Του Κρίτωνα Καψάλη
Κλονίζονται οι σχέσεις Προέδρου Χριστοδουλίδη και ΕΛΑΜ; Με αφορμή την πυρκαγιά στα Κρασοχώρια της επαρχίας Λεμεσού, το ΕΛΑΜ εξέδωσε μια ιδιαίτερα σκληρή ανακοίνωση κατά της κυβέρνησης. Ούτε το αντιπολιτευτικό ΑΚΕΛ, ούτε ο ΔΗΣΥ, ούτε το Κίνημα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη χρησιμοποίησαν τόσο σκληρό λεξιλόγιο, σε σημείο που δημιουργούνται κάποια ερωτηματικά. Πολιτικά ομιλούντες, σε μια μια περίοδο που το φλερτ Προεδρικού -ΕΛΑΜ δεν κρυβόταν, πώς εξηγείται το λεξιλόγιο της ανακοίνωσης του ακροδεξιού κόμματος, το οποίο καταλογίζει στην κυβέρνηση «εγκληματική αμέλεια»; «Η φονική πυρκαγιά που κατέκαψε την ορεινή Λεμεσό», αναφέρεται στην ανακοίνωση, «είναι αποτέλεσμα των ανίκανων κρατικών μηχανισμών, της απόλυτης εγκατάλειψης, ανευθυνότητας και εγκληματικής αμέλειας των Αρχών και των υπευθύνων».
Η δήλωση συνιστά ευθεία επίθεση στην κυβέρνηση και τους υπουργούς της, αλλά ακουμπά και τους κρατικούς μηχανισμούς και ανώτατους δημόσιους υπαλλήλους. Η ανακοίνωση στη συνέχεια καταλογίζει και προσωπικές ευθύνες στον ίδιο τον Προέδρο, αλλά και τον κυβερνητικό του εκπρόσωπο Κωνσταντίνο Λετυμπιώτη: «Εδώ και εβδομάδες, μας διαβεβαίωναν ότι είναι πιο έτοιμοι από ποτέ. Ότι έχουν εξασφαλιστεί τα πτητικά μέσα, ότι υπάρχει σχέδιο δράσης, ότι η Πολιτεία είναι θωρακισμένη. Αντί τούτου», σημειώνει το ΕΛΑΜ, «στην πράξη, ολόκληρη η Κύπρος είδε ένα κράτος ανήμπορο, ανίκανο να οργανώσει έγκαιρη εκκένωση, να συντονίσει τις επίγειες δυνάμεις, να προστατεύσει ανθρώπους και περιουσίες. Οι κάτοικοι έβλεπαν τα σπίτια τους να γίνονται στάχτη, ένιωθαν και ήταν κυριολεκτικά μόνοι και απροστάτευτοι».
Γιατί;
Μιλάμε για μια ανακοίνωση αποκαθήλωσης του Προέδρου Χριστοδουλίδη και της κυβέρνησής του, με αρκετούς πολιτικούς παρατηρητές να διερωτούνται γιατί η ένταση, και κυρίως η πασιφανής προσπάθεια πλήρους αποστασιοποίησης του ΕΛΑΜ από τον Πρόεδρο.
Οι λόγοι είναι αρκετοί: Η καταστροφή από την πυρκαγιά είναι τεράστια, η οργή του λαού απύθμενη, οπότε το ΕΛΑΜ θεωρεί ότι με τίποτα δεν πρέπει να συνεχίσει να ταυτίζεται με τον Πρόεδρο και την κυβέρνηση αυτή την περίοδο. Πλησιάζουν επιπλέον οι βουλευτικές εκλογές, με τη Λεμεσό και τα Κρασοχώρια να θεωρούνται ένα από τα προπύργια του Κινήματος, οπότε οι τόνοι κατά της κυβέρνησης πρέπει να ανεβούν. Το ΕΛΑΜ είναι επίσης δυσαρεστημένο με κάποιες δηλώσεις του Προέδρου για ετοιμότητα λύσης στο Κυπριακό στη βάση της ΔΔΟ, αλλά και με τα «χαριεντίσματά» του με Τούρκους αξιωματούχους, όπως ο Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και ο Χακάν Φιντάν.
Η πυρκαγιά, επί του παρόντος, κρίθηκε ότι δίνει μια καλή αφορμή ώστε το Κίνημα της Ακροδεξιάς να αποστασιοποιηθεί πλήρως σε μια περίοδο που όλοι περιγράφουν τις σχέσεις Χριστοδουλίδη -Χρίστου ως μήνα του μέλιτος, με τα σενάρια για στήριξη του Προέδρου από τον πρώτο γύρο στις προεδρικές του 2028 να φουντώνουν και τους φίλους του Νίκου Χριστοδουλίδη στα ψηφοδέλτια του ΕΛΑΜ ενόψει βουλευτικών να πληθαίνουν.
Στο ΕΛΑΜ αισθάνονται ότι πρέπει να διαφυλάξουν την εικόνα του αντισυστημικού κόμματος που έχουν, κυρίως έναντι του Κινήματος ΑΛΜΑ του Οδυσσέα Μιχαηλίδη, το οποίο τους τελευταίους μήνες φαίνεται να δέχεται τις περισσότερες ροές δυσαρεστημένων ψηφοφόρων. Αντιθέτως, τα ποσοστά του ΕΛΑΜ, αν κρίνουμε και από την πρόσφατη δημοσκόπηση της Pulse παραμένουν στάσιμα, ίσως γιατί το ΕΛΑΜ άρχισε να λογίζεται και ως κόμμα συγκυβέρνησης. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης με την απαξίωσή του, σύμφωνα με την ίδια δημοσκόπηση, στο 71% σίγουρα δεν ενισχύει την εικόνα του ΕΛΑΜ, η οποία ήδη άρχισε να πλήττεται από τη στιγμή που του πιστώνουν τον υφυπουργό Μετανάστευσης ως δικό του, ενώ οι πληροφορίες για καθημερινά πάρε-δώσε στο Προεδρικό με τον ευρωβουλευτή Γεάδη και άλλα στελέχη του ΕΛΑΜ, στέλνουν το μήνυμα ότι όχι μόνο δεν είναι αντισυστημικό, αλλά ένα ακόμα κόμμα διαπλεκόμενων.
Προεκτάσεις
Αν η ανακοίνωση του ΕΛΑΜ δεν είναι μια ακραία αντίδραση της στιγμής μπροστά σε ένα καταστροφικό γεγονός, αλλά μια συντεταγμένη κίνηση πολιτικής τακτικής και στρατηγικής, τότε θα πρέπει να αντιμετωπισθεί ως συνολική επιστροφή του Κινήματος της Ακροδεξιάς στον χώρο της αντιπολίτευσης. Αυτή η στάση, πού θα μπορούσε να οδηγήσει;
Πρώτον, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, όταν καταρτισθούν τα ψηφοδέλτια του ΕΛΑΜ, θα δούμε λίγους ή και ελάχιστους πολιτικούς φίλους του Νίκου Χριστοδουλίδη στις τάξεις του να διεκδικούν θέση στη Βουλή του 2026. Αυτό θα ήταν καταστροφικό για τον κ. Πρόεδρο. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχει σπουδάσει Ιστορία στο Τμήμα Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Queens College, οπότε γνωρίζει ποιοι ήταν οι Φαναριώτες και η θεωρία τους περί της εκ των ένδον αλώσεως. Μέσω αυτής της λογικής, δηλαδή του εμπλουτισμού των ψηφοδελτίων του ΕΛΑΜ αλλά και του ΔΗΣΥ με δικούς του υποψήφιους, πιστεύει ότι το 2028 θα έχει τη δική του ομάδα στη Βουλή, αλλά και την κοινωνία, για να επανεκλεγεί στην Προεδρία της χώρας. Αυτό θα μπορούσε να σταματήσει άμεσα αν το θελήσει η ηγεσία του ΕΛΑΜ, αφού είναι τοις πάσι γνωστό ότι 6-7 άτομα. τα ονόματα των οποίων κυκλοφορούν, κατεβαίνουν με το ΕΛΑΜ ως μέλη της ομάδας Χριστοδουλίδη.
Δεύτερον, το ΕΛΑΜ στέλνει πιθανόν και ένα μήνυμα με ορίζοντα το εγγύς μέλλον, ότι δεν πρόκειται να στηρίξει Νίκο Χριστοδουλίδη στις προεδρικές του 2028 από τον πρώτο γύρο. Αν αυτό ισχύσει, κι αν ούτε ο ΔΗΣΥ κινηθεί προς υποστήριξή του, τότε ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχει μηδαμινές ελπίδες επανεκλογής, αφού δύσκολα περνά στον δεύτερο γύρο.
Ο χρόνος
Στην πολιτική βεβαίως ο χρόνος δεν είναι ποτέ λίγος για μεγάλες ανατροπές. Τα πράγματα, για παράδειγμα, θα μπορούσαν να αλλάξουν άρδην αύριο αν Πρόεδρος έκανε έναν ανασχηματισμό και έδιωχνε τους υπουργούς που είχαν την ευθύνη διαχείρισης της πυρκαγιάς. Θα μπορούσαν να αλλάξουν τον ερχόμενο Νοέμβριο. Αν εκλεγεί ηγέτης των Τ/Κ ο Τουφάν Ερχιουρμάν, κι αν υπάρξει νέο σχέδιο για λύση του Κυπριακού, αναλόγως της στάσης που θα τηρήσει ο Νίκος Χριστοδουλίδης, οι φίλοι και οι εχθροί του μπορούν να αλλάξουν εν μία νυκτί. Οι ισορροπίες υπέρ ή εναντίον του θα μπορούσαν να αναδιαμορφωθούν πλήρως.
Ούτως ή άλλως, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, μετά την πυρκαγιά η πολιτική απαξίωση του Νίκου Χριστοδουλίδη έχει συντελεστεί, οπότε πέραν του ΕΛΑΜ και η μικρή ομάδα εντός του ΔΗΣΥ που τον στηρίζει θα ανακρούσει πρύμναν.
