Υπό άλλες συνθήκες, πέρα από μερικές πινελιές στο κυβερνητικό σχήμα, δεν θα υπήρχε λόγος για έναν σχεδόν ολοκληρωτικό σχεδιασμό του Υπουργικού Συμβουλίου, κάτι το οποίο απασχολεί εντόνως τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη. Ωστόσο οι πολιτικές συγκυρίες είναι πλέον τέτοιες που οδηγούν στο συμπέρασμα ότι ο ανασχηματισμός του κυβερνητικού σχήματος δεν αποτελεί πλέον μέρος ακαδημαϊκών συζητήσεων αλλά μια αναγκαία κίνηση με δυναμικές παραμέτρους.
Διαφορετική εξέλιξη
Με βάση μια νηφάλια αντιμετώπιση των εξελίξεων, ο Νίκος Χριστοδουλίδης θα ήθελε να είχε ένα ορθολογιστικό πλαίσιο ενώπιόν του σε σχέση με τη σύσταση των πολιτικών προϊσταμένων των υπουργείων. Οι αρχικοί σχεδιασμοί του σε σχέση με τον χρόνο ενός ανασχηματισμού, περιορισμένου ή και ευρέως, οδηγούσαν σε λογικές αναμονής των επιδόσεων των κομμάτων στις εκλογές του επόμενου Μαΐου. Θα ήθελε πολύ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας να είχε ένα τέτοιο καθαρό πλαίσιο δράσης ώστε το κυβερνητικό σχήμα να μπορούσε να λειτουργήσει ως ένα επιπλέον όπλο στη μεγάλη του φιλοδοξία να παίξει εκ νέου με όρους νικητή στην επόμενη προεδρική εκλογική διαδικασία.
Δυστυχώς, για τον ίδιο τον Πρόεδρο δεν υπάρχει μια τέτοια πολυτέλεια. Δεν καθοδηγεί τις εξελίξεις, δεν καθορίζει το παιγνίδι του χρόνου και της έντασης. Απεναντίας, η ίδια η εμπειρία των δύο και πλέον χρόνων επιβεβαιώνει ότι θα ήταν εντελώς μη παραγωγική η όποια επιμονή διατήρησης του κυβερνητικού σχήματος υπό τη σημερινή του μορφή .
Οι σκέψεις του δεν μορφοποιούνται μόνο εξ αιτίας της μεγαλύτερης από το 1974 πυρκαγιάς στην ορεινή Λεμεσό. Το γεγονός αυτό ήταν μεν αντανακλαστικά η πλέον αρνητική εξέλιξη στην Προεδρία Χριστοδουλίδη αλλά δεν ήταν η μόνη. Η πτώση της δημοτικότητας και κατ’ επέκταση της λειτουργικότητας του κυβερνητικού σχήματος αφορούσαν και αφορούν και προεδρικές αστοχίες, όπως και η αποδυνάμωση των πολιτικών σχηματισμών που στήριξαν εξαρχής την Προεδρία. Οι σχηματισμοί αυτοί, εφόσον συνέβαλαν στην εκλογή Χριστοδουλίδη, θα ήθελαν από τον Πρόεδρο όπως συνδράμει με τις κινήσεις του, δια του ανασχηματισμού, στην ανανέωση του πολιτικού τους ρόλου ενόψει των βουλευτικών εκλογών. Εν ολίγοις, ζητούν από τον Πρόεδρο μια νέα ευκαιρία ώστε με υπουργοποιημένα στελέχη τους να δοκιμάσουν με μεγαλύτερες πιθανότητες την τύχη τους, να φρενάρουν την πορεία τους προς την άβυσσο όπου οδηγούνται στην εκλογική διαδικασία των Βουλευτικών, με στόχο να διατηρηθούν ως αυτόνομες πολιτικές οντότητες.
Αναπόφευκτος
Με βάση επομένως το πολιτικό πλαίσιο το οποίο επιβλήθηκε από τις εξελίξεις, ο κυβερνητικός ανασχηματισμός αποτελεί όχι απλώς μια αναγκαιότητα αλλά είναι και αναπόφευκτος. Κατέστη ως τέτοιος κυρίως και από τη στιγμή κατά την οποία ο Πρόεδρος δεν εμφάνισε εκείνα τα αντανακλαστικά τα οποία ορισμένοι θεωρούσαν αναγκαία για την αποπομπή μιας τετράδας στελεχών της κυβέρνησης, υπουργού Γεωργίας, Δικαιοσύνης, Εσωτερικών και κυβερνητικού εκπροσώπου τα οποία με τον έναν ή το άλλον τρόπο λειτούργησαν αρνητικά σε σχέση με την κορύφωση της κρίσης και που έπληξαν την προεδρική αξιοπιστία του.
Η ατολμία Χριστοδουλίδη να απαντήσει στα γεγονότα, να κινηθεί αστραπιαία με στόχο να διατηρήσει όσο ήταν δυνατόν την προεδρική του αξιοπιστία, το χάσιμο χρόνου στην ευκαιρία που είχε και δεν την άδραξε τον μετατρέπει σήμερα σε όμηρο ενός απίστευτου άγους σε σχέση με τον ανασχηματισμό της κυβέρνησής του. Η απώλεια του μομέντουμ, έστω και σε δύσκολες στιγμές, αναγκάζει σήμερα τον Πρόεδρο να αναθεωρήσει την αρχική του στάση για περιορισμένο ανασχηματισμό προχωρώντας σε ασκήσεις επί χάρτου για μια ιδιαίτερα διευρυμένη διαφοροποίηση του Υπουργικού Συμβουλίου.
Η συζήτηση για επικείμενο ανασχηματισμό δεν είναι δημιούργημα των Μέσων Ενημέρωσης και των δημοσιογράφων. Είναι η πρακτική αποτύπωση που έχει αναδειχθεί εξαιτίας αντικειμενικών παραγόντων.
Ταυτοχρόνως η διαιώνιση της συζήτησης δημιουργεί αρνητικούς συνειρμούς και σε σχέση με τη δράση των ίδιων των πολιτικών προϊσταμένων των υπουργείων. Άλλη μια παράμετρος -αποτέλεσμα της αναβλητικότητας και της πολιτικής ατολμίας Χριστοδουλίδη να πάρει αναγκαίες αποφάσεις, στην κατάλληλη στιγμή.
Στα ίδια τα υπουργεία, σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», κυριαρχεί δυστοκία εξαιτίας των πληροφοριών που διαρρέονται σε σχέση με τις τύχες των υπουργών. Τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου δεν είναι μόνιμα στελέχη του κυβερνητικού μηχανισμού. Είναι πολιτικά πρόσωπα τα οποία βρίσκονται υπό αίρεση σε καθημερινή βάση. Δεν είναι επιτρεπτό να λειτουργούν τα μέλη του Υπουργικού υπό ένα τέτοιο, συνεχές καθεστώς αβεβαιότητας.
Τεράστια δυστοκία
Όλες οι ενδείξεις καταλήγουν στο γεγονός πως χρονικά, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης θα λάβει χώρα το δεύτερο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, λίγο πριν τη μετάβαση του Προέδρου στη Νέα Υόρκη. Μεσολαβεί η παρουσία της απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα στην Κυπριακό, Μαρία Άνχελα Ολγκίν, αλλά και η συνεδρία του Υπουργικού Συμβουλίου στο Τρόοδος στις έξι του μήνα. Ένα Συμβούλιο το οποίο εικάζεται ότι θα συνέλθει για τελευταία φορά υπό την παρούσα του μορφή.
Ψάχνει αλλά δεν…
Στη βάση των όσων στοιχείων έχουν συλλεχθεί μέσα από το ρεπορτάζ, είναι ξεκάθαρο πως ελάχιστα είναι τα πρόσωπα τα οποία δεν αγγίζει ο ανασχηματισμός. Ένας εξ αυτών είναι ο υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος. Σε σχέση με τα υπόλοιπα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου παρουσιάζεται ένας ορυμαγδός πληροφόρησης.
Μια εκ των βασικών παραμέτρων είναι η αναζήτηση προσώπων τα οποία να είναι πρόθυμα προς υπουργοποίηση. Με βάση τις πληροφορίες του «Π», ο Πρόεδρος αντιμετωπίζει αρνητική διάθεση από πλείστους όσους προσέγγισε για να συζητήσει περίπτωση υπουργοποίησής τους. Κυρίως γιατί πολλά των κομματικών στελεχών προτιμούν να εισέλθουν στην εκλογική διαδικασία για τις Βουλευτικές παρά να ενταχθούν σε ένα σχήμα με αβέβαια κατάληξη.
Οι ασκήσεις… συνεχίζονται
Με βάση τις διαρροές μάλλον δεν θα βρίσκεται στη σύνθεση του όποιου νέου Υπουργικού Συμβουλίου ο υπουργός Δικαιοσύνης Μάριος Χαρτσιώτης, αλλάζει πόστο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, αναβαθμίζεται στη θέση του ο αναπληρωτής κυβερνητικός, Γιάννης Αντωνίου. Με κάθε επιφύλαξη σημειώνεται η μετακίνηση της υφυπουργού Ειρήνης Πική στο Υπουργείο Οικονομικών και αυτό εξαιτίας φημών οι οποίες δεν επιβεβαιώνονται ότι δεν θα ήθελε να συνεχίσει στον υπουργικό θώκο ο Μάκης Κεραυνός. Ο ίδιος αποφεύγει να κάνει αναφορά επί τούτου.
Σε σχέση με την υπουργό Γεωργίας, Μαρία Παναγιώτου, οι πληροφορίες είναι αντιφατικές. Λογικώς εχόντων των πραγμάτων θα έπρεπε ήδη να είχε «πληρώσει» ως πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου Γεωργίας για την πρόσφατη καταστροφής της ορεινής Λεμεσού. Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, η μετακίνησή της σκοντάφτει στη συντεταγμένη θέληση των αγροτικών οργανώσεων αλλά και άλλων επαγγελματιών αγροτικών προϊόντων να παραμείνει στη θέση της. Το ίδιο αντιφατικές είναι και οι πληροφορίες για τον υπουργό Εργασίας, Γιάννη Παναγιώτου, αλλά αυτός ο υπουργός δεν διάγει τις καλύτερες σχέσεις με τους εργασιακούς εταίρους οι οποίοι κατά καιρούς εξέφρασαν και απευθείας στον Πρόεδρο διάφορες μη θετικές εκτιμήσεις για τη στάση του υπουργού Εργασίας. Ιδιαίτερος προβληματισμός υπάρχει και για τη θέση του υπουργού Ενέργειας, Γιώργου Παπαναστασίου, αλλά και για ορισμένους εκ των υφυπουργών.
Πάντως θα πρέπει να σημειωθεί πως, με βάση την πληροφόρηση που διαθέτει ο «Π», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει ανταλλάξει απόψεις ακόμη και με πρόσωπα τα οποία θεωρεί έμπιστα για τις όποιες σκέψεις του στο θέμα του ανασχηματισμού. Αυτό ίσως να ενισχύει την εντύπωση ότι στην πραγματικότητα ο Νίκος Χριστοδουλίδης βρίσκεται ενώπιον μιας ατέρμονης διαδικασίας για την οποία στην ουσία δεν βρήκε ακόμη τις αναγκαίες λύσεις. Μάλιστα κυβερνητικές πηγές θεωρούν ότι αυτός είναι και ένας από τους λόγους της δυστοκίας να παρθούν τελεσίδικες αποφάσεις για τον ανασχηματισμό.
