Για την Πέμπτη μετατίθεται η συνάντηση της Προσωπικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών, Μαρίας Άνχελα Ολγκίν, με τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Χακάν Φιντάν, λόγω του βεβαρημένου προγράμματος του Τούρκου αξιωματούχου.
Όπως ανέφερε η κα. Ολγκίν σε συνέντευξη της στο Πρακτορείο Ειδήσεων ANKA, η συνάντησή της στην Άγκυρα με τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, μετατέθηκε για την Πέμπτη, λόγω του βεβαρημένου προγράμματος του κ. Φιντάν, προσθέτοντας ότι οι συνομιλίες θα είναι εξαιρετικά σημαντικές.
Μιλώντας στο ANKA, μετά τις πρόσφατες επαφές της στη Λευκωσία με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Τουφάν Έρχιουρμαν και τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, καθώς και στην Αθήνα με τον Πρωθυπουργό της Ελλάδας, Κυριάκο Μητσοτάκη, η κα. Ολγκίν ανέφερε ότι οι μέχρι τώρα συναντήσεις ανέδειξαν τόσο ευκαιρίες όσο και αδυναμίες στη σημερινή διαδικασία.
Όπως σημείωσε, παρότι οι πολιτικές συζητήσεις ήταν πιο ουσιαστικές σε σύγκριση με προηγούμενες επαφές, σημαντικός χρόνος αναλώθηκε σε ζητήματα που δεν είχαν προετοιμαστεί επαρκώς σε τεχνικό επίπεδο.
Περισσότερες από τρεις ώρες αφιερώθηκαν στην τελευταία τριμερή συνάντηση, με εκτεταμένη συζήτηση σε ζητήματα όπως τα έργα υδατικών υποδομών, οι προτάσεις για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα σημεία διέλευσης. Πρόκειται για μέτρα ιδιαίτερης σημασίας για την καθημερινότητα και των δύο κοινοτήτων, τα οποία, όπως υπογράμμισε η κα. Ολγκίν, θα πρέπει να είναι ώριμα και έτοιμα προς εφαρμογή, ώστε να ανοίξουν τον δρόμο για πιο ουσιαστικές πολιτικές συζητήσεις, σε ένα πλαίσιο συνεργασίας και όχι διαπραγμάτευσης με όρους παζαριού.
«Όταν οι ηγέτες αναγκάζονται να συζητούν τεχνικές λεπτομέρειες, υπονομεύεται ο σκοπός του πολιτικού διαλόγου», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι οι διαπραγματευτικές ομάδες οφείλουν να προσέρχονται με σαφείς, επεξεργασμένες και εφαρμόσιμες προτάσεις. «Πρέπει να ενισχύσουμε τη δουλειά των διαπραγματευτών», σημείωσε.
Παρά τις αδυναμίες που καταγράφηκαν, η κα. Ολγκίν χαρακτήρισε τη συνάντηση ως ουσιαστικά σημαντική. Τόσο ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Τουφάν Έρχιουρμαν όσο και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Χριστοδουλίδης συμμετείχαν, όπως ανέφερε, σε εκτενείς και λεπτομερείς ανταλλαγές απόψεων για κρίσιμα ορόσημα της διαπραγματευτικής πορείας, περιλαμβανομένων των συνομιλιών του Κραν Μοντανά το 2017, του Πλαισίου του Βερολίνου και προηγούμενων σημείων σύγκλισης.
Σύμφωνα με την ίδια, το βάθος της συζήτησης κατέδειξε μια σαφή μετατόπιση από τη συμβολική εμπλοκή σε μια πιο ενημερωμένη, ουσιαστική και εστιασμένη ανταλλαγή απόψεων, γεγονός που υποδηλώνει ότι και οι δύο ηγέτες έχουν πλέον πλήρη εικόνα και έλεγχο του διαπραγματευτικού φακέλου.
Η προγραμματισμένη για τα τέλη Ιανουαρίου τριμερής συνάντηση, όπως εξήγησε, θα λειτουργήσει ως σημείο αξιολόγησης της προόδου που έχει επιτευχθεί, προκειμένου να διαπιστωθεί κατά πόσο υπάρχουν οι προϋποθέσεις για τη σύγκληση μιας ευρύτερης διάσκεψης υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών. Στο επίκεντρο θα βρεθούν τόσο οι προοπτικές εφαρμογής των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης όσο και η ύπαρξη ουσιαστικής σύγκλισης ως προς τη μεθοδολογία των συνομιλιών για το επόμενο στάδιο.
Εφόσον οι συνθήκες αυτές πληρούνται, η κα. Ολγκίν αναμένεται να ενημερώσει σχετικά τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, με στόχο τη σύγκληση άτυπης συνάντησης σε σχήμα πέντε συν ένα. Η διευρυμένη αυτή διαδικασία θα φέρει στο ίδιο τραπέζι τις δύο πλευρές, τις εγγυήτριες δυνάμεις και τα Ηνωμένα Έθνη, ανοίγοντας τον δρόμο για μια πιο συγκροτημένη και ουσιαστική φάση της προσπάθειας επανέναρξης των συνομιλιών.
Η κα. Ολγκίν τόνισε ότι ο άμεσος στόχος δεν είναι μια συνολική διευθέτηση, αλλά η επίτευξη συμφωνίας σε ένα δομημένο πλαίσιο για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.
Αν και για προφανείς λόγους απέφυγε να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες, πηγές προσδιορίζουν τρία βασικά στοιχεία που πρέπει να διασφαλιστούν πριν από οποιαδήποτε περαιτέρω εξέλιξη: η αποδοχή της πολιτικής ισότητας όπως αυτή ορίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και στις προηγούμενες συγκλίσεις, που περιλαμβάνουν και την εκ περιτροπής προεδρία σε αναλογία 2 προς 1· η συμφωνία σε μια διαδικασία με σαφή χρονοδιαγράμματα και προσανατολισμό στο αποτέλεσμα· και η αναγνώριση των συγκλίσεων που έχουν επιτευχθεί σε προηγούμενες διαπραγματεύσεις.
Αιτήματα της τουρκοκυπριακής πλευράς, όπως η «μη επιστροφή στο στάτους κβο» ή η «ρήτρα επιβολής συνεπειών» για τη συμφωνία επανέναρξης πλήρων συνομιλιών, σύμφωνα με πηγές, θα πρέπει να αφεθούν στη διαχείριση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Χωρίς συμφωνία επί ενός δομημένου πλαισίου, προειδοποίησε η Ολγκίν, η επανέναρξη των συνομιλιών κινδυνεύει να επαναλάβει προηγούμενους κύκλους, όπου οι διαπραγματεύσεις κατέρρευσαν έπειτα από παρατεταμένες διαδικαστικές αντιπαραθέσεις.
