Ζητήματα διαφάνειας και λογοδοσίας ως προς τη λειτουργία του Ανεξάρτητου Φορέα Κοινωνικής Στήριξης εξέτασε την Τετάρτη η Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών, με τον Γενικό Λογιστή και Ταμία του Φορέα Ανδρέα Αντωνιάδη να αναφέρει απαντώντας σε ερωτήσεις Βουλευτών ότι οι κύριοι δωρητές έχουν δώσει συγκατάθεση για τη δημοσίευση των λογοτύπων τους, με τους κυριότερους να περιλαμβάνουν τον ΟΠΑΠ και ναυτιλιακές εταιρείες Ελλάδας και Κύπρου, ότι το 75% των συνολικών εισφορών καλύπτεται με εισφορές άνω των €100 χιλ, καθώς και ότι εφαρμόζονται διαδικασίες πρόληψης ξεπλύματος μαύρου χρήματος κατά την κατάθεση των δωρεών.
Ανέφερε επίσης ότι εκκρεμεί έλεγχος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για την περίοδο 2020-2024 λόγω φόρτου εργασίας της και σημείωσε ότι η επιτροπή έχει αναθέσει σε ιδιώτες ελεγκτές να ολοκληρώσουν τον έλεγχο μέχρι τέλος Ιουνίου. Από την πλευρά της, εκπρόσωπος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είπε ότι ο τελευταίος έλεγχος του Φορέα φτάνει ως το 2017, ότι ο κανονιστικός έλεγχος επανεκκίνησε στις αρχές του 2025 λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία ως το τέλος 2024, καθώς και ότι αναμένεται να είναι έτοιμος σε ένα μήνα.
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση εκ μέρους των εισηγητών του αυτεπάγγελτου θέματος, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης είπε ότι η Επιτροπή Θεσμών έχει ζητήσει από την Ελεγκτική Υπηρεσία να διεξαγάγει έλεγχο σε σχέση με τρόπο λειτουργίας του Φορέα, έχοντας θέσει παραδείγματα νομοθεσίας και κανονισμών, προσθέτοντας πως αναμένεται ενημέρωση για το στάδιο εξέτασης.
Επεσήμανε επίσης ότι με βάση τα στοιχεία που κατατέθηκαν για το 2024, έχουν δοθεί από τον Φορέα χορηγίες περίπου €1,8 εκ. σε σχεδόν 1000 φοιτητές, χωρίς, όπως σημείωσε, να είναι γνωστό από πού προήλθαν τα χρήματα, ούτε σε ποιους έχουν διατεθεί, ούτε κατά πόσο έχουν διατεθεί με βάση τη νομοθεσία.
«Τι κάνει το κράτος και η κυβέρνηση από τη στιγμή που γνωρίζει ότι υπάρχει τόσο μεγάλη ανάγκη στήριξης των φοιτητών ώστε να στηριχθούν θεσμικά και όχι μέσω φιλανθρωπίας;», διερωτήθηκε ακολούθως, προσθέτοντας ότι από τη στιγμή που δεν υπάρχει πρόταση για τροποποίηση του σχετικού νόμου, η νομοθεσία θα έπρεπε να τηρείται από τον Φορέα, συμπληρώνοντας ότι «από τα δεδομένα που έχουμε δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο».
«Άποψή μας είναι ότι υπάρχουν παραβιάσεις νομοθεσίας και κανονισμών ως προς τη λειτουργία του Φορέα, ενώ συνεχίζουν να υφίστανται θέματα αδιαφάνειας και προκύπτουν ενστάσεις ως προς το αξιοκρατικό της διαδικασίας», τόνισε καταληκτικά, προσθέτοντας ότι προκύπτει σαφής θεσμική ανάγκη για στήριξη των φοιτητών, ακόμα και με ιδιωτικά κεφάλαια.
Ο ανεξάρτητος Βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους είπε με τη σειρά του ότι η επαναφορά του θέματος στην επιτροπή μετά την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου έγινε για δημιουργία εντυπώσεων, προσθέτοντας ότι το ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι αν το συμβούλιο του Φορέα δίνει χρήματα σε ανθρώπους που δεν τα έχουν ανάγκη.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Πασιουρτίδης είπε ότι δεν μπορεί να ασκηθεί κοινοβουλευτικός έλεγχος με ελλιπή στοιχεία, ενώ ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Παύλος Μυλωνάς έθεσε ζήτημα προσωπικών δεδομένων σε περίπτωση δημοσιοποίησης των ονομάτων των παιδιών που λαμβάνουν βοήθεια.
Στη δική του τοποθέτηση, ο Ταμίας του Φορέα, Γενικός Λογιστής της Δημοκρατίας, Ανδρέας Αντωνιάδης, ανέφερε σχετικά με τον ρόλο της Επιτροπής Διαχείρισης του Φορέα ότι προβλέπονται αυστηροί ελεγκτικοί μηχανισμοί.
Εξήγησε ακολούθως ότι η επιτροπή δεν γνωρίζει το ονοματεπώνυμο των φοιτητών, αλλά η επεξεργασία των αιτήσεων γίνεται από υπηρεσιακούς υπαλλήλους και προσέθεσε ότι τα ποσά της βοήθειας δεν καταβάλλονται στους ίδιους τους φοιτητές αλλά στα πανεπιστημιακά ιδρύματα όπου έχουν εγγραφεί ή στους ιδιοκτήτες των υποστατικών που ενοικιάζουν.
Σχετικά με τα κριτήρια επιλεξιμότητας, είπε ότι τα εν λόγω κριτήρια είναι δημοσιευμένα και περιλαμβάνουν εισοδηματικά αλλά και μη εισοδηματικά κριτήρια για συγκεκριμένες κατηγορίες.
Συμπλήρωσε ότι τα εισοδηματικά κριτήρια έχουν οριστεί στη βάση του ορίου κινδύνου φτώχειας, ενώ έχουν θεσπιστεί κριτήρια και για έκτακτα συμβάντα.
«Το συμπέρασμα είναι ότι ο ρόλος της Επιτροπής στην αξιολόγηση των αιτήσεων είναι τυπικός και συμβολικός, με εξαίρεση πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις», σημείωσε.
Αναφορικά με ζητήματα διαφάνειας, ο κ. Αντωνιάδης είπε ότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί είναι γνωστοί, προσθέτοντας ότι η ΕΥ έχει προβεί σε έλεγχο συμμόρφωσης και ότι η επιτροπή έχει υποβάλει όλα τα στοιχεία που της ζητήθηκαν, προσθέτοντας ότι οι όποιες συστάσεις προκύψουν θα ληφθούν υπόψη.
Συμπλήρωσε ότι εκκρεμεί έλεγχος για την περίοδο 2020-2024 λόγω φόρτου εργασίας της ΕΥ και σημείωσε ότι η επιτροπή έχει αναθέσει σε ιδιώτες ελεγκτές να ολοκληρώσουν τον έλεγχο μέχρι τέλος Ιουνίου.
Παραθέτοντας στη συνέχεια κάποια στατιστικά στοιχεία, ανέφερε πως το 66% των αιτήσεων ήταν για κάλυψη διδάκτρων και το υπόλοιπο για ενοίκια. Προσέθεσε ότι εγκρίθηκαν τα 2/3 των υποβληθεισών αιτήσεων, ενώ εξ αυτών τα 4/5 επελέγησαν με εισοδηματικά κριτήρια και το 1/5 χωρίς εισοδηματικά κριτήρια.
Επεσήμανε ακόμη πως εφαρμόζονται διαδικασίες πρόληψης ξεπλύματος μαύρου χρήματος κατά την κατάθεση των δωρεών, προσθέτοντας ότι όλες οι δωρεές προέρχονταν από χώρες εντός ΕΕ εκτός από αυτές από ομογενείς που διαμένουν στις ΗΠΑ, οι οποίες γίνονται μέσω επιταγών, τονίζοντας παράλληλα ότι δεν έγινε καμία δωρεά σε μετρητά.
Είπε επίσης ότι οι κύριοι δωρητές έχουν δώσει συγκατάθεση για τη δημοσίευση των λογοτύπων τους, με τους κυριότερους να περιλαμβάνουν τον ΟΠΑΠ και ναυτιλιακές εταιρείες Ελλάδας και Κύπρου.
Στη συζήτηση που ακολούθησε, ο κ. Χριστοφίδης απηύθυνε ερώτημα προς τον κ. Αντωνιάδη αν είναι σωστό ο Φορέας να λαμβάνει μεγάλες εισφορές από τον ΟΠΑΠ, δεδομένου του ιστορικού της εταιρείας, ενώ ζήτησε στοιχεία για το πόσες ήταν οι εισφορές άνω των €100 χιλ. και αν υπάρχουν αιτήσεις από οργανισμούς με ανοικτές υποθέσεις με την Κυβέρνηση.
Από την πλευρά του, ο κ. Θεμιστοκλέους ζήτησε την άποψη του κ. Αντωνιάδη κατά πόσο ο σχετικός νόμος χρήζει σημαντικών αλλαγών ή λειτουργεί με αξιοπιστία, ενώ η ανεξάρτητη Βουλευτής, Αλεξάνδρα Ατταλίδου, ρώτησε τι αποθεματικό θα πρέπει να έχει ο Φορέας το 2027 και ποιες ήταν οι 10 μεγαλύτερες εισφορές.
Απαντώντας, ο κ. Αντωνιάδης είπε αρχικά πως υπάρχει υποχρέωση για τήρηση αποθεματικού που θα καλύπτει τις υποχρεώσεις για μισό έτος, προσθέτοντας πως η υποχρέωση αυτή υπολογίζεται κάθε χρόνο με βάση τα εκάστοτε δεδομένα.
Σχετικά με τον ύψος των εισφορών, είπε ότι το 75% των συνολικών εισφορών καλύπτεται με εισφορές άνω των €100 χιλ., ενώ αναφορικά με πιθανές αλλαγές, ανέφερε ότι ο νόμος δεν προνοεί την τήρηση μητρώου δωρητών, κάτι που, όπως είπε, πράττει ούτως ή άλλως η επιτροπή, ενώ η θέση μέλους που καταλαμβάνεται από τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου Εργασίας θα μπορούσε να καλυφθεί από τον Γενικό Διευθυντή του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας.
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας είπε ότι ο τελευταίος έλεγχος του Φορέα φτάνει ως το 2017. Προσέθεσε ότι ο κανονιστικός έλεγχος επανεκκίνησε στις αρχές του 2025 λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία ως το τέλος 2024, θα ζητήσουμε επιπλέον διευκρινίσεις, ανέφερε, προσθέτοντας ότι αναμένεται να είναι έτοιμος σε ένα μήνα.
Η εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας μετέφερε τη θέση του Γενικού Εισαγγελέα ότι θα πρέπει να γίνει σεβαστή η γνωμάτευση του Ανωτάτου Δικαστηρίου και προσέθεσε ότι εφόσον προκύψει πρόταση για τροποποίηση του νόμου η ΝΥ θα προχωρήσει σε νομοτεχνικό έλεγχο.
Τοποθετούμενη επίσης επί του ζητήματος της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των δικαιούχων, η αρμόδια Επίτροπος Ειρήνη Λοϊζίδου επανάλαβε τη θέση ότι τα αιτήματα της Βουλής για παροχή ονομαστικών στοιχείων θα πρέπει να είναι αιτιολογημένα.
Πηγή: ΚΥΠΕ
