Διαφορετικές αντιλήψεις για τους πραγματικούς μισθούς έχουν οι καταναλωτές, παρά την αύξηση που δείχνουν οι έρευνες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Σε σημείωμα των Colm Bates, Katalin Bodnár, Vasco Botelho και Flavie Rousseau, στο πλαίσιο πρόσφατου οικονομικού δελτίου της ΕΚΤ για τους πραγματικούς μισθούς στην ευρωζώνη, αναφέρεται ότι οι πραγματικοί μισθοί στην ευρωζώνη έχουν ανακάμψει σε μεγάλο βαθμό από τη μείωσή τους κατά την περίοδο υψηλού πληθωρισμού το 2022. Οι ονομαστικοί μισθοί έχουν αυξηθεί πρόσφατα ταχύτερα από τις τιμές. Ως αποτέλεσμα, οι πραγματικοί μισθοί πλησιάζουν πλέον τα επίπεδα που παρατηρούνταν πριν από την απότομη αύξηση του πληθωρισμού.
Η πρόσφατη σταδιακή αποκατάσταση της χαμένης αγοραστικής δύναμης, τονίζεται, θα πρέπει να περιορίσει τις μισθολογικές απαιτήσεις στο μέλλον. Ωστόσο, αναφέρεται, οι εργαζόμενοι ενδέχεται να εξακολουθούν να αντιλαμβάνονται μια απώλεια στο βιοτικό επίπεδο.
Σύμφωνα με τους συντάκτες, η φύση των πληθωριστικών πιέσεων τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργήσει μια διχογνωμία μεταξύ των «πραγματικών μισθών καταναλωτών» και των «πραγματικών μισθών παραγωγών». Για τους εργαζόμενους οι μισθοί αποτελούν παράγοντα εισοδήματος που συμβάλλει στην ευημερία τους. Για τους εργοδότες, ωστόσο, οι μισθοί αντιπροσωπεύουν έναν παράγοντα κόστους που παραδοσιακά συνδέεται στενά με τις εξελίξεις στην παραγωγικότητα της εργασίας.
Οι πραγματικοί μισθοί των καταναλωτών έχουν επιστρέψει πλήρως στα επίπεδα που βρίσκονταν πριν από την απότομη αύξηση του πληθωρισμού σε αρκετές χώρες της ζώνης του ευρώ ή ακόμη και τα έχουν ξεπεράσει, ενώ σε άλλες συνεχίζουν να υστερούν, παρατηρούν. Αυτό αντανακλά έναν συνδυασμό παραγόντων: (i) διαρθρωτικά ζητήματα, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε ένα μοτίβο απωλειών πραγματικών μισθών σε ορισμένες χώρες για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, (ii) υψηλό βαθμό διακύμανσης των ρυθμών πληθωρισμού κατά την περίοδο υψηλού πληθωρισμού και (iii) διαφορές στην ταχύτητα και τη δομή του καθορισμού των μισθών και των συναφών διαπραγματεύσεων μεταξύ των χωρών.
Ανάμεικτες αντιλήψεις
Τα στοιχεία των ερευνών δείχνουν ότι οι καταναλωτές εξακολουθούν να έχουν ανάμεικτες αντιλήψεις για την κάλυψη της υστέρησης στους πραγματικούς μισθούς, παρά ορισμένες βελτιώσεις.
Οι εξελίξεις των πραγματικών μισθών με βάση τους συνολικούς μακροοικονομικούς δείκτες ενδέχεται να μην αντικατοπτρίζουν πλήρως τις αντιλήψεις των καταναλωτών για τους πραγματικούς μισθούς τους, σημειώνεται.
Το δεύτερο τρίμηνο του 2024, η ετήσια αύξηση της αμοιβής ανά εργαζόμενο ξεπέρασε τις αντιλήψεις των καταναλωτών για τον πληθωρισμό, όπως καταγράφεται στην Έρευνα Προσδοκιών Καταναλωτών (CES) της ΕΚΤ, για πρώτη φορά από την απότομη αύξηση του πληθωρισμού του 2022.
Οι αντιλήψεις των καταναλωτών για την κάλυψη της υστέρησης στους πραγματικούς μισθούς έχουν επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη και τις αποφάσεις κατανάλωσης. Ένα μεγάλο ποσοστό των καταναλωτών αντιλαμβάνεται ότι η αύξηση των ονομαστικών μισθών του δεν έχει ξεπεράσει την αύξηση των τιμών τους προηγούμενους 12 μήνες, τονίζεται.
Τον Απρίλιο του 2025, ένα ακόμη σημαντικό ποσοστό καταναλωτών θεώρησε ότι η αύξηση των μισθών τους δεν είχε ξεπεράσει την αύξηση των τιμών. Αυτό υποδηλώνει ότι οι καταναλωτές τείνουν να επικεντρώνονται σε εναλλακτικά καλάθια κατανάλωσης και ότι οι απότομες μεταβολές των τιμών ενδέχεται να συνεχίσουν να αντικατοπτρίζονται στις αντιλήψεις τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
