Τις θέσεις του επί των διαφόρων εισηγήσεων και σχολίων που αναφέρθηκαν κατά την κατ’ άρθρο συζήτηση του νομοσχεδίου την 1η Σεπτεμβρίου για την ιδιωτικοποίηση του ΧΑΚ, απέστειλε στην επιτροπή οικονομικών το ΧΑΚ.
Παράλληλα προώθησε και νέο αναθεωρημένο νομοσχέδιο με κάποιες επιπρόσθετες νομοτεχνικές και άλλες αλλαγές που κρίθηκαν σκόπιμες για σκοπούς περαιτέρω σαφήνειας των διατάξεων του. Οι αλλαγές πραγματοποιήθηκαν σε συνεννόηση με τη Νομική Υπηρεσία.
Πώληση 75% ποσοστού μετοχών
Σύμφωνα με το υπουργείο, η δυνατότητα πώλησης κατ’ ελάχιστο ενός ποσοστού 75% των μετοχών της εταιρείας ειδικού σκοπού ρυθμίζεται πλήρως στα σχετικά έγγραφα του διαγωνισμού.
Έστω κι αν ο επιτυχών επενδυτής αγοράσει το 75% των μετοχών της εταιρείας ειδικού σκοπού σε ένα βραχυπρόθεσμο διάστημα (στο προσχέδιο των εγγράφων του διαγωνισμού προβλέπονται 2 χρόνια μετά την ημερομηνία αναφοράς) οι μετοχές του κράτους δύναται να πωληθούν και αυτές στον επενδυτή, σημειώνει.
«Εφόσον σκοπός του νομοσχεδίου είναι η ρύθμιση της αποκρατικοποίησης του ΧΑΚ και η πώληση του σε ιδιώτη, δεν κρίνουμε δόκιμο να περιληφθεί στο νομοσχέδιο ρητή αναφορά στο δυνητικό ποσοστό του 75%», αναφέρει το ΥΠΟΙΚ.
Η δημόσια εξουσία ΧΑΚ δεν μπορεί να μεταφερθεί σε ιδιώτη
Την ίδια ώρα, το ΥΠΟΙΚ σημειώνει ότι η πολιτική απόφαση που πάρθηκε με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 7/5/2020, αφορούσε την πλήρη αποκρατικοποίηση του ΧΑΚ.
«Η εν λόγω απόφαση βάσει μελέτης που εξέταζε διάφορα σενάρια για το μέλλον του ΧΑΚ κρίθηκε ως η πιο συμφέρουσα για το κράτος και συμβαδίζει με τη διεθνή τάση που επικρατεί στον χρηματιστηριακό τομέα για μετατροπή των κρατικών χρηματιστηρίων σε ιδιωτικές εταιρείες», ενημερώνει.
Η πλήρη αποκρατικοποίηση της χρηματιστηριακής αγοράς και η επίτευξη ανεξαρτησίας και ευελιξίας στον τομέα αυτό, αναμένεται να βοηθήσει στην αύξηση της αποδοτικότητας και ανταγωνιστικότητας της αγοράς, στην αποτελεσματικότερη διαχείριση της καθώς και η προσέλκυση ευρύτερης συμμετοχής επενδυτών, τονίζει.
Η μετέπειτα απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου στις 2/11/2022, εξηγεί, αποσκοπούσε στο να δοθεί η δυνατότητα στον στρατηγικό επενδυτή για αγορά ποσοστού από 75% μέχρι 100% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας ειδικού σκοπού, εφόσον το κρίνει σκόπιμο να παραμείνει σε θεσμική συνεργασία με το Κράτος για ένα βραχυπρόθεσμο διάστημα.
Όσον αφορά τη φράση «εν όλω ή εν μέρει» που αναφέρεται στον ορισμό των όρων «εταιρεία ειδικού σκοπού» και «ημερομηνία αναφοράς» αλλά και στο άρθρο 3 που αναφέρεται στα περιουσιακά στοιχεία και αρμοδιότητες του ΧΑΚ που μεταβιβάζονται, ξεκαθαρίζεται πως η φράση «εν όλω ή εν μέρει» αφορά στα περιουσιακά στοιχεία και αρμοδιότητες του ΧΑΚ που μεταβιβάζονται κατά την ημερομηνία αναφοράς στην εταιρεία ειδικού σκοπού που ήδη κατέχει ο στρατηγικός επενδυτής ( άρθρο 4(2)(iii)) και όχι στις μετοχές της εταιρείας ειδικού σκοπού.
«Θεωρούμε απαραίτητη τη συμπερίληψη της εν λόγω φράσης στο νομοσχέδιο, εφόσον το ΧΑΚ βάσει της νομοθεσίας που το διέπει ασκεί και δημόσια εξουσία, η οποία δεν είναι δυνατό να μεταβιβαστεί σε ιδιώτη», επισημαίνεται.
Επίσης, αναφέρει το ΧΑΚ, στον στρατηγικό επενδυτή ενδεχομένως να μη μεταβιβαστούν όλες οι συμφωνίες με τρίτους φορείς ή όλα τα περιουσιακά στοιχεία. Το άρθρο 6 του νομοσχεδίου διασφαλίζει πως οποιοδήποτε στοιχείο του ενεργητικού ή παθητικού του ΧΑΚ δεν μεταβιβάζεται στην εταιρεία ειδικού σκοπού που θα αγοράσει ο επενδυτής, μεταφέρεται αυτοδίκαια στη Δημοκρατία κατά την ημερομηνία αναφοράς.
Πώληση με τους όρους της αγοράς
Παρατηρήσεις υπέβαλε το ΥΠΟΙΚ και σε σχέση με το άρθρο 4 νομοσχεδίου και το κατά πόσο πρέπει να διατηρηθεί ή όχι η φράση «που υπέβαλε την υψηλότερη τιμή ανά μετοχή» και η συμπερίληψη ποιοτικών κριτηρίων αξιολόγησης/επιλογής που δεν θα πρέπει να περιορίζονται στην τιμή και θα έχουν βαρύνουσα σημασία και να συνδέονται με τον τρόπο ανάπτυξης του Χρηματιστηρίου π.χ. με την αξιολόγηση επιχειρηματικού πλάνου για την ανάπτυξη του ΧΑΚ/ Business Plan.
Όπως ανέφερε και η Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων κατά τη συζήτηση επί της αρχής του νομοσχεδίου στις 23/6/2025, σημειώνεται, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο, οι ιδιωτικοποιήσεις δημοσίων επιχειρήσεων πρέπει να γίνονται με τρόπο που να μην συνεπάγεται κρατική ενίσχυση, ώστε να μη νοθεύεται ο ανταγωνισμός στην εσωτερική αγορά της ΕΕ.
«Επιγραμματικά, για να μην συνεπάγονται κρατικές ενισχύσεις στις ιδιωτικοποιήσεις, πρέπει οι δημόσιες αρχές να διασφαλίζουν ότι η πώληση γίνεται με τους όρους της αγοράς και ότι δεν δίνεται πλεονέκτημα στον αγοραστή. Με άλλα λόγια το κράτος, ως ο πωλητής, πρέπει να δράσει ως ιδιώτης και να πωλήσει την επιχείρηση στην υψηλότερη δυνατή τιμή, χωρίς να επιβάλλει όρους που ενδεχομένως να μειώνουν την προσφερόμενη τιμή».
Το ΥΠΟΙΚ επισημαίνει ότι αφού μελετήθηκε το ευρωπαϊκό πλαίσιο περί κρατικών ενισχύσεων στις περιπτώσεις αποκρατικοποιήσεων, κρίθηκε σκόπιμο όπως επιλέγεται ο επενδυτής που: (α) πληροί κάποιες ελάχιστες προϋποθέσεις (ορισμό στρατηγικού επενδυτή καθώς και κάποια άλλα κριτήρια που θα καθορίζονται στα έγγραφα διαγωνισμού πχ τα τελευταία 3 χρόνια ο ελάχιστος μέσος όρος συνολικών εσόδων να είναι τουλάχιστον €30 εκ., το μέσο μετοχικό κεφάλαιο τουλάχιστον €100 εκατ., οι μέσες ταμειακές ροές τουλάχιστον €1,5 εκ. και τουλάχιστον 2 από τα 3 τελευταία έτη το καθαρό εισόδημα του/ να είναι θετικό) και (β) υποβάλει την υψηλότερη προσφερόμενη τιμή ανά μετοχή.
Μετρήσιμες οι ελάχιστες προϋποθέσεις για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος
Τονίζεται ότι οι ελάχιστες προϋποθέσεις που προτείνονται είναι αντικειμενικά μετρήσιμες και κρίνονται σκόπιμες, για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος, ώστε: (α) να διασφαλίζεται η συνέχεια των χρηματιστηριακών εργασιών του ΧΑΚ (αφού σύμφωνα με τον ορισμό του στρατηγικού επενδυτή αυτός πρέπει να είναι ουσιαστικά χρηματιστήριο) και (β) η προοπτική για ανάπτυξη της χρηματιστηριακής αγοράς στην Κύπρο (αφού με τα ελάχιστα κριτήρια συμμετοχής που περιλαμβάνονται στα έγγραφα του διαγωνισμού ο επενδυτής που θα επιλεγεί θα πρέπει να είναι άνω ενός συγκεκριμένου μεγέθους).
Όσον αφορά την αναθεώρηση άρθρου 3(2) νομοσχεδίου για σκοπούς σαφήνειας ως η εισήγηση εκπροσώπου Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς Κύπρου, προτείνεται τροποποίηση του άρθρου 3(2) ώστε να φαίνεται ξεκάθαρα πως προκειμένου να γίνει η μεταβίβαση στην εταιρεία ειδικού σκοπού, θα πρέπει αυτή να έχει λάβει πριν την ημερομηνία αναφοράς, όλες τις απαιτούμενες άδειες. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου ενημέρωσε το Υπουργείο Οικονομικών ότι συμφωνεί με την προτεινόμενη τροποποίηση.
Θέματα του προσωπικού του ΧΑΚ
Σε σχέση με τα άρθρα 17(5) και 18 νομοσχεδίου που αφορούν θέματα του προσωπικού του ΧΑΚ, αναφέρεται ότι έχει συμφωνηθεί κείμενο συμφωνίας μεταξύ Υπουργείου Οικονομικών και Συντεχνιών του ΧΑΚ που ρυθμίζει όλα τα θέματα που αφορούν το προσωπικό του ΧΑΚ. Το συμφωνημένο προσχέδιο της συμφωνίας έχει υποβληθεί για έλεγχο στη Νομική Υπηρεσία, η οποία συμφωνεί με το περιεχόμενο της. Οι σχετικές πρόνοιες του υποβληθέν νομοσχεδίου συνάδουν με τις παρθείσες πολιτικές αποφάσεις.
Η κατ’ άρθρο συζήτηση που αφορά τη θέσπιση νομοθεσίας για την αποκρατικοποίηση του Χρηματιστηρίου Αξίων Κύπρου, του Κεντρικού Αποθετηρίου και του Κεντρικού Μητρώου Αξιών, θα συνεχιστεί τη Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου στην επιτροπή οικονομικών.
