, αντιφάσκουν μεταξύ τους σχετικά με το κρίσιμο ζήτημα του αν οι Ηνωμένες Πολιτείες πρόκειται να σπάσουν το ταμπού τριών δεκαετιών σχετικά με τις δοκιμές πυρηνικών όπλων.
Εν ολίγοις, ο Ντόναλντ Τραμπ επιμένει στην ιδέα ότι έχει διατάξει την επανέναρξη των πυρηνικών δοκιμών -από τις οποίες οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν απόσχει για 33 χρόνια - προκειμένου να συμβαδίσει με τις, όπως ισχυρίζεται, μυστικές υπόγειες πυρηνικές πυραυλικές δοκιμές, πιθανώς από τη Ρωσία, την Κίνα και άλλα κράτη που διαθέτουν πυρηνικά όπλα.
Όμως, ο ισχυρισμός αυτός έχει απορριφθεί από πολλούς πυρηνικούς εμπειρογνώμονες και από τον ίδιο τον υποψήφιο του κ. Τραμπ για την ηγεσία της Στρατηγικής Διοίκησης των ΗΠΑ, η οποία είναι υπεύθυνη για τα αμερικανικά πυρηνικά όπλα που είναι εγκατεστημένα σε ξηρά, υποβρύχια και βομβαρδιστικά αεροσκάφη.
Η επίμαχη συνέντευξη Τραμπ
«Πραγματοποιούν δοκιμές πολύ κάτω από το έδαφος, όπου οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ακριβώς τι συμβαίνει με τη δοκιμή», δήλωσε ο κ. Τραμπ σε συνέντευξη που ηχογραφήθηκε την Παρασκευή στο πρόγραμμα «60 Minutes» του CBS.
«Νιώθεις μια μικρή δόνηση. Αυτοί πραγματοποιούν δοκιμές, ενώ εμείς δεν πραγματοποιούμε. Πρέπει να πραγματοποιήσουμε δοκιμές», είπε ο Αμερικανός Πρόεδρος.
Ο Τραμπ ανέφερε τη Ρωσία, την Κίνα, τη Βόρεια Κορέα και άλλες χώρες ως χώρες που πραγματοποιούν αδιευκρίνιστες δοκιμές.
Την Κυριακή, ο Κρις Ράιτ, υπουργός Ενέργειας του κ. Τραμπ, φάνηκε να αντιφάσκει με τον κ. Τραμπ όταν δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν καμία πρόθεση να διεξάγουν νέες πυρηνικές δοκιμές, αλλά θα συνεχίσουν απλώς τις τακτικές δοκιμές πυρηνικών εξαρτημάτων και συστημάτων για να διασφαλίσουν την ορθή λειτουργία τους.
«Αυτές θα είναι μη πυρηνικές εκρήξεις», δήλωσε ο κ. Ράιτ στην εκπομπή «The Sunday Briefing» του Fox News.
«Πρόκειται απλώς για την ανάπτυξη εξελιγμένων συστημάτων, ώστε τα πυρηνικά όπλα που θα αντικαταστήσουν τα παλιά να είναι ακόμα καλύτερα από αυτά που ήταν πριν», είπε.
Τα αντιφατικά μηνύματα έχουν οδηγήσει σε μια εξαιρετικά περίεργη κατάσταση, στην οποία ο πρόεδρος, τον οποίο ακολουθεί παντού ένας βοηθός που μεταφέρει την «πυρηνική βαλίτσα» με τους πυρηνικούς κωδικούς και τις εναλλακτικές επιλογές, δεν μπορεί να συμφωνήσει με έναν από τους κορυφαίους υπουργούς του σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η αμερικανική κυβέρνηση χειρίζεται τα πιο καταστροφικά όπλα στον κόσμο.
Το ιστορικό των πυρηνικών δοκιμών
Οι δοκιμές πυροδότησης πυρηνικών κεφαλών ήταν συχνό φαινόμενο κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, αρχικά με δοκιμές στην επιφάνεια της γης κατά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 και στη συνέχεια με υπόγειες εκρήξεις. Ωστόσο, δεν είναι πλέον συνηθισμένες και όλες οι μεγάλες υπερδυνάμεις έχουν σε μεγάλο βαθμό συμμορφωθεί με τη Συνθήκη για την Πλήρη Απαγόρευση των Πυρηνικών Δοκιμών, παρόλο που αυτή δεν έχει ποτέ επικυρωθεί επίσημα και τεθεί σε ισχύ.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν πραγματοποιήσει πυρηνικές δοκιμές από το 1992 και, πλην ορισμένων εξαιρέσεων - όπως η Ινδία και το Πακιστάν το 1998 - και άλλες χώρες έχουν συμμορφωθεί με την απαγόρευση των δοκιμών.
Ωστόσο, ο κ. Τραμπ ενδέχεται να αναφερόταν σε μια συνεχιζόμενη, αν και ακόμη απόρρητη, διαμάχη μεταξύ των υπηρεσιών πληροφοριών και των Εθνικών Εργαστηρίων σχετικά με το αν η Κίνα και η Ρωσία έχουν πραγματοποιήσει μικρής κλίμακας δοκιμές.
Σύμφωνα με ορισμένες ερμηνείες, οι δοκιμές αυτές αφορούσαν αυτοσυντηρούμενες πυρηνικές αντιδράσεις, γνωστές στον πυρηνικό κόσμο ως «κρίσιμες» δοκιμές. Τα στοιχεία είναι ασαφή και οι ειδικοί διαφωνούν ως προς την ποιότητά τους.
Οι αντιδράσεις
Ο Τζον Ράτκλιφ, διευθυντής της CIA, δημοσίευσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι ο κ. Τραμπ «είχε δίκιο» στις δηλώσεις του σχετικά με τις ρωσικές και κινεζικές πυρηνικές δοκιμές. Η ανάρτηση του κ. Ράτκλιφ αναφερόταν σε ένα άρθρο της Wall Street Journal του 2020 σχετικά με υποψίες για μικρής κλίμακας πυρηνικές δοκιμές της Κίνας, καθώς και σε σχόλια από μια ομιλία του 2019 του διευθυντή της Υπηρεσίας Αμυντικής Πληροφοριών ότι η Ρωσία «πιθανώς δεν τηρούσε το μορατόριουμ για τις πυρηνικές δοκιμές» και ότι οι ρωσικές δοκιμές είχαν δημιουργήσει «πυρηνική απόδοση».
Αξιωματούχοι της CIA αρνήθηκαν να σχολιάσουν την ανάρτηση του κ. Ράτκλιφ.
Ωστόσο, η αναφορά του κ. Ράιτ σε «μη πυρηνικές εκρήξεις» και «μη κρίσιμες εκρήξεις» φαίνεται να αποκλείει το ενδεχόμενο οι Ηνωμένες Πολιτείες να σχεδιάζουν τη διεξαγωγή παρόμοιων δοκιμών.
Η μόνη χώρα που έχει διεξαγάγει πλήρεις πυρηνικές δοκιμές τα τελευταία 25 χρόνια είναι η Βόρεια Κορέα, η τελευταία εκ των οποίων πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2017.
Ακόμη και πριν από τη συνέντευξή του στο «60 Minutes», ο Ντόναλντ Τραμπ, ενώ βρισκόταν σε διπλωματική αποστολή στην Ασία, δήλωσε στο Truth Social ότι είχε διατάξει το «Υπουργείο Πολέμου», όπως αποκαλεί το Υπουργείο Άμυνας, να ξαναρχίσει τις δοκιμές. Η ανάρτηση εξέπληξε τους ίδιους τους βοηθούς του, σύμφωνα με αξιωματούχους.
Οι New York Times, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι η εν λόγω ανάρτηση είχε λάθη και επισημαίνουν: Ο κ. Τραμπ είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν τη μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη στον κόσμο, ενώ η Ρωσία έχει το μεγαλύτερο απόθεμα όπλων. Επίσης, υπεύθυνο για τις πυρηνικές δοκιμές είναι το Υπουργείο Ενέργειας και όχι το Πεντάγωνο.
Η χρονική στιγμή της ανάρτησης
Η χρονική στιγμή της ανάρτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν αξιοπρόσεκτη, μόλις λίγα λεπτά πριν από τη συνάντησή του με τον Πρόεδρο της Κίνας Σι Τζινπίνγκ.
Στη συνέχεια, την Παρασκευή, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης με το CBS στην κατοικία και το κλαμπ του στη Φλόριντα, ο Ντόναλντ Τραμπ επανέλαβε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα θέσουν σε δοκιμή πυρηνικές κεφαλές για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες.
«Λέτε ότι μετά από περισσότερα από 30 χρόνια, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αρχίσουν να πυροδοτούν πυρηνικά όπλα για δοκιμές;» ρώτησε η Νόρα Ο'Ντόνελ, η βετεράνος δημοσιογράφος και παρουσιάστρια του CBS.
«Λέω ότι θα πραγματοποιήσουμε δοκιμές πυρηνικών όπλων όπως κάνουν και άλλες χώρες, ναι», απάντησε ο κ. Τραμπ. Η κα Ο'Ντόνελ υπενθύμισε τότε στον κ. Τραμπ ότι η μόνη χώρα που είχε πραγματοποιήσει πρόσφατα πυρηνικές δοκιμές ήταν η Βόρεια Κορέα. Η Ρωσία είχε πρόσφατα δοκιμάσει συστήματα εκτόξευσης, αλλά όχι τις ίδιες τις πυρηνικές κεφαλές.
Ο κ. Τραμπ απέρριψε αυτόν τον ισχυρισμό και ισχυρίστηκε ότι η Ρωσία και η Κίνα είχαν δοκιμάσει κρυφά πυρηνικά όπλα χωρίς να το γνωρίζει το παγκόσμιο δίκτυο πυρηνικών εμπειρογνωμόνων, επιστημόνων και συμμάχων, οι οποίοι πιθανότατα θα είχαν εντοπίσει μια τόσο δραματική κίνηση.
«Απλά δεν το γνωρίζετε», είπε ο Ντόναλντ Τραμπ.
Τα σχόλια του Τραμπ σχετικά με τις πυρηνικές δοκιμές φαίνεται να εξέπληξαν τους υπόλοιπους στην κυβέρνησή του. Μόλις μια μέρα πριν ισχυριστεί ότι η Ρωσία και η Κίνα διεξάγουν υπόγειες πυρηνικές δοκιμές, ο υποψήφιος του Τραμπ για την ηγεσία της Στρατηγικής Διοίκησης των ΗΠΑ, ο αντιναύαρχος του Πολεμικού Ναυτικού Ρίτσαρντ Κορέλ, δήλωσε στο Κογκρέσο ότι «ούτε η Κίνα ούτε η Ρωσία έχουν διεξάγει πυρηνικές δοκιμές».
Ο Μάθιου Μπαν, καθηγητής του Χάρβαρντ με ειδίκευση στα πυρηνικά όπλα, δήλωσε ότι ήταν «ανησυχητικό το γεγονός ότι ο άνθρωπος που έχει το δάχτυλό του στο κουμπί» δεν φαινόταν να είναι σε πλήρη συμφωνία με τους ανώτερους ομοσπονδιακούς αξιωματούχους του όταν επρόκειτο να μιλήσει δημοσίως για τα πυρηνικά όπλα.
«Όλοι φοβούνται όταν ο υπεύθυνος για τα πυρηνικά όπλα της Αμερικής δεν φαίνεται να ξέρει τι λέει», δήλωσε ο κ. Μπαν.
Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου αρνήθηκε τη Δευτέρα να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με τον ισχυρισμό του κ. Τραμπ ότι η Κίνα και η Ρωσία πραγματοποιούν υπόγειες δοκιμές, ή σχετικά με τη διαφορά μεταξύ των δηλώσεων του ίδιου και του κ. Ράιτ. Η εκπρόσωπος παρέπεμψε στην συνέντευξη του κ. Τραμπ.
Ο Μπεν Ντιτντέριχ, εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας, αρνήθηκε επίσης να απαντήσει σε συγκεκριμένες ερωτήσεις σχετικά με τις δοκιμές που διέταξε ο κ. Τραμπ, λέγοντας αντίθετα ότι ο κ. Ράιτ «ακολουθεί με υπερηφάνεια τις οδηγίες του Προέδρου Τραμπ για την επέκταση των πυρηνικών δοκιμών».
Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν περιέγραψαν τη φύση των πληροφοριών των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών σχετικά με τις δοκιμές της Κίνας και της Ρωσίας, προκειμένου να μην υπονομεύσουν την ικανότητα των ΗΠΑ να συλλέγουν τέτοιες πληροφορίες στο μέλλον. Ωστόσο, αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η παρακολούθηση μυστικών προγραμμάτων δοκιμών, ιδίως εκείνων που παραβιάζουν τα δυτικά πρότυπα, αποτελεί από καιρό κορυφαία προτεραιότητα των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών.
Οι σχεδιασμοί για την ανανέωση του Αμερικανικού οπλοστασίου
Η συζήτηση σχετικά με τις δοκιμές έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την ανανέωση του αμερικανικού οπλοστασίου. Από την κυβέρνηση Ομπάμα, η κυβέρνηση αγωνίζεται να αντικαταστήσει τις πυρηνικές κεφαλές — και ολόκληρο το σύστημα αποτροπής πυρηνικών πυραύλων εδάφους - με πιο σύγχρονα όπλα. Τα προγράμματα έχουν καθυστερήσει και έχουν υπερβεί τον προϋπολογισμό τους.
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η προσπάθεια κατασκευής νέων εκδόσεων πυρηνικών κεφαλών έχει προκαλέσει διαμάχες σχετικά με το αν πρέπει να διεξαχθούν πλήρεις δοκιμές για να διασφαλιστεί ότι τα αναβαθμισμένα συστήματα λειτουργούν. Η δήλωση του κ. Ράιτ ότι η κυβέρνηση θα είναι σε θέση να δοκιμάσει τα συστήματα χωρίς να διεξαγάγει πλήρεις πυρηνικές εκρήξεις φαίνεται να αποτελεί μέρος αυτής της συζήτησης.
«Φάνηκε ότι προσπάθησε να διορθώσει την κατάσταση και να σώσει ταυτόχρονα την εικόνα του προέδρου», δήλωσε ο Τζον Φ. Τίερνι, εκτελεστικός διευθυντής του Κέντρου Ελέγχου Όπλων και Μη Διάδοσης και πρώην δημοκρατικός βουλευτής που εκπροσωπούσε τη Μασαχουσέτη.
Σύμφωνα με τον κ. Τίρνεϊ, το ζήτημα που απασχολεί τώρα είναι αν ο κ. Τραμπ θα συνεχίσει να πιέζει για την πυροδότηση πυρηνικών όπλων στο πλαίσιο δοκιμών και αν αυτό θα προκαλέσει άλλες χώρες να πράξουν το ίδιο.
«Γιατί να θέλουμε να ανοίξουμε το κουτί της Πανδώρας και να δώσουμε σε άλλες πυρηνικές χώρες την δικαιολογία να προχωρήσουν σε δοκιμές;» ρώτησε ο κ. Τίρνεϊ.
