Η αυριανή τριμερής συνάντηση του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών με τους Νίκο Χριστοδουλίδη και Ερσίν Τατάρ πραγματοποιείται κάτω από το πρίσμα δύο βασικών παραγόντων οι οποίοι καθορίζουν το εύρος μιας τέτοιας συνάντησης: Ο ένας παράγοντας έχει να κάνει με τη μετά από τρεις εβδομάδες εκλογική διαδικασία στα κατεχόμενα για την ανάδειξη του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη. Ο δεύτερος παράγοντας αφορά τη ρεαλιστική αποτίμηση της κατάστασης πραγμάτων επί του εδάφους, αφού είναι πασιφανές πως, παρά τη σειρά τριμερών τους τελευταίους 14 μήνες, τις δύο πενταμερείς διασκέψεις σε Γενεύη και Νέα Υόρκη, τις αποστολές της Προσωπικής Απεσταλμένης του ΓΓ του ΟΗΕ, της Μαρία Άλχελα Ολγκίν, δεν φαίνεται να επιμετράται οποιαδήποτε πρόοδος ακόμη και στα βασικά και ολιγότερο περίπλοκα ζητήματα, δηλαδή τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.
Η διευρυμένη
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μετά τη συνάντηση που είχε με τον Αντόνιο Γκουτέρες, είπε ότι το φθινόπωρο και ενδεχομένως τον Νοέμβριο να πραγματοποιηθεί η επόμενη διευρυμένη συνάντηση για το Κυπριακό. Για τη συνάντηση του Σαββάτου ανέφερε θα γίνει μια ανασκόπηση της κατάστασης πραγμάτων και θα καθοριστεί η επόμενη συνάντηση, μετά την εκλογική διαδικασία στις κατεχόμενες περιοχές, δηλαδή μετά τις 19 Οκτωβρίου. «Εκτιμώ από τη συζήτηση που είχα με τον ΓΓ ότι εντός Νοεμβρίου θα γίνει αυτή η διευρυμένη συνάντηση, με στόχο την επανέναρξη των συνομιλιών», τόνισε.
Τα ΜΟΕ
Στα Ηνωμένα Έθνη πίστευαν ότι τα ΜΟΕ ήταν η ενδεδειγμένη μέθοδος για την αναζωογόνηση του διαλόγου ώστε να προχωρήσει η διαδικασία και σε ζητήματα επί της ουσίας. Μια προοπτική βεβαίως η οποία δεν τελεσφόρησε, αφού η δυσκολία ακόμη και διάνοιξης ορισμένων οδοφραγμάτων είναι οφθαλμοφανής. Ανέμενε ο Γενικός Γραμματέας και οι συνεργάτες του πρόοδο επί των θεμάτων αυτών ώστε να διαφοροποιηθεί το κλίμα εντός των κοινοτήτων, να βελτιωθεί η καθημερινότητα των ανθρώπων και να κτιστεί σταδιακά μια νέα δυναμική για τα ζητήματα ουσίας στο πρόβλημα. Επί του προκειμένου, και πριν την αυριανή μέρα, επιχείρησε να αλλάξει το κλίμα η κ. Ολγκίν με την κάθοδό της στην Κύπρο στο πρώτο δεκαήμερο του τρέχοντος μηνός. Ωστόσο, ποσώς διαπίστωσε στοιχεία διαφοροποίησης των πλευρών ακόμη και για τα οδοφράγματα.
Δεν πάει άλλο...
Αποτέλεσμα αυτής της οδυνηρής πραγματικότητας είναι η αποστροφή της αξιωματούχου των Ηνωμένων Εθνών ότι «όλα πλέον εξαρτώνται από τους δύο ηγέτες». Ήταν μια, μερικών λέξεων, περιγραφή της σημερινής κατάστασης πραγμάτων, η οποία μπορεί να μην έχει τα χαρακτηριστικά αντίδρασης με απαισιόδοξο μήνυμα, αλλά σαφώς εστιάζει στην ανάγκη τα πράγματα να προχωρήσουν γιατί δεν πάει άλλο. «Ο ΟΗΕ, εγώ και ο Γενικός Γραμματέας κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε, αλλά οι ηγέτες πρέπει να πάρουν αποφάσεις», θυμίζουμε ότι μας είπε στις τελευταίες τις δηλώσεις η αξιωματούχος των Ηνωμένων Εθνών.
Η ίδια σχηματική προσέγγιση της αξιωματούχου των Ηνωμένων Εθνών, όπως εκφράστηκε στη Λευκωσία πριν από δύο περίπου εβδομάδες, αναμένεται να περάσει και στη στάση του ίδιου του Γενικού Γραμματέα κατά τη διάρκεια της αυριανής συνάντησης με τους Χριστοδουλίδη και Τατάρ.
Ρεαλιστική αποτίμηση
Η μπάλα επομένως βρίσκεται στα πόδια των ηγετών για να βοηθήσουν την ήδη χαραγμένη πορεία των Ηνωμένων όπως αυτή καθορίστηκε από τις πρόσφατες πρωτοβουλίες του Γενικού Γραμματέα. Το μεγάλο ερώτημα ωστόσο είναι πώς θα εκφραστεί η στάση των δύο όπως το ζητά η Γενική Γραμματεία των Ηνωμένων Εθνών, όταν το όποιο ή μη αποτέλεσμα της τριμερούς βρίσκεται υπό την αίρεση της εκλογικής διαδικασίας εντός της τουρκοκυπριακής κοινότητας. Προφανώς, ουδείς εκ της Γραμματείας των Ηνωμένων Εθνών θεωρεί ότι υπάρχει πιθανότητα συμφωνίας, έστω και για μικρής εμβέλειας μέτρα, όταν κυριολεκτικώς βρίσκεται στο κόκκινο η προεκλογική στα κατεχόμενα.
Κινητικότητα;
Ωστόσο, ορισμένες πληροφορίες και κυρίως προσεγγίσεις δεν αποκλείουν μια μεταστροφή του Τουρκοκύπρου ηγέτη σε σχέση με τα οδοφράγματα για να επιχειρήσει να κεφαλαιοποιήσει κέρδη με στόχο να επιδείξει ελαστικότητα σε ζητήματα ανθρωπιστικής φύσεως, χωρίς να απεμπολεί το αφήγημά του για δύο κράτη. Δεν αποκλείεται μια τέτοια εξέλιξη τη δεδομένη στιγμή κατά την οποία οι δημοσκοπήσεις της κοινής γνώμης δεν τον ευνοούν .Αυτή, βεβαίως, η εξέλιξη, όπως σημειώνουν στο «Π» πηγές των κατεχομένων, δεν είναι ιδιαιτέρως πιθανή, παρά την ορθολογιστική ερμηνεία που της δίδεται.
Εν ολίγοις, περισσότερο ο Γενικός Γραμματέας εστιάζει από την τριμερή στη διατήρηση του μομέντουμ ενδιαφέροντος από πλευράς των Ηνωμένων Εθνών, ώστε μετά την εκλογή νέας ηγεσίας στα κατεχόμενα να αναθερμανθεί η όποια προσπάθεια έχει σχεδιαστεί.
