Όταν τα συλλογικά όργανα του ΔΗΚΟ αποφάσιζαν το καλοκαίρι του 2022 ότι θα στηρίξουν την υποψηφιότητα του Νίκου Χριστοδουλίδη στις προεδρικές εκλογές του 2023, υπήρχαν πληροφορίες ότι η ηγεσία του κόμματος είχε ενώπιόν της μια εικόνα για το τι θέλει η πλειοψηφία των μελών. Συγκεκριμένα, οι διαρροές από μέλη των συλλογικών οργάνων έλεγαν ότι πίσω από τις κλειστές πόρτες υπήρχε η παραδοχή ότι 6 με 7 στους 10 ψηφοφόρους του ΔΗΚΟ τάσσονται υπέρ της υποψηφιότητας του Νίκου Χριστοδουλίδη.
Προηγήθηκε ένας μακρύς διάλογος με το ΑΚΕΛ, ο οποίος φάνηκε να μην οδηγεί πουθενά. Το ΑΚΕΛ δεν ήθελε να ακούσει για υποψηφιότητα Νικόλα Παπαδόπουλου και το ΔΗΚΟ είχε ήδη αποξενωθεί από τον παραδοσιακό του σύμμαχο. Μετά το Μαρί και το φιάσκο με την εκλογή προέδρου της Βουλής το 2021, η απόσταση μεταξύ του ΔΗΚΟ και του ΑΚΕΛ μεγάλωσε και πλέον τα δύο κόμματα δεν βρίσκουν κοινές συνισταμένες. Έτσι, η ηγεσία του ΔΗΚΟ θεώρησε ότι δεν υπήρχε άλλη επιλογή και σύρθηκε σε μια εκλογική συμμαχία, η οποία είχε στόχο την εκλογή του Νίκου Χριστοδουλίδη, ώστε να αποφύγει τη σύγκρουση με τη βάση του κόμματος και τον κίνδυνο να αποξενωθεί από τους ΔΗΚΟϊκούς ψηφοφόρους. Συνεπώς διαφάνηκε από την αρχή ότι δεν θα μπορούσαν να συνάψουν συμμαχία επί ίσοις όροις με τον συγκεκριμένο υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Επιβεβαιώθηκαν οι ανησυχίες
Η εκλογή του Νίκου Χριστοδουλίδη στην Προεδρία της Δημοκρατίας και η ανακοίνωση του Υπουργικού Συμβουλίου επιβεβαίωσε τις ανησυχίες ορισμένων στελεχών που έβλεπαν από την αρχή την άνιση σχέση μεταξύ του υποψηφίου και των κομμάτων που τον στήριξαν. Προέκυψε μια κυβέρνηση η οποία δεν περιλάμβανε κομματικά στελέχη πρώτης γραμμής, αλλά πρόσωπα από τον ευρύτερο χώρο των κομμάτων που διορίστηκαν υπουργοί λόγω τεχνογνωσίας και όχι πολιτικής ισχύος. Στην πορεία του χρόνου το πρόβλημα έγινε ακόμη πιο έντονο και άρχισαν τα παράπονα για κακή συνεννόηση και μη ενημέρωση των συγκυβερνώντων κομμάτων από το Προεδρικό Μέγαρο. Ωστόσο, και τα τρία συγκυβερνώντα κόμματα (ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ) βρέθηκαν σε μεγάλο αδιέξοδο και αντιλήφθηκαν πως δεν είχαν άλλη επιλογή από το να υποστούν μια εξευτελιστική μεταχείριση που τα οδηγούσε σε πολιτική αποδυνάμωση, αλλά τους πρόσφερε έστω ένα μικρό μερίδιο εξουσίας και πολιτικό ρόλο.
Σχολή σκέψης
Περίπου δύο χρόνια μετά τις προεδρικές εκλογές, άρχισαν να ακούγονται εντός του ΔΗΚΟ ορισμένες φωνές για συνεργασία με τον ΔΗΣΥ. Η υψηλή δημοτικότητα του Νίκου Χριστοδουλίδη μετατράπηκε σε χαμηλή δημοφιλία λόγων αστοχιών και ορισμένων κινήσεων που προκάλεσαν το κοινό αίσθημα, όπως για παράδειγμα η στελέχωση του Προεδρικού Μεγάρου με συγγενείς, κουμέρες και κουμπάρους. Εμφανίστηκαν και οι πρώτες μετεκλογικές δημοσκοπήσεις, οι οποίες έδειχναν ότι υπήρχε πτώση στα ποσοστά των συγκυβερνώντων κομμάτων. Έτσι δημιουργήθηκε μια μειοψηφούσα σχολή σκέψης εντός του ΔΗΚΟ, με κύριο εκφραστή τον Χρύση Παντελίδη, η οποία αναδείκνυε δημόσια τα προβλήματα της συγκυβέρνησης αλλά και την προοπτική συνεργασίας με τον ΔΗΣΥ.
Η ανάγνωση που έκανε η συγκεκριμένη σχολή σκέψης ήταν ότι δεν βοηθά τα ποσοστά του ΔΗΚΟ η συμμετοχή στην κυβέρνηση και πως ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αγνοεί επιδεικτικά τα συγκυβερνώντα κόμματα και εφαρμόζει μοντέλο διακυβέρνησης «one man show». Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προχωρούσε σε εξαγγελίες μέτρων χωρίς να ενημερώσει προηγουμένως τους κυβερνητικούς εταίρους. Για παράδειγμα, στη διακαναλική συνέντευξη του περασμένου Μαρτίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξήγγειλε μείωση στον ΦΠΑ και τα κόμματα της συγκυβέρνησης το έμαθαν από τα ΜΜΕ. Εφάρμοζε επίσης πολιτικές που εισηγούνταν τα συγκυβερνώντα χωρίς να τους πιστώσει, δίνοντας την εντύπωση ότι αυτά δεν έχουν κάποιο θετικό ρόλο στη διακυβέρνηση.
Οι αντιδράσεις εντός του ΔΗΚΟ και των υπόλοιπων συγκυβερνώντων κομμάτων οδήγησαν στην καθιέρωση των εβδομαδιαίων συναντήσεων στο Προεδρικό Μέγαρο. Ωστόσο, δεν επιλύθηκε το πρόβλημα του κακού συντονισμού και μέχρι σήμερα τα κόμματα της συγκυβέρνησης επισημαίνουν πως υπάρχει περιθώριο βελτίωσης των σχέσεων με το Προεδρικό Μέγαρο.
Η ιδέα της συνεργασίας
Η ιδέα της συνεργασίας με τον ΔΗΣΥ τέθηκε πρώτη φορά δημόσια από την Αναστασία Παπαδοπούλου, η οποία δήλωσε σε συνέντευξη στην «Κ» τον Ιούλιο του 2024 ότι αν δεν υπάρχουν οι συνθήκες του 2023, τότε το ΔΗΚΟ αναπόφευκτα θα συνεργαστεί είτε με τον ΔΗΣΥ είτε με το ΑΚΕΛ. Αυτή η ιδέα τέθηκε ξανά από τον βουλευτή Χρύση Παντελίδη, ο οποίος σε συνέντευξή του τον Μάιο αλλά και σε δεύτερη στον «Φ» τον Αύγουστο του 2025, ανέδειξε τα κοινά στοιχεία με τον ΔΗΣΥ. Μάλιστα υπήρξε ανταπόκριση από τον βουλευτή του ΔΗΣΥ Χάρη, Γεωργιάδη, ο οποίος ενίσχυσε το συγκεκριμένο επιχείρημα σε συνέντευξή του στην «Κ», υποστηρίζοντας ότι η σύμπλευση του ΔΗΣΥ με το ΔΗΚΟ και τη ΔΗΠΑ μπορεί να αποτελέσει στρατηγική προοπτική ενόψει του 2028.
Η σχολή του ΔΗΚΟ που προκρίνει συνεργασία με την Πινδάρου τονίζει ότι σε κοινοβουλευτικό επίπεδο υπάρχει πολύ καλό επίπεδο συνεργασίας με τον ΔΗΣΥ και πως τα δύο κόμματα εκφράζουν κοινές θέσεις σε θέματα όπως το Ουκρανικό και ο πόλεμος στη Γάζα. Αυτή η σχολή θεωρεί ότι με το ΑΚΕΛ δεν υπάρχει κοινός βηματισμός, ούτε εντός ούτε εκτός Βουλής. Εκτός από ορισμένες συνεργασίες στις τοπικές εκλογές του 2024, το ΔΗΚΟ και το ΑΚΕΛ διατυπώνουν διαφορετικές θέσεις σε πάρα πολλά ζητήματα και για πρώτη φορά υπάρχει μεταξύ τους τόσο πολύ μεγάλο χάσμα. Μάλιστα στο ΔΗΚΟ θεωρούν ότι το ΑΚΕΛ τοποθετείται με ανεύθυνο και λαϊκιστικό τρόπο σε θέματα οικονομίας και πως είναι αδύνατο να καταλήξουν μελλοντικά σε κάποιο κοινό πρόγραμμα διακυβέρνησης.
Νικόλας Παπαδόπουλος
Ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ, Νικόλας Παπαδόπουλος, ποτέ δεν άδειασε τη συγκεκριμένη σχολή σκέψης. Μάλιστα, όταν κλήθηκε να απαντήσει εάν «η τάση του Κέντρου είναι η συνεργασία με τον ΔΗΣΥ», δεν θέλησε να ανοίξει τα χαρτιά του και απάντησε ότι «για μελλοντικές συνεργασίες θα μιλήσουμε την ώρα που πρέπει». Βέβαια, ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ έθεσε πολλές φορές το θέμα του κακού συντονισμού με την κυβέρνηση, αλλά πάντα υπερασπίζεται το έργο της διακυβέρνησης του Νίκου Χριστοδουλίδη και ίσως να είναι ο μόνος πολιτικός αρχηγός των κομμάτων της συγκυβέρνησης που έβαλε πλάτες στα δύσκολα.
Οι φονικές πυρκαγιές του καλοκαιριού στην ορεινή Λεμεσό αύξησαν τη δυσαρέσκεια εντός των κομμάτων της συγκυβέρνησης και η σχολή του ΔΗΚΟ που έθετε θέμα συνεργασίας με τον ΔΗΣΥ άρχισε να προτάσσει με δυναμικό τρόπο το αίτημα του ανασχηματισμού του Υπουργικού Συμβουλίου. Μάλιστα εντάθηκε η φημολογία για μελλοντική συνεργασία ΔΗΚΟ και ΔΗΣΥ. Ωστόσο, ο Νικόλας Παπαδόπουλος κατά την κοινή συνεδρίαση των αρμόδιων κοινοβουλευτικών επιτροπών για εξέταση θεμάτων που αφορούσαν τη διαχείριση των πυρκαγιών, συγκρούστηκε με την πρόεδρο της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, για τη διαδικασία και υπερασπίστηκε σθεναρά τους αρμόδιους υπουργούς. Για ορισμένους εντός του ΔΗΣΥ αυτή η εξέλιξη συνιστούσε μια μεγάλη στροφή του ΔΗΚΟ που μέχρι εκείνη τη στιγμή φαινόταν να είναι με το ένα πόδι εκτός της κυβέρνησης.
Οι ερμηνείες που δίνονται για τη στάση του Νικόλα Παπαδόπουλου, ο οποίος είχε ενώπιόν του μια μοναδική ευκαιρία για να αποχωρήσει από την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη και να στραφεί προς τον ΔΗΣΥ, είναι ότι πραγματοποιήθηκαν στο παρασκήνιο διαβουλεύσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για τον επερχόμενο ανασχηματισμό του Υπουργικού Συμβουλίου και πως ικανοποιήθηκαν ορισμένα αιτήματα του ΔΗΚΟ ενόψει και των βουλευτικών εκλογών. Πάντως αυξήθηκε η συμμετοχή του ΔΗΚΟ στην κυβέρνηση με τον πρόσφατο ανασχηματισμό και φαίνεται ότι σίγησαν οι φωνές αντίδρασης, αλλά ατόνησε και το φλερτ με τον ΔΗΣΥ.
Βουλευτικές
Το ΔΗΚΟ σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπο με μια υπαρξιακή απειλή που αφορά ευρύτερα το Κέντρο αλλά και τα παραδοσιακά κόμματα. Σημειώνεται σημαντική πτώση στα ποσοστά των ιστορικών κομμάτων και διαφαίνεται μια τάση πολύ σοβαρής μείωσης της εκλογικής επιρροής του ενδιάμεσου χώρου. Μόνο το ΔΗΚΟ από τα τρία κόμματα του ενδιάμεσου χώρου εισέρχεται στη Βουλή με βάση τις δημοσκοπήσεις. Ωστόσο, χάνει την τρίτη θέση και τον ρυθμιστικό του ρόλο, ενώ βλέπει το ΕΛΑΜ, την Άμεση Δημοκρατία του Φειδία Παναγιώτου και το ΑΛΜΑ του Οδυσσέα Μιχαηλίδη να εξασφαλίζουν μια σημαντική θέση στην κατάταξη των κομμάτων.
Το ΔΗΚΟ αντιλαμβάνεται ότι δεν υπάρχει περιθώριο συνεννόησης με τα νεοφανή και προσωποπαγή κόμματα και πως θα αποδυναμωθεί πολιτικά εάν ο λεγόμενος ενδιάμεσος χώρος εξαφανιστεί από τον πολιτικό χάρτη. Αυτό του προκαλεί πολιτικό άγχος και υπαρξιακά ζητήματα διότι γνωρίζει ότι δεν θα μπορεί να διαπραγματευτεί αποτελεσματικά τη σύναψη συμμαχιών στο μέλλον. Αυτός είναι ο λόγος που τείνει χέρι φιλίας στη ΔΗΠΑ και την ΕΔΕΚ, θέτοντας επίμονα την ιδέα της συνένωσης του Κέντρου. Το 2021 τα τρία κόμματα μαζί εξασφάλισαν συνολικό ποσοστό 24%. Το ΔΗΚΟ σήμερα δεν εξασφαλίζει καν διψήφιο αριθμό.
Προεδρικές
Το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών θεωρείται πολύ κρίσιμο. Εάν ο ενδιάμεσος χώρος δεν καταφέρει να επιβιώσει της κάλπης του Μαΐου 2026 και το ΔΗΚΟ καταλήξει σε μονοψήφιο ποσοστό και μάλιστα στην πέμπτη ή έκτη θέση, τότε θα δημιουργηθεί ένα νέο πολιτικό σκηνικό, το οποίο θα φέρει και μεγάλα διλήμματα ενόψει των προεδρικών εκλογών.
Το ΔΗΚΟ, ως ένα κεντροδεξιό κόμμα θα βρεθεί ενώπιον δύο επιλογών. Από τη μια θα υπάρχει η επιλογή της συνέχισης της συνεργασίας με τον Νίκο Χριστοδουλίδη και της προσπάθειας επανεκλογής του στην Προεδρία της Δημοκρατίας το 2028. Μια επιλογή η οποία έχει δοκιμαστεί και την επόμενη φορά θα συνεπάγεται ακόμη πιο σκληρούς όρους συνεργασίας, αφού το ΔΗΚΟ θα είναι πλέον πολιτικά και εκλογικά αποδυναμωμένο. Η μόνη εναλλακτική οδός για το ΔΗΚΟ είναι η συνεργασία με τον ΔΗΣΥ, υπό την προϋπόθεση ότι θα συναφθεί με καλύτερους όρους και θα επιτρέψει στο κεντρώο κόμμα μεγαλύτερη συμμετοχή στην κυβέρνηση. Πάντως, τα σημερινά δεδομένα δύσκολα αλλάζουν και φαίνεται ότι το ΔΗΚΟ μετεκλογικά θα βρεθεί στη μέγγενη του Νίκου Χριστοδουλίδη και του ΔΗΣΥ.
