Έξω πάμε καλά. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας συναντήθηκε έστω και στο πόδι και τα είπε για μερικά λεπτά με τον Ταγίπ Ερντογάν στην Αλβανία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση διόρισε τον Γιοχάνες Χαν -μια πολιτική προσωπικότητα που διετέλεσε Ευρωπαίος επίτροπος και τρεις φορές υπουργός στην Αυστρία- ως απεσταλμένο της στο Κυπριακό, ενώ και η προσωπική απεσταλμένη του Αντόνιο Γκουτέρες, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, ετοιμάζει τις βαλίτσες της για Κύπρο την τελευταία βδομάδα του Μαΐου.
Η χώρα, μερικούς μήνες πριν αναλάβει την προεδρία της ΕΕ, φαίνεται να αποπνέει αισιοδόξία, για να μην πούμε πως θέλει να δείχνει ότι εκπέμπει πολιτική ισχύ, αφού όλα όσα σκέφτηκε και προώθησε ο Κύπριος Πρόεδρος, κατά τα λεγόμενά του, του έχουν βγει.
Σε δηλώσεις του μετά την τρίλεπτη συνάντησή του με τον Ταγίπ Ερντογάν, στην παρουσία της μεταφράστριας του Τούρκου Προέδρου, ανέφερε ότι «η Τουρκία ενδιαφέρεται να ενισχύσει τις σχέσεις της με την ΕΕ», διευκρινίζοντας ότι «δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωγραφία», για να προσθέσει ότι «προτιμούμε να έχουμε έναν γείτονα που να είναι κοντά στην ΕΕ, εφόσον αυτός ο γείτονας συμπεριφέρεται όπως συμπεριφέρονται τα κράτη μέλη της ΕΕ, σέβεται τις αρχές και τις αξίες της ΕΕ, σέβεται το διεθνές δίκαιο».
Με λίγα λόγια, αν η Τουρκία συμμορφωθεί με τις ευρωπαϊκές αξίες, η Κύπρος θα τη βοηθήσει να βελτιώσει τις σχέσεις της με την ΕΕ. Κάποιοι υπουργοί της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη μέχρι πρόσφατα ήταν λιγότερο διπλωματικοί και μιλούσαν για «μαστίγιο και καρότο» έναντι της Τουρκίας από την ΕΕ και βεβαίως και από την Κύπρο η οποία είναι πλήρες μέλος της. Ισως για αυτό ο Πρόεδρος χαρακτήρισε τον διορισμό του Γιοχάνες Χαν ως στρατηγικής σημασίας, θεωρώντας ότι ο Αυστριακός απεσταλμένος θα αλλάξει τον ρουν της Ιστορίας στο Κυπριακό.
Δυστυχώς
«Αυτός ο μικρομεγαλισμός θα σας καταστρέψει», σύμφωνα με ανώτατη ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή, η οποία μίλησε στον «Πολίτη», και δυστυχώς φαίνεται να έχει δίκαιο. Σε αντίθεση με τις αρχικές εκτιμήσεις της ε/κ πλευράς ότι λόγω του Ουκρανικού και του πολέμου της Γάζας η Τουρκία υποβαθμίστηκε γεωστρατηγικά και απομονώθηκε πολιτικά, τα πράγματα δείχνουν να είναι εντελώς διαφορετικά. Ποια είναι τα νέα δεδομένα για την Τουρκία;
1. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, παρά τα αρχικά μουρμουρητά των Δυτικών περί επιτήδειου ουδέτερου, συμπεριλαμβανομένης και της κυβέρνησης Μπάιντεν, η Τουρκία μόνο κέρδη είχε από την κρίση, αφού έφθασε σήμερα μέχρι του σημείου να θεωρείται ως αποδεκτός συνομιλητής και ειρηνοποιός και από τη Μόσχα και το Κίεβο. Απόδειξη οι διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν στην Κωνσταντινούπολη την Παρασκευή, με τους Πούτιν, Ζελένσκι και Τραμπ να συντονίζονται με τον Ταγίπ Ερντογάν.
2. Σε ό,τι αφορά την κρίση στη Γάζα, η σθεναρή υποστήριξη των Τούρκων στο Παλαιστινιακό ενίσχυσε το προφίλ της χώρας στον Αραβικό Κόσμο, ενώ η εμπλοκή της στη συνέχεια στο Συριακό με την απομάκρυνση Άσαντ ενίσχυσε τη θέση της στη Δύση, ενώ την έφερε ακόμα και πιο κοντά στο Ισραήλ με το οποίο ξεκίνησε διαπραγματεύσεις για τον καθορισμό ζωνών επιρροής στη Συρία.
3. Η πτώση του Άσαντ, η οποία συντονίστηκε από την Τουρκία και τις σουνιτικές ομάδες της χώρας, σε συνδυασμό με τη διάλυση σχεδόν της σιιτικής Χεσμπολάχ ενίσχυσαν τη θέση της Τουρκίας στον Σουνιτικό Κόσμο αλλά της προσέδωσε περαιτέρω αξιοπιστία στη Δύση αφού α) η πρόσβαση του Ιράν στη Μεσόγειο περιορίστηκε αισθητά, β) η ρωσική παρουσία στη Συρία υποβαθμίστηκε
4. Η διάθεση των ΗΠΑ να περιορίσουν τις δαπάνες τους στο ΝΑΤΟ και γενικά την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας οδήγησε την Ευρώπη σε λήψη σημαντικών αποφάσεων για την ασφάλεια της Ευρωπαϊκής Ηπείρου. Σε αυτόν τον σχεδιασμό τόσο η Μεγάλη Βρετανία όσο και η Τουρκία έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν αφού διασφαλίζουν τα δυτικά και τα ανατολικά σύνορα της γηραιάς ηπείρου.
5. Τέλος, όσοι υπολόγιζαν ότι το Κουρδικό θα αποδειχθεί ωρολογιακή βόμβα στα θεμέλια του τουρκικού κράτους είδαν ότι οι Κούρδοι με τον ηγέτη τους, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, κατέθεσαν τα όπλα και μπήκαν σε διαδικασία εξομάλυνσης των σχέσεών τους με την Άγκυρα.
Ανταγωνισμός
Με λίγα λόγια, η Κύπρος δεν μπορεί και ως εκ τούτου δεν πρέπει να βρίσκεται σε έναν στείρο ανταγωνισμό με την Τουρκία. Αυτό που συνέβη μετά το 1974 και αποδεικνύεται καθημερινά είναι μια συνεχής ενίσχυση των τετελεσμένων της κατοχής. Το λεγόμενο κρατίδιο στον βορρά αναπτύχθηκε οικονομικά, απέκτησε πληθυσμό, σε κάποιον βαθμό τυγχάνει διεθνούς αναγνώρισης, ενώ, λόγω της τρομακτικής γεωπολιτικής αναβάθμισης της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια, μπήκε στην τελική ευθεία για πλήρη και οριστική αναγνώριση, αν εντός των επόμενων 1-2 χρόνων δεν βρεθεί μια λύση στο Κυπριακό.
Το δίλημμα για την Κυπριακή Δημοκρατία είναι πλέον συγκεκριμένο και αρκετά σαφές για όσους σκέφτονται ρεαλιστικά. Είτε θα βρεθεί μια λύση χαλαρής ομοσπονδίας η οποία θα προσφέρει την πολιτική αναγνώριση και την εσωτερική κυριαρχία που επιδιώκουν οι Τ/Κ και η Τουρκία είτε θα οδηγηθούμε σε μια λύση δύο κρατών η οποία μπορεί να επιτευχθεί με δύο τρόπους.
Πρώτο, να περιμένουμε μια λύση που δεν θα έρθει ποτέ, αν συνεχίσουμε να απορρίπτουμε σχέδια όπως το σχέδιο Ανάν, δεύτερο, να θέσουμε κι εμείς στο τραπέζι θέμα λύσης δύο κρατών διεκδικώντας, όπως πρότεινε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1974, έδαφος έναντι αναγνώρισης.
Στην πρώτη περίπτωση -αν καρτερούμεν μέρα νύκτα- απορρίπτοντας σχέδια, κάποια στιγμή τα κατεχόμενα θα αναγνωριστούν χωρίς επιστροφή εδαφών με επιπλέον επιπτώσεις: Στην πορεία του χρόνου από τα πληθυσμιακά δεδομένα και την οικονομία ίσως αλλάξουν εντελώς οι ισορροπίες για τους Ε/Κ στην περιοχή. Στη δεύτερη περίπτωση η πράσινη γραμμή γίνεται σκληρό ευρωπαϊκό σύνορο και οι Τουρκοκύπριοι μένουν εκτός Ευρώπης, με το πρόβλημα εδώ βέβαια να είναι άλλο. Θα πρέπει να υπογράψουμε λύση δύο κρατών. Έχει γεννηθεί ο Ε/Κ ηγέτης που θα υπογράψει τέτοια λύση; Υπάρχει βέβαια και η τρίτη λύση της λογικής αλλά ποιος νοιάζεται;
