Α, μπα, δεν επιστρέφω στη δημοσιογραφία με σοφία. Επιστρέφω με ερωτήσεις. Γιατί κάπου στην πορεία, οι τίτλοι άλλαξαν, στον τόνο, στην υφή. Και σήμερα, με την έναρξη της νέας μας ιστοσελίδας, της αγγλόφωνης Politis to the Point, οι ερωτήσεις αυτές με πιέζουν ακόμα πιο πολύ.
Όταν άφησα την αίθουσα σύνταξης, τσακωνόμασταν ακόμη για κόμματα. Σίγουρα και για τα πολιτικά αλλά περισσότερο για τα σημεία στίξης, αν χωρίζονται με κόμματα οι μετοχές ή οι προτάσεις. Τότε, «cloud», το σύννεφο, σήμαινε βροχή. Κοίταζα τον ουρανό πριν στείλω δελτίο Τύπου δεμένο στο πόδι περιστεριού. Σήμερα είναι, λέει, μια αποθήκη που αιωρείται πάνω από την Κύπρο. Το cloud φιλοξενεί τις σημειώσεις μου για τις εκκρεμότητες, τα drafts του TikTok της, τις φωτογραφίες των διακοπών του άλλου, την υπαρξιακή κρίση τους και πολύ πιθανόν την ψυχή μας. Πώς ανεβάζω ακριβώς τις σκέψεις μου εκεί;
Κάποτε, το Κυπριακό κυριαρχούσε στα πρωτοσέλιδα και κάθε ψίθυρος ή ενημέρωση έμοιαζε επείγουσα. Σήμερα, ακόμα και τα μεγαλύτερα σκάνδαλα διαφθοράς αναβοσβήνουν και… σβήνουν με ένα swipe. Όλα γίνονται εύπεπτα. Όλοι είναι ειδικοί. Η Τεχνητή Νοημοσύνη γράφει τους καλύτερους τίτλους. Μπορείς να ανεβάσεις αποκλειστικό από την παραλία. Και κάθε έφηβος με κινητό είναι «content creator». Δημοσιογραφία ωμή και κρύα και DIY και δεν το λέω για κακό.
Όσο έλειπα πέρασα «απέναντι», στις σκοτεινές τέχνες των εταιρικών media relations, στη χώρα των advertorials και των «παρακαλώ αποδώστε σε εκπρόσωπο Τύπου». Επιβίωσα glamorous events και πολύ ταπεινά βρέθηκα πίσω στην αίθουσα σύνταξης. Επανήλθα στο τσίρκο παρέα με τα παιδιά των φίλων μου, τους εκθαμβωτικούς μικρούς μου συναδέλφους, που θεωρούν ότι η ηλικία μου είναι κι αυτή μια ακόμα προθεσμία. Κινούνται πιο γρήγορα απ’ όσο τουιτάρω και μιλούν απταίστως SEO και emojis.
Στην αλλαγμένη αίθουσα σύνταξης, τα pixels αντικατέστησαν τα περιστέρια. Μπορείς να ζητήσεις συνώνυμα από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Λιγότερες φωνές και πολύ scroll, ρε παιδί μου. Η διαμάχη περιστρέφεται γύρω από το timing και το στοίχημα να σε προσέξουν. Να το ανεβάσουμε τώρα ή να περιμένουμε το lunch break;
Εκείνοι μου μαθαίνουν την ηθική του TikTok, εγώ κάνω σόου με λίγη ρετρό μαγεία: κοιτάξτε το άλλη μια φορά πριν το ανεβάσετε! «Όλοι μπορεί να ανεβοκατεβάζουν θεούς και δαίμονες εδώ μέσα αλλά δεν είναι όλοι δημοσιογράφοι», τους λέω. Και το άλλο το περισπούδαστο πως και καλά υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο «έχω πλατφόρμα» και «έχω σκοπό», στο «γίνομαι viral» και στο «ενημερώνω». Στις συσκέψεις γκουγκλάρω σιωπηλά τι ακριβώς μετρούν τα «metrics»…
Και λοιπόν; Η ηθική δεν καταπίνεται εύκολα. Η παιδεία στα ΜΜΕ δεν είναι πολυτέλεια, είναι εξοπλισμός επιβίωσης. Η δημοσιογραφική δεοντολογία είναι καθημερινή άσκηση κρίσης. Κι εκεί επιμένει να επιβιώνει η δημοσιογραφία. Ακούγεται λίγο παράξενο, έτσι; Ότι η καρδιά της δημοσιογραφίας συνεχίζει να χτυπά δυνατά. Στον πυρήνα της είναι το να θέτεις σκληρές ερωτήσεις και να λογοδοτεί η εξουσία. Να υπηρετείς την αλήθεια. Κανένας αλγόριθμος δεν μπορεί να την αντικαταστήσει. Η μνήμη της ηθικής δεν είναι νοσταλγία και δεν πρέπει ποτέ, μα ποτέ, να βγει από την ύλη.
Ακούγομαι κάπως, το ξέρω, εκτοξεύω αλήθειες σαν διακηρύξεις και μετά αναρωτιέμαι πόση βαρύτητα έχουν. Η αλήθεια απαιτεί -θέλει τριβή. Χρειάζεται αντίλογο. Αλλά μεταφράζεται σε έσοδα;
Ε, λοιπόν, επέστρεψα. Η δημοσιογραφία δεν χρειαζόταν άλλη φωνή, αλλά είμαι εδώ και για τα metrics και για τις ιστορίες. ΟΚ, ίσως η αλήθεια να χρειάζεται λίγη περισσότερη στρατηγική αλλά ακόμη αξίζει να τη ρωτάμε.
Και σκοπεύω να επιβιώσω, για αυτό κάντε μας follow και like σας παρακαλώ πολύ στα σόσιαλ! Θα επιβιώσω! Οπλισμένη με καφεΐνη, εμπειρίες, μια δόση πανικού για τις ειδοποιήσεις στο κινητό, ένα σημειωματάριο σε κάθε τσάντα και μια αυξανόμενη αδιαφορία που μόνο η εμμηνόπαυση μπορεί να σου χαρίσει. Χιούμορ πρώτα, αλλά η αποστολή παραμένει: να βρεθεί η διαύγεια στο χάος. Γεγονότα!
Κι αν με δείτε να φωνάζω στο cloud, μην ανησυχείτε, απλώς του ζητώ να παραθέσει τις πηγές του.
