Του Θανάση Αθανασίου
Μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για να καλλιεργήσει λανθασμένες εντυπώσεις αναφορικά με την αποτελεσματικότητα της Επιτροπής Ακίνητης Ιδιοκτησίας της Τουρκίας στα κατεχόμενα, βρήκε ο Τ/κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ, ο οποίος εκμεταλλευόμενος πολιτικά την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) στην υπόθεση K.V. Mediterranean Tours Ltd. v. Türkiye (10 Ιουνίου 2025), ισχυρίστηκε ότι το Δικαστήριο (ΕΔΔΑ) «επανεπιβεβαίωσε» την Επιτροπή Ακίνητης Περιουσίας (IPC) ως αποτελεσματικό ένδικο μέσο για τις διεκδικήσεις των Ελληνοκυπρίων σχετικά με τις περιουσίες τους.
Το Fact Check του οργανισμού CIReN, που εξέτασε τα αποσπάσματα των δηλώσεων Τατάρ και τα συνέκρινε με το πλήρες σκεπτικό της απόφασης στο ΕΔΔΑ, καταλήγει ότι η εν λόγω διατύπωση είναι παραπλανητική. Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι η Επιτροπή Ακίνητης Ιδιοκτησίας της Τουρκίας στα κατεχόμενα αναγνωρίζεται από το ΕΔΔΑ ως ένδικο μέσο, ωστόσο η αδυναμία της εν λόγω Επιτροπής να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, την καθιστά αναξιόπιστη.
Τι υποστήριξε ο Ερσίν Τατάρ
Στις δηλώσεις του, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης ισχυρίστηκε ότι
- το ΕΔΔΑ επιβεβαίωσε πως η Επιτροπή Ακίνητης Ιδιοκτησίας είναι αποτελεσματικό εγχώριο ένδικο μέσο, το οποίο πρέπει να εξαντλείται πριν από οποιαδήποτε προσφυγή στο Δικαστήριο
- η απόφαση αναδεικνύει εναλλακτικές λύσεις πέραν της αποκατάστασης, όπως αποζημίωση ή ανταλλαγή περιουσιών
- η εμπλοκή της Διοίκησης Θρησκευτικών Ιδρυμάτων (Vakıflar) ως τρίτου μέρους στην υπόθεση των Βαρωσίων είναι νόμιμη και δεν δημιουργεί σύγκρουση συμφερόντων,
- και ότι δεν υπήρξε παραβίαση της αρχής της δίκαιης δίκης.
Τι όντως αποφάσισε το ΕΔΔΑ
Στην απόφασή του, το Δικαστήριο:
- Αναγνώρισε την Επιτροπή Ακίνητης Ιδιοκτησίας ως βασικό εγχώριο ένδικο μέσο, σύμφωνα με τη νομολογία που καθιερώθηκε στις υποθέσεις Xenides Arestis (2005) και Demopoulos (2010), επισημαίνοντας ότι πριν από οποιαδήποτε προσφυγή στο ΕΔΔΑ πρέπει να εξαντλείται η διαδικασία ενώπιόν της.
- Διαπίστωσε σοβαρές καθυστερήσεις και ελλείψεις στη διαχείριση της υπόθεσης από την Επιτροπή Ακίνητης Ιδιοκτησίας. Συγκεκριμένα, έκρινε ότι η Επιτροπή «δεν ενήργησε με συνέπεια, επιμέλεια και την απαιτούμενη ταχύτητα» κατά την εξέταση της αίτησης της αιτούσας εταιρείας.
- Διαπίστωσε παραβίαση του Άρθρου 1 του Πρωτοκόλλου 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης (δικαίωμα στην περιουσία), λόγω των παρατεταμένων καθυστερήσεων και της έλλειψης αποτελεσματικής διαχείρισης.
- Διέταξε την Τουρκία να καταβάλει αποζημίωση στον αιτούντα.
- Τόνισε την ανάγκη βελτίωσης της λειτουργίας της Επιτροπής Ακίνητης Ιδιοκτησίας, ζητώντας την επιτάχυνση των διαδικασιών και την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του μηχανισμού αποκατάστασης.
Συνεπώς, παρότι το ΕΔΔΑ επιβεβαιώνει τον θεσμικό ρόλο της Επιτροπής Ακίνητης Ιδιοκτησίας, η απόφαση του Ιουνίου καταγράφει σημαντικές δυσλειτουργίες και θέτει τον μηχανισμό υπό συνεχή κριτική και ανάγκη βελτίωσης. Συνεπώς, η παρουσίαση της απόφασης από τον Ερσίν Τατάρ ως «σαφούς επιβεβαίωσης» της αποτελεσματικότητας της Επιτροπής Ακίνητης Ιδιοκτησίας παραλείπει τα σημεία που αφορούν τις σοβαρές επισημάνσεις και τις επικρίσεις του ΕΔΔΑ, δημιουργώντας μια μερική και ανακριβή εικόνα. Σημειώνεται ότι το έργο του CIReN υποστηρίζεται από το European Media and Information Fund – EMIF.
Follow me on X @AthanasiouTh
