Η σημασία της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης

O όρος Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη περιλαμβάνει τις υποχρεώσεις των οργανισμών για μεγιστοποίηση της μακροπρόθεσμης θετικής επιρροής τους στην κοινωνία και ελαχιστοποίηση της αρνητικής τους επιρροής.

Αυτό σημαίνει ότι οι οργανισμοί θα πρέπει να χρησιμοποιούν τους πόρους τους με τέτοιον τρόπο ώστε να ωφελείται η κοινωνία.

Ευθύνες

Ένας κοινωνικά υπεύθυνος οργανισμός πρέπει να αναλαμβάνει τις ευθύνες του, τόσο έναντι του προσωπικού του και των μετόχων του, όσο και έναντι των πελατών, των προμηθευτών, των χρηματοδοτών και του κοινού γενικότερα.

Ορισμένες από τις υποχρεώσεις αυτές είναι:

-ο δίκαιος χειρισμός των πιο πάνω
-η κατασκευή/πώληση ποιοτικών προϊόντων ή η προσφορά ποιοτικών υπηρεσιών
-η προστασία του περιβάλλοντος
-η συμμόρφωση προς τους νόμους
-η εξόφληση των φορολογικών τους υποχρεώσεων
-η συμμόρφωση προς τους ηθικούς κανόνες
-η προαγωγή του πολιτισμού
-η φιλανθρωπία


Οι κυριότεροι τομείς δράσης

Οι κυριότεροι τομείς δράσης που στοχεύουν την κοινωνική υπευθυνότητα περιλαμβάνουν τους εξής:



Το περιβάλλον


Αποφυγή ρύπανσης της ατμόσφαιρας και αποκατάσταση βλαβών στο περιβάλλον τις οποίες προκάλεσε ο οργανισμός.



Ενέργεια


Χρησιμοποίηση εναλλακτικών πηγών ενέργειας και εξοικονόμηση παραδοσιακών πηγών.



Δίκαιη επιχειρησιακή τακτική


Εφαρμογή δίκαιων πρακτικών όσον αφορά τις σχέσεις του οργανισμού με τους διάφορους συνεργάτες του.



Ανθρώπινο δυναμικό


Προτού ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση, να διερευνάται κατά πόσο αυτή μπορεί να επηρεάσει την υγεία και την ασφάλεια του προσωπικού.



Κοινωνική δραστηριότητα


Συμμετοχή του οργανισμού σε προγράμματα που αφορούν την κοινωνία, την εκπαίδευση, τον αθλητισμό, την υγεία κ.λπ.



Προϊόντα και υπηρεσίες


Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που προσφέρει ο οργανισμός πρέπει να είναι άριστης ποιότητας, ασφαλή, λειτουργικά, ανθεκτικά κ.λπ.



Διάφορες προσεγγίσεις

Ανάλογα με την εταιρική κουλτούρα κάθε οργανισμού αυτοί χωρίζονται σε τέσσερις κατηγορίες όσον αφορά την κοινωνική υπευθυνότητα. Οι προσεγγίσεις αυτές κυμαίνονται μεταξύ των πλέον θετικών και των πλέον αρνητικών:



Οι πλέον θετικοί


Θεωρούν καθήκον και υποχρέωσή τους να υιοθετούν κοινωνικά υπεύθυνη θέση, με στόχο την εξασφάλιση ενός υγιούς και ασφαλούς περιβάλλοντος.



Οι θετικοί


Οι οργανισμοί οφείλουν να δρουν με κοινωνική υπευθυνότητα εφόσον διαθέτουν οικονομική ευρωστία. Πρέπει να διαθέτουν κάποια ποσά για βελτίωση της κοινωνίας και για ενίσχυση των ασθενέστερων ομάδων του πληθυσμού.  Κι αυτό γιατί η κοινωνική υπευθυνότητα εμπλουτίζει τις αρχές και αξίες του οργανισμού, βελτιώνει την εικόνα του, αποκλείει (ή μειώνει στο ελάχιστο) την πιθανότητα δικαστικών αγωγών εναντίον του, γεγονός που μπορεί να προκύψει σε περίπτωση που δεν ενεργεί στο πλαίσιο της κοινωνικής υπευθυνότητας.



Οι επιφυλακτικοί


Εφόσον στόχος κάθε επιχείρησης είναι η αύξηση των κερδών της, είναι αδιανόητο, μέρος των κερδών αυτών να «σπαταλιέται» σε κοινωνικές δραστηριότητες. Από τον κανόνα αυτό εξαιρούνται οι περιπτώσεις που οι κοινωνικές δραστηριότητες στοχεύουν στην προβολή της επιχείρησης και τη βελτίωση της εικόνας της, με απώτερο σκοπό την αύξηση των πωλήσεων και των κερδών της.



Οι απορριπτικοί


Απορρίπτεται οποιαδήποτε υποχρέωση του οργανισμού για κοινωνική υπευθυνότητα. Η μόνη υποχρέωση που έχει ο οργανισμός είναι να αυξάνει τα κέρδη του με νόμιμο τρόπο. Εκείνο που αναμένεται από έναν οργανισμό είναι να παράγει τα σωστά προϊόντα τα οποία να του δημιουργούν κέρδη και να αυξάνουν τις θέσεις εργασίας. Επίσης να παράγει τα σωστά προϊόντα τα οποία να ικανοποιούν τους πελάτες του όσον αφορά την ποιότητα και την τιμή. Οποιαδήποτε ποσά δαπανώνται για κοινωνική και περιβαλλοντική υπευθυνότητα είναι εκτός των σκοπών του οργανισμού. Όταν ένας οργανισμός διαθέτει ποσά για τους σκοπούς αυτούς, είτε θα μειώσει τα κέρδη του είτε θα αυξήσει τις τιμές των προϊόντων του, σε μια προσπάθεια αποφυγής μείωσης κερδών. Στην ουσία τέτοιοι οργανισμοί αυτοφορολογούνται προκειμένου να χρηματοδοτήσουν δράσεις για τις οποίες υπεύθυνη είναι η εκλεγμένη κυβέρνηση. Η κοινωνική και περιβαλλοντική πολιτική είναι καθήκον της πολιτείας και της κυβέρνησης και όχι των οργανισμών και των επιχειρήσεων. Τέλος υπενθυμίζεται ότι οι διευθυντές και οι σύμβουλοι κάθε οργανισμού καθήκον έχουν να εξυπηρετούν τα συμφέροντα των μετόχων και όχι της κοινωνίας.

Φαίνεται ότι σήμερα ελάχιστοι οργανισμοί ανήκουν στην τελευταία κατηγορία. Ή και αν ανήκουν, προσπαθούν να το αποσιωπήσουν. Όσον αφορά τις υπόλοιπες κατηγορίες όλο και περισσότεροι πελάτες προτιμούν τους κοινωνικά υπεύθυνους οργανισμούς, παρόλο που εξακολουθούν να υπάρχουν πολλοί πελάτες που θέτουν υπεράνω όλων το οικονομικό όφελος για να αποφασίσουν από πού να αγοράσουν ή με ποιον να συνεργαστούν.



Οι βασικές αρχές

Μια πολιτική κοινωνικής υπευθυνότητας εδράζεται στις πιο κάτω αρχές:

-Για να λειτουργήσει ένας οργανισμός, η κοινωνία τού παραχωρεί κάποια προνόμια, τα οποία ο οργανισμός καλείται να ανταποδώσει με την υιοθέτηση κοινωνικής υπευθυνότητας.
-Βασικό καθήκον κάθε οργανισμού είναι να εργάζεται με ακεραιότητα, διαφάνεια και τιμιότητα.
-Για κάθε απόφαση του οργανισμού πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η κοινωνική υπευθυνότητα.
-Ποσά που δαπανώνται για στήριξη της κοινωνίας και του περιβάλλοντος, πρέπει να θεωρούνται ως μέρος των εξόδων διαχείρισης του οργανισμού.
-Κάθε οργανισμός πρέπει να είναι προετοιμασμένος να χρησιμοποιήσει τους πόρους του (υλικούς και ανθρώπινους) για κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς σκοπούς, οποτεδήποτε αυτό καταστεί αναγκαίο.



Επίλογος
Η αποτελεσματικότητα της κοινωνικής υπευθυνότητας και η απήχηση που αυτή έχει στο κοινό και στους πελάτες, εξαρτάται από τον τρόπο που οι τελευταίοι αξιολογούν την υποχρέωση και την ευθύνη ενός οργανισμού για κοινωνική υπευθυνότητα. Ένας άνθρωπος που πιστεύει ότι οι οργανισμοί οφείλουν να είναι κοινωνικά υπεύθυνοι θα προτιμήσει να συνεργάζεται με τον αντίστοιχο οργανισμό. Αντίθετα ένας άνθρωπος που πιστεύει ότι η βελτίωση της κοινωνίας είναι καθήκον της κυβέρνησης και της πολιτείας, ουδόλως ενδιαφέρεται αν ένας οργανισμός είναι κοινωνικά υπεύθυνος ή όχι. Αυτό δεν σημαίνει ότι ένας πελάτης είναι διατεθειμένος να διακόψει τη συνεργασία του με τον οργανισμό με τον οποίο συνεργάζεται σήμερα και να μετακινηθεί σε άλλο, λόγω της κοινωνικής (ή της μη κοινωνικής) υπευθυνότητας των δύο οργανισμών. Πάντως η τάση είναι ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι ευαισθητοποιούνται πάνω στα θέματα κοινωνικής και περιβαλλοντικής υπευθυνότητας.



* Αφυπηρετήσαντος (2006) ανώτερου διευθυντής της Λαϊκής Τράπεζας και fellow του Ινστιτούτου Τραπεζιτών Λονδίνου