Δυο ανθρώπινες ζωές και 125 τετραγωνικά χιλιόμετρα καμένης γης, με ανυπολόγιστες υλικές και ψυχικές ζημιές, κατάπιε στο πέρασμα της η πύρινη λαίλαπα που ξέσπασε την Τετάρτη στην ορεινή Λεμεσό, η μεγαλύτερη που γνώρισε το νησί στη σύγχρονη ιστορία του.
Συμπολίτες μας είδαν τις περιουσίες και τους κόπους μιας ζωής να τυλίγονται στις φλόγες σε 15 κοινότητες της επαρχίας Λεμεσού, η οποία μετρά τις πληγές της για ένα ακόμη καλοκαίρι και ένα μαύρο Ιούλιο, όπως αυτόν του 2021, με τη φονική πυρκαγιά στον Αρακαπά.
Το ΚΥΠΕ βρέθηκε σε πληγείσες περιοχές καταγράφοντας μαρτυρίες πυρόπληκτων, με χαρακτηριστικότερη αυτήν στη Μαλιά, από όπου φαίνεται πως ξέσπασε η πυρκαγιά, «όχι τυχαία», όπως μας ανέφερε η κοινοτάρχης Μαριλένα Αθηνή.
Η φωτιά, είπε η κ. Αθηνή, ξεκίνησε από τον δρόμο προς το Άρσος και όχι από τον ποταμό ή από παράνομο σκουπιδότοπο, ενώ στο ίδιο σημείο, υπογραμμίζει, είχε ξεσπάσει και δυο εβδομάδες προηγουμένως, αλλά κατασβέστηκε άμεσα από την Πυροσβεστική Υπηρεσία.
«Αν η Πυροσβεστική ανταποκρινόταν άμεσα και αυτή τη φορά, δεν θα ήμασταν εδώ που είμαστε σήμερα», μάς ανέφερε η κοινοτάρχης Μαλιάς, έξω από το σπίτι της, το οποίο καταστράφηκε ολοσχερώς από τη φωτιά.
Χαρακτηρίζοντας ως τραγική την κατάσταση, η ίδια περιγράφει τις δραματικές στιγμές που βίωσε μέσα στις πύρινες φλόγες, έχοντας τη βοήθεια του ανθρώπου που είχε συνοδεύσει και τους 36 εγκλωβισμένους κατοίκους της Λόφου, τον Τμηματάρχη Διάσωσης της Πολιτικής Άμυνας, Μιχάλη Μουσκαλλή.
Όπως είπε, ενώ επέστρεφε στο χωριό από τη Λεμεσό, ενημερώνεται για τη φωτιά τηλεφωνικά, από τη μητέρα της και δίνει οδηγίες για συγκέντρωση των κατοίκων στην πλατεία. Φτάνοντας στην κοινότητα, συναντά τον Τμηματάρχη Διάσωσης της Πολιτικής Άμυνας «και σε κλάσματα δευτερολέπτου ξεκινήσαμε την εκκένωση του χωριού, καθώς η ταχύτητα εξάπλωσης της φωτιάς ήταν τεράστια».
«Προσπαθούσε ο ίδιος να σβήσει τη φωτιά στα δυο πρώτα σπίτια εδώ, μεταξύ αυτών και το δικό μου», μας λέει και κάνει παύση για να σκουπίσει τα δάκρια της. « Για μένα είναι δύσκολο να βρίσκομαι εδώ αυτή τη στιγμή, έξω από το σπίτι μου, όπου έχω τις δικές μου παιδικές αναμνήσεις αλλά και του γιου μου», προσθέτει.
Ελάχιστα άτομα, σύμφωνα με την κοινοτάρχη, αρνήθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, ενώ η ίδια συνοδεύει τον Μιχάλη Μουσκαλλή στην κοινότητα Βάσας, για την απομάκρυνση τριών παιδιών από οικία. «Στο συγκεκριμένο σπίτι δεν βρήκαμε τρία αλλά 13 παιδάκια, μιαν έγκυο και ένα νεογέννητο, τα οποία βγάλαμε έξω».
Παράλληλα, συνεχίζει, «ο κ. Μουσκαλλής ενημερώνει δικές του μονάδες, οι οποίες απομάκρυναν ηλικιωμένους που δεν αντιλήφθηκαν τίποτα, βρίσκονταν στο καφενείο ή στα σπίτια τους, χωρίς να έχουν ενημέρωση».
Σε αυτοκίνητο φορτώνουν μια ολόκληρη οικογένεια, «τα παιδιά και το σκυλί στο καπό» , ενώ η κ. Αθηνή παραμένει στη Βάσα με άλλους ηλικιωμένους, τους οποίους μεταφέρουν σε ασφαλές μέρος διερχόμενοι οδηγοί με διαθέσιμους χώρους.
«Έμεινα σε ένα σημείο, στην είσοδο του χωριού μόνη, με τις φλόγες να περνούν από πάνω μου. Με πήρε τηλέφωνο ο Μιχάλης και μου λέει σε ένα λεπτό είμαι εκεί. Πέρασε μέσα από τις φλόγες και φύγαμε από τη Βάσα», ανέφερε.
Την ίδια ώρα, ο κ.Μουσκαλλής ενημερώνεται για εγκλωβισμένα άτομα σε εκκλησία στην Ποταμιού και χωρίς δεύτερη σκέψη, όπως λέει η Μαριλένα Αθηνή, κατευθύνεται προς το σημείο. «Περάσαμε πάνω από πέτρες και ξύλα, έσκασε ένα ελαστικό και ακόμη προχωρούσαμε μέχρι που βρήκαμε τον κόσμο, ο οποίος απομακρύνθηκε με άλλα αυτοκίνητα», προσθέτει.
Με τη βοήθεια εθελοντών που έδιναν μάχη πυρόσβεσης με τις φλόγες που πλησίαζαν, γίνεται αλλαγή στο ελαστικό του αυτοκινήτου και οι δυο αναχωρούν από την Ποταμιού, όταν αντικρίζουν γυναίκα οδηγό, προφανώς πανικοβλημένη, να σταματά το όχημα της, το οποίο περικύκλωσαν φλόγες.
«Ο Μιχάλης μου ζήτησε να πάρω το αυτοκίνητο και να φύγω, ενώ ο ίδιος μετέβη πεζός μέσα στις φλόγες και κατάφερε να οδηγήσει το όχημα της κοπέλας σε ασφαλές σημείο εκτός της κοινότητας», είπε η Μαριλένα Αθηνή.
Η ίδια, συγγενείς καθώς και συγχωριανοί της βρήκαν καταφύγιο στο νοσοκομείο Πάχνας, ενώ το βράδυ της Πέμπτης, κάποιοι επέστρεψαν στην κοινότητα, που παρέμενε χωρίς ηλεκτροδότηση και διανυκτέρευσαν σε αυτοκίνητα και στην πλατεία.
Σε σχετική ερώτηση απαντά πως η καταστροφή οφείλεται στην καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην ανταπόκριση των πυροσβεστικών δυνάμεων ενώ προσθέτει ότι «εκτός από την απόδοση ευθυνών, αυτό που ζητούμε είναι αποζημίωση για όλα αυτά, για τους κόπους μιας ζωής, γιατί στην ουσία οι πλείστοι από αυτούς είναι πρόσφυγες για δεύτερη φορά».
Η Μαλιά μετρά την πλήρη καταστροφή 14 κατοικιών, ενώ μέχρι την Παρασκευή είχαν καταγραφεί, από την Επαρχιακή Διοίκηση Λεμεσού, σε όλες τις επηρεαζόμενες κοινότητες, ζημιές σε 191 κατοικίες, από τις οποίες οι 93 καταστράφηκαν ολοσχερώς. Ζημιές καταγράφηκαν, επίσης, σε 31 άλλα υποστατικά καθώς και σε 120 οχήματα.
Ένα από τα σπίτια που υπέστησαν ζημιές είναι και του Chris Havariyoun, που βρίσκεται στην κοινότητα Σούνι – Ζανατζιά. Ο ίδιος μας δείχνει την καταστροφή που υπέστη εξωτερικά κυρίως η οικία του, καθώς και το πλήρως κατεστραμμένο όχημα του, ενώ επέρριψε ευθύνες σε άτομα που τον προέτρεψαν να εγκαταλείψει το χώρο.
Όπως εξηγεί, επιστρέφοντας στην οικία του με τη σύζυγο του, γύρω στις 5 το απόγευμα της Τετάρτης, είδε από μακριά καπνούς και άρχισε να ρίχνει νερό στο γειτονικό χωράφι, ενώ λίγο αργότερα «ήρθε ένα διπλοκάμπινο όχημα με πέντε άτομα που μας φώναξαν να φύγουμε γρήγορα, ενώ η σύζυγος μου πανικοβλήθηκε».
«Αντί να μας πουν να παλέψουμε για να σώσουμε την περιουσία μας, ήρθαν μας φοβέρισαν. Φύγαμε, δεν είδαμε ούτε πυροσβεστική, ούτε τίποτα», είπε και υπέδειξε ότι ο γείτονας του, που δεν ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα τους, κατάφερε να σώσει την περιουσία του με τη χρήση νερού.
Διερωτήθηκε πώς μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία να τον αποζημιώσει για τη ζημιά που υπέστη αλλά και «τι θα γίνει αύριο αν γίνει πόλεμος στην Κύπρο. Θα μας συμβουλεύσουν να πιάσουμε τις γυναίκες μας και να φύγουμε και να αφήσουμε τους Τούρκους να μπουν μέσα;»
Στη διαδρομή μας συναντάμε οχήματα του ΕΟΑ Λεμεσού και της Αρχής Ηλεκτρισμού, που προσπαθούν να επαναφέρουν υδροδότηση και ηλεκτροδότηση στις κοινότητες, ενώ λειτουργοί της Επαρχιακής Διοίκησης καταγράφουν ζημιές και μέλη της Αστυνομίας λαμβάνουν καταθέσεις, σε μια προσπάθεια να εξακριβωθεί η αιτία της καταστροφής.
Την ίδια ώρα, πυροσβεστικές δυνάμεις συνέχιζαν το έργο πυρόσβεσης, καθώς μικρές αναζωπυρώσεις έκαναν την εμφάνιση τους, όπως αυτήν που εντοπίσαμε στο Όμοδος, απέναντι από το οινοποιείο «Λινός», το οποίο κινδύνευσε άμεσα, ιδιαίτερα το βράδυ της Πέμπτης.
Φανερά καταβεβλημένος από τη μάχη με τις φλόγες, ο ιδιοκτήτης, Γιώργος Λινός μας δείχνει την καταστροφή στο απέναντι βουνό, ενώ πυροσβεστικά αεροπλάνα και ελικόπτερα κάνουν ρίψεις νερού πάνω από μια νέα αναζωπύρωση. Το άλλοτε καταπράσινο τοπίο είναι λες και έχει βαφτεί με γκρίζο χρώμα, με μοναδική εξαίρεση τα αμπέλια των κρασοχωριών, που λειτουργούν από τη φύση τους ως αντιπυρικές ζώνες.
«Ζήσαμε ένα δράμα. Δίναμε έναν πόλεμο με έναν άγνωστο εχθρό. Την πρώτη μέρα κινδυνεύσαμε από την πάνω πλευρά του οινοποιείου, αλλά με επέμβαση πυροσβεστών και την εθελοντική ομάδα Κίτα, προστατευτήκαμε», προσθέτει.
Τη δεύτερη μέρα, την Πέμπτη, συνεχίζει, «κινδυνεύσαμε από την κάτω πλευρά, όπου είχαμε συνεχώς αναζωπυρώσεις», ενώ σημειώνει ότι, λίγο πριν καθηλωθούν από το σκότος, κατέφθασαν πτητικά πυροσβεστικά μέσα και κατάσβησαν τη φωτιά.
«Αν δεν την σταματούσαν θα πήγαινε απευθείας στο χωριό, το οποίο εκκενώθηκε από τους ηλικιωμένους, ενώ οι νεότεροι βοηθήσαμε για να μην επεκταθεί η φωτιά», συμπληρώνει, και υπογραμμίζει την προσπάθεια που κατέβαλαν εθελοντές που βρέθηκαν στο χώρο.
Ο ίδιος εκτιμά πως από την φωτιά έχει επηρεαστεί περίπου το 80% της παραγωγής των κρασοχωριών, αφού όπως εξηγεί «δυστυχώς από τη ζέστη έχουν αλλοιωθεί τα σταφύλια και δεν θα ωριμάσουν φυσιολογικά». «Ίσως έμεινε ένα 20%, αλλά αυτό θα το δούμε από τις μετρήσεις του Τμήματος Γεωργίας», ανέφερε.
Την πλήρη καταστροφή αντικρίσαμε και στο ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Ρώσου, στην κοινότητα Βουνί, με μόνο όρθιο τους πέτρινους τοίχους του, που ακόμη φιλοξενούν, ανέπαφη από τη φωτιά, την εικόνα του Αγίου.
Μπορεί η πύρινη τραγωδία ν’ άφησε πολλά «γιατί;» να ψάχνουν απαντήσεις, ωστόσο, για ακόμη μια φορά, ανέδειξε την αλληλεγγύη μεταξύ των απλών πολιτών που, από την πρώτη στιγμή, είτε κινητοποιήθηκαν ως εθελοντές, είτε προσέφεραν είδη πρώτης ανάγκης ή χώρους φιλοξενίας, χωρίς τίποτα ιδεολογικό ή οπαδικό να τους χωρίζει. Όλοι μαζί, σαν μια γροθιά, για μια Κύπρο που από την Τετάρτη πενθεί επί ερειπίων.
Δείτε το βίντεο:
ΚΥΠΕ
