Το κίνημα «ΑΛΜΑ», με επικεφαλής τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη, οδεύει προς τις βουλευτικές εκλογές με τον αέρα της νέας και αδιάφθορης παράταξης σε ένα πολιτικό σύστημα που κινδυνεύει να χάσει την αξιοπιστία και τη δυναμική του. Μάλιστα οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το «ΑΛΜΑ» θα εισέλθει στη Βουλή με σχετική άνεση και ίσως ξεπεράσει σε ποσοστά το ΔΗΚΟ. Η εικόνα του πολέμιου της διαφθοράς που κατάφερε να χτίσει ο τέως Γενικός Ελεγκτής με τις δημόσιες παρεμβάσεις του σε μια καχύποπτη και δηλητηριασμένη κοινωνία, η οποία έχει κουραστεί από τα σκάνδαλα των προηγούμενων ετών και βλέπει τα παραδοσιακά κόμματα με μεγάλη επιφύλαξη, προσφέρει στον Οδυσσέα Μιχαηλίδη υψηλά ποσοστά δημοφιλίας. Είναι όμως αρκετό στοιχείο η δημοτικότητα ενός και μόνο προσώπου για να κατακτήσει ένα νέο κόμμα την τέταρτη θέση στις βουλευτικές εκλογές ή μήπως η πορεία ενός προσωποκεντρικού πολιτικού σχήματος προς τη Βουλή κρύβει πολλές παγίδες;
Το άγνωστο «ΑΛΜΑ»
Κατ’ αρχάς οι δημοσκοπήσεις που έχουν διεξαχθεί μέχρι στιγμής εντοπίζουν μια μεγάλη αδυναμία του κινήματος «ΑΛΜΑ». Είναι άγνωστο στο ευρύ κοινό και οι συμμετέχοντες στην έρευνα ρωτάνε τους δημοσκόπους να τους εξηγήσουν ποιο είναι το κόμμα που τους αναφέρουν στην ερώτηση για την πρόθεση ψήφου. Μόνο μετά από τη διευκρίνιση των δημοσκόπων ότι το «ΑΛΜΑ» είναι το κόμμα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη, οι ερωτηθέντες αντιλαμβάνονται περί τίνος πρόκειται. Δεν είναι τυχαίο που τα ποσοστά δημοφιλίας του Οδυσσέα Μιχαηλίδη δεν συνάδουν με τα ποσοστά που καταγράφει το «ΑΛΜΑ» στις δημοσκοπήσεις.
Η εκλογική διαδικασία δεν επιτρέπει στον οποιονδήποτε να δίνει διευκρινίσεις στους ψηφοφόρους στα εκλογικά κέντρα την ημέρα των εκλογών. Συνεπώς, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος οι ψηφοφόροι στις κάλπες να μην εντοπίσουν το κόμμα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη, ιδιαίτερα στις επαρχίες που ο ίδιος δεν θα βρίσκεται στο ψηφοδέλτιο. Άρα είναι λανθασμένο έως παρακινδυνευμένο να θεωρούμε ότι το «ΑΛΜΑ» κλείδωσε τα ποσοστά του. Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι θα λάβει διψήφιο αριθμό στις βουλευτικές εκλογές του 2026. Ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης ως υποψήφιος βουλευτής στην επαρχία Λευκωσίας ίσως λάβει σημαντικό αριθμό ψήφων, το «ΑΛΜΑ» όμως δεν υπάρχει στην αντίληψη των ψηφοφόρων.
Εις και μόνος
Η δεύτερη μεγάλη αδυναμία που παρουσιάζει το «ΑΛΜΑ» και θα αποτελέσει μεγάλο εμπόδιο στις βουλευτικές εκλογές είναι η απουσία προσώπων με κοινωνικό και πολιτικό εκτόπισμα. Δηλαδή, το «ΑΛΜΑ» χωρίς τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη σήμερα θα ήταν ένα ασήμαντο πολιτικό σχήμα, ακριβώς επειδή οι υπόλοιποι δεν έχουν πολιτικό βάρος και κοινωνική αναγνώριση.
Ο προσωποκεντρικός χαρακτήρας του κινήματος δεν άλλαξε με την ανακοίνωση της ενδεκαμελούς μεταβατικής εκτελεστικής γραμματείας. Ούτε ο αναπληρωτής επικεφαλής του κινήματος και ακαδημαϊκός Χαρίδημος Τσούκας αλλά ούτε και κανένα άλλο μέλος της γραμματείας δεν θα είχε εκλεγεί βουλευτής. Κάποια μέλη του Σώματος έχουν αναπτύξει κοινωνική και πολιτική δράση αλλά αυτό δεν τους έχει εξασφαλίσει εισιτήριο για τη Βουλή. Η μόνη τους ελπίδα είναι το όνομα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη. Χωρίς τον επικεφαλής του κινήματος θα ήταν όλοι αουτσάιντερ.
Το πρόβλημα γιγαντώνεται στην προσπάθεια κατάρτισης ψηφοδελτίων σε παγκύπριο επίπεδο. Ποιοι θα συμπεριληφθούν στα ψηφοδέλτια των επαρχιών και γιατί να αναμένει κανείς μεγάλες εκπλήξεις όταν η μεταβατική εκτελεστική γραμματεία παρουσιάζει ένα τόσο μεγάλο πρόβλημα αναγνωρισιμότητας; Και δεν είναι μόνο το κοινωνικό εκτόπισμα αλλά και η πολιτική εμπειρία. Ίσως αυτό να εξηγεί την απεγνωσμένη προσπάθεια του Οδυσσέα Μιχαηλίδη να συμπεριλάβει στα ψηφοδέλτια του κινήματος απερχόμενους βουλευτές του ΑΚΕΛ όπως η Ειρήνη Χαραλαμπίδου και ο Κώστας Κώστα. Ο κ. Μιχαηλίδης επέδειξε τέτοια βιασύνη που στο τέλος έφερε σε δύσκολη θέση τους βουλευτές, με αποτέλεσμα ο Κώστας Κώστα να διαψεύσει δημόσιες δηλώσεις του επικεφαλής του «ΑΛΜΑ». Συγκεκριμένα, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης ισχυρίστηκε δημόσια ότι είχε επαφή με τον κ. Κώστα και πως ο τελευταίος δεν απάντησε αρνητικά σε πρόταση για κάθοδο στις βουλευτικές εκλογές με το ψηφοδέλτιο του κινήματος «ΑΛΜΑ».
Οι ανακοινώσεις
Η απουσία προσώπων με πολιτική εμπειρία δεν αποδυναμώνει μόνο τα ψηφοδέλτια αλλά έχει ως αποτέλεσμα οι ανακοινώσεις του κινήματος να περιλαμβάνουν επιχειρήματα που μόνο ζημιά μπορεί να προκαλέσουν. Για παράδειγμα, η αναφορά σε απόφοιτους του English School με υπονοούμενα για τον πατριωτισμό τους κατά την απάντηση του κινήματος προς τον ΔΗΣΥ ήταν προσβλητική για όλους όσοι φοίτησαν στο συγκεκριμένο σχολείο και σίγουρα αποξένωσε το συγκεκριμένο ακροατήριο.
Η πολιτική απειρία φαίνεται και στον πολεμικό χαρακτήρα των ανακοινώσεων του κινήματος, ο οποίος παραπέμπει σε φοιτητικές παρατάξεις παρά σε κόμματα που καλούνται να αναλάβουν σοβαρές υποθέσεις και να εκφράσουν νηφάλιο πολιτικό λόγο. Ο πολεμικός χαρακτήρας των ανακοινώσεων οφείλεται στον συγκρουσιακό χαρακτήρα του Οδυσσέα Μιχαηλίδη και δεν υπάρχει άλλη ισχυρή προσωπικότητα μέσα στο κίνημα για να τον αντισταθμίσει.
Επειδή το κίνημα είναι προσωποκεντρικό, οι ανακοινώσεις έχουν έντονο το στοιχείο του Οδυσσέα Μιχαηλίδη και είναι μονοθεματικές. Λείπει το πολιτικό στοιχείο και καλύπτουν κυρίως τα ζητήματα που απασχολούσαν τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη όταν ήταν Γενικός Ελεγκτής. Όμως ένα κόμμα δεν μπορεί να λειτουργεί ως Ελεγκτική Υπηρεσία αλλά πρέπει να καλύπτει όλους τους τομείς μιας κοινωνίας. Αφήνει εκτός μεγάλα ακροατήρια τα οποία προσεγγίζουν τα κόμματα μέσα από πολιτικές θέσεις και στελέχη που έχουν βαθιές γνώσεις σε συγκεκριμένα θέματα.
Προεδρική υποψηφιότητα
Όλες αυτές οι ελλείψεις σε πολιτικό προσωπικό και προγραμματικές θέσεις θα είχαν καλυφθεί εάν ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης ανέμενε τις προεδρικές εκλογές του 2028, στήνοντας επιτελείο με διάφορους ειδικούς οι οποίοι θα τον βοηθούσαν να εκφράσει συγκεκριμένο αφήγημα για το κάθε θέμα. Αντί αυτού, ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης ακολούθησε τις συμβουλές κάποιων για κάθοδο στις βουλευτικές εκλογές ώστε να κεφαλαιοποιήσει πολιτικά τη δημοτικότητά του προτού ξεθωριάσει η εικόνα του εντός της κοινωνίας. Επικράτησε δηλαδή ο φόβος ότι μέχρι το 2028 υπάρχει κίνδυνος να βρεθεί εκτός μάχης λόγω του μεγάλου χρονικού διαστήματος που μεσολαβεί.
Όμως είναι ξεκάθαρο ότι ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης αποτελεί μια προεδρική υποψηφιότητα και πως ο ρόλος του κομματάρχη καθόλου δεν του ταιριάζει. Εξάλλου ο στόχος της πολιτικής του παρουσίας είναι η Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτά που υπόσχεται μπορούν να επιτευχθούν μόνο εάν κερδίσει τις προεδρικές εκλογές του 2028. Δεν μπορεί ένας βουλευτής ούτε ένα κόμμα να πράξουν όπως ένας Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Αυτό το αντιλαμβάνονται οι ψηφοφόροι και για αυτό αποφασίζουν με διαφορετικό τρόπο στις προεδρικές εκλογές.
Κόμμα μιας χρήσης
Η απόφαση του Οδυσσέα Μιχαηλίδη να χρησιμοποιήσει το «ΑΛΜΑ» και τη Βουλή ως όχημα για την Προεδρία της Δημοκρατίας δημιουργεί ακόμη μια μεγάλη παγίδα στην πολιτική του πορεία. Είναι δηλαδή φανερό ότι το «ΑΛΜΑ», ως ένα προσωποκεντρικό κόμμα που ιδρύθηκε από κάποιον με φιλοδοξίες για την Προεδρία της Δημοκρατίας, θα έχει θνησιγενή χαρακτήρα και το πιο πιθανόν να εξαφανιστεί από τον πολιτικό χάρτη όταν θα υπάρξει διαδοχή στην ηγεσία. Δεν υπάρχει συνεχιστής και ούτε είναι εύκολο να δημιουργηθεί.
Υπάρχουν πολλά ιστορικά παραδείγματα κομμάτων που ιδρύθηκαν στην Κύπρο για να εξυπηρετήσουν παρόμοιους σκοπούς και τελικά χάθηκαν ή βρέθηκαν στο πολιτικό περιθώριο. Οι Ενωμένοι Δημοκράτες, κόμμα του πρώην Προέδρου Γιώργου Βασιλείου. Το Κόμμα Ευρωδημοκρατικής Ανανέωσης του Αλέξη Γαλανού. Το Κόμμα Φιλελευθέρων του Νίκου Ρολάνδη. Γιατί το «ΑΛΜΑ» να έχει διαφορετική τύχη όταν παρουσιάζει τα ίδια χαρακτηριστικά; Ένα κόμμα με μια και μόνο ισχυρή προσωπικότητα. Όλα τα πιο πάνω ζητήματα αποτελούν μεγάλα εμπόδια στο φιλόδοξο σχέδιο του Οδυσσέα Μιχαηλίδη.
