Ο Ron Garan, αστροναύτης που είδε τη Γη «απ’ έξω», κατάφερε να συνοψίσει σε μια απλή αλλά βαθιά ιδέα αυτό που συχνά ξεχνάμε, ότι ο πλανήτης δεν είναι κάτι έξω από εμάς, είναι το ίδιο μας το σπίτι, το ίδιο μας το σώμα. Από το Διάστημα, η Γη φαίνεται σαν ένα ενιαίο, εύθραυστο σύστημα χωρίς σύνορα και διαχωρισμούς. Κι αυτή η εικόνα τον έκανε να καταλάβει πόσο λάθος είναι να αντιμετωπίζουμε τη φύση, σαν κάτι ξεχωριστό από την ανθρώπινη ζωή.
Η «προοπτική τροχιάς» που ο Garan περιγράφει είναι απλή, όταν δεις τη Γη απ’ έξω, καταλαβαίνεις ότι όλα συνδέονται. Η ατμόσφαιρα είναι μια λεπτή μεμβράνη που μας κρατά ζωντανούς. Τα δάση, οι ωκεανοί, τα ζώα, οι άνθρωποι, όλα αποτελούν κομμάτια του ίδιου παζλ. Κι όταν ένα κομμάτι χαλάσει, όλο το παζλ αρχίζει να διαλύεται. Αυτό που συχνά θεωρούμε «περιβαλλοντικό πρόβλημα» δεν είναι ξεχωριστό ζήτημα, είναι αντανάκλαση του τρόπου που οργανώνουμε την κοινωνία και την οικονομία.
Εδώ βρίσκεται η δεύτερη σημαντική ιδέα του Garan, έχουμε βάλει ανάποδα τις προτεραιότητές μας. Σήμερα λειτουργούμε σαν να είναι η οικονομία το πιο σημαντικό πράγμα και σαν ο πλανήτης και η κοινωνία να υπάρχουν για να τη στηρίζουν. Όμως η πραγματικότητα είναι το αντίθετο. Χωρίς υγιή φύση δεν υπάρχει υγιής κοινωνία. Και χωρίς κοινωνία δεν υπάρχει οικονομία. Η Γη στηρίζει τα πάντα, άρα η προστασία της δεν είναι πολυτέλεια ή χόμπι, είναι όρος επιβίωσης.
Ο Garan επιμένει ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο δεν είναι η έλλειψη τεχνολογίας ούτε η έλλειψη λύσεων. Είναι η έλλειψη προοπτικής. Βλέπουμε τον κόσμο μέσα από στενά, τοπικά συμφέροντα, σαν να μην μας αφορά τι γίνεται παραπέρα. Όμως στην πραγματικότητα, ο καπνός μιας πυρκαγιάς, η άνοδος της θερμοκρασίας, η εξαφάνιση των ειδών δεν σταματούν στα σύνορα κανενός κράτους. Ζούμε πάνω σε μια μικρή, κοινή «σφαίρα» που ταξιδεύει στο Διάστημα. Και είτε το θέλουμε είτε όχι, είμαστε όλοι συνεπιβάτες.
Αυτή η σκέψη έχει και μια πιο πολιτική διάσταση, που αφορά και την Κύπρο. Όταν οι τοπικές αποφάσεις λαμβάνονται με βάση το αύριο αντί το σήμερα, όταν η φύση αντιμετωπίζεται ως εμπόδιο και όχι ως προϋπόθεση, οι συνέπειες έρχονται γρήγορα, ξηρασία, απώλεια γης, πυρκαγιές, υποβάθμιση περιοχών. Δεν πρόκειται για «οικολογική» ατζέντα κάποιων ευαίσθητων. Πρόκειται για καθαρή λογική, αν χαλάσουμε το σπίτι μας, δεν έχουμε δεύτερο.
Το μήνυμα του Ron Garan, τελικά, είναι απλό αλλά ανατρεπτικό, η Γη δεν μας ανήκει, εμείς ανήκουμε στη Γη. Κι αν δεν αλλάξουμε τον τρόπο που τη βλέπουμε σήμερα, δηλαδή από πηγή εκμετάλλευσης σε θεμέλιο της ίδιας μας της ζωής, τότε θα συνεχίσουμε να ζούμε την κρίση όχι ως μελλοντική απειλή, αλλά ως καθημερινή πραγματικότητα.
Η αλλαγή ξεκινά από το να θυμηθούμε μια βασική αλήθεια, δεν έχουμε πλανήτη Β. Και το να φροντίσουμε τον Α, τον μοναδικό, δεν είναι υπόθεση λίγων, είναι υπόθεση όλων μας!
Συνολικά, o Ron Garan πέρασε 178 ημέρες στο Διάστημα και ταξίδεψε περισσότερα από 71 εκατομμύρια μίλια σε 2.842 περιφορές γύρω από τη Γη.
*Κίνημα Οικολόγων
