Της Μαργαρίτας Καϊμακλιώτη*
Μετά από 13 χρόνια στους Ευρωπαϊκούς θεσμούς, αν υπάρχει ένα στοιχείο που θεωρώ κρίσιμο να υιοθετήσουμε στην κυπριακή Βουλή, είναι η κουλτούρα συνεργασίας και η προσπάθεια προς αναζήτηση συναινέσεων που χαρακτηρίζει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Παρά την πολυφωνία και τις ιδεολογικές διαφορές, η λειτουργία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εξασφαλίζεται από μια θεμελιώδη αρχή, στην οποία συμφωνούν οι πολιτικές δυνάμεις του δημοκρατικού τόξου. Ότι δηλαδή η ευθύνη για τη λειτουργία των θεσμών και την πορεία της Ένωσης είναι συλλογική. Αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση απουσία αντιπαράθεσης. Αντιθέτως, οι συγκρούσεις είναι καθημερινές και έντονες. Ωστόσο, ΕΛΚ, Σοσιαλιστές, Φιλελεύθεροι, Πράσινοι, ακόμα και η Ευρωπαϊκή Αριστερά αρκετά συχνά, αναγνωρίζουν πως η δημοκρατική Ευρώπη προοδεύει μόνον εφόσον υπάρχει συνεργασία.
Αυτή η κουλτούρα συμμαχιών έχει δύο αποτελέσματα. Αφενός, εξασφαλίζει τη σταθερότητα του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Αφετέρου, και ίσως σημαντικότερα για τα κυπριακά δεδομένα, λειτουργεί ως ανάχωμα απέναντι στον λαϊκισμό και στα αντιδημοκρατικά άκρα, τα οποία παραμένουν στο περιθώριο όταν οι υπεύθυνες δυνάμεις κατορθώνουν να βρίσκουν κοινούς τόπους.
Στην Κύπρο, το πολιτικό μας σύστημα μοιάζει, δυστυχώς, να ακολουθεί αντίθετη πορεία. Η Βουλή των Αντιπροσώπων χαρακτηρίζεται συχνά από αδιέξοδες αντιπαραθέσεις, στείρες συγκρούσεις και μια κουλτούρα όπου μικροκομματικά παιχνίδια υπερισχύουν της θεσμικής ευθύνης. Οι πολίτες παρακολουθούν με απογοήτευση, ενώ ο λαϊκισμός βρίσκει πρόσφορο έδαφος, τροφοδοτούμενος από την απουσία συναινέσεων και τη συνεχή αναζήτηση (αόρατων) εχθρών.
Δεν είναι τυχαίο ότι σε σημαντικά ζητήματα, από τη μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης μέχρι την εκπαιδευτική πολιτική, συχνά κυριαρχεί η λογική του «να μην περάσει η πρόταση του άλλου», αντί της λογικής του «να βρεθεί η βέλτιστη λύση για τη χώρα». Το αποτέλεσμα είναι στασιμότητα, απώλεια εμπιστοσύνης και ακόμη περισσότερη απογοήτευση των πολιτών από το πολιτικό σύστημα.
Οι πολίτες θέλουν λύσεις, όχι συγκρούσεις και επικοινωνιακά σόου. Θέλουν πολιτικούς που να βάζουν το συλλογικό καλό πάνω από το κομματικό συμφέρον. Θέλουν μια Βουλή που να τους εμπνέει εμπιστοσύνη. Κι αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο αν υιοθετήσουμε το ευρωπαϊκό παράδειγμα. Συναίνεση, σεβασμός της διαφορετικότητας και απομόνωση των ακραίων φωνών.
Η πρόκληση για την Κύπρο είναι να οικοδομήσει μια πολιτική κουλτούρα που δεν θα τρέφεται από τη διχόνοια, αλλά από τη σύνθεση. Μια κουλτούρα που θα στηρίζει τη δημοκρατία. Μια καλή αρχή θα ήταν να συμφωνήσουμε πως στα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα για τη χώρα, οι δημοκρατικές δυνάμεις οφείλουν να πορεύονται μαζί, με βασικό γνώμονα το συλλογικό καλό.
* Η Μαργαρίτα Καϊμακλιώτη είναι Πολιτικός Επιστήμονας, Αναπληρώτρια Γραμματέας Διεθνών Σχέσεων του Δημοκρατικού Συναγερμού και μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου του Ινστιτούτου Γλαύκος Κληρίδης. Ασχολείται με θέματα ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής, ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ισότητας των φύλων.
