Όπως θυμόμαστε με νοσταλγία, το διάστημα Οκτωβρίου 2018 – Απριλίου 2019 το νησί μας έλαβε πολύ μεγάλες ποσότητες βροχής. Ως αποτέλεσμα, μετά από τη συνεύρεση της με όλο εκείνο το νερό, η γη έβγαλε από τα σπλάχνα της ό,τι είχε και δεν είχε στη μορφή λουλουδιών και άλλων φυτών. Στις ορεινές και ημιορεινές περιοχές γινόταν το «έλα να δεις» σε χρώματα, μυρωδιές και υπερμεγέθη φυτά.
Έξι χρόνια από τότε, από τον εύφορο κάμπο της Μεσαορίας μέχρι τις εντυπωσιακές πλαγιές του Δάσους Πάφου, ο τόπος μας είναι κατάξερος. Τα φράγματα είναι άδεια και οι ποταμοί που τρέχουν όλοχρονα έχουν μειωμένη ροή, σε βαθμό που τα ιχθυοτροφεία στο Τρόοδος παρατηρούν πλέον ότι οι πέστροφες δεν μεγαλώνουν στο σύνηθες μέγεθός τους. Επιπρόσθετα, οι πηγές του Κύκκου, όπου εμφιαλώνεται η ομώνυμη μάρκα νερού, ακούγεται ότι έχουν στερέψει. Ήδη ο υπόκοσμος επιβάλλει το ποια επιχείρηση εστίασης θα πουλά ποιας εταιρείας το εμφιαλωμένο νερό - φανταστείτε τι έχει να γίνει αν αναγκαστούμε να αγοράζουμε το νερό σε τιμές μαύρης αγοράς.
Το πλάνο της κυβέρνησης, ενώ έχει δημοσιευθεί η τρίτη στη σειρά ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας για την κάκιστη διαχείριση του υδατικού προβλήματος από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, φαίνεται να είναι η αύξηση των πανάκριβων και περιβαλλοντικά ζημιογόνων μονάδων αφαλάτωσης. Σύμφωνα με είδηση που αναρτήθηκε στις 23 Οκτωβρίου στην ελληνική ιστοσελίδα του CNN, και αφορούσε επιστημονική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Ethology, τον περασμένο Απρίλιο ένα κοπάδι σκοτεινών καρχαριών (Carcharhinus Obscurus), που θεωρητικά είναι ακίνδυνοι για τον άνθρωπο, επιτέθηκε και σκότωσε ένα τουρίστα στην ακτή της Χαντέρα, στα παράλια του Ισραήλ. Η μελέτη χαρακτηρίζει το περιστατικό ως το πρώτο τεκμηριωμένο συμβάν επίθεσης από τέτοιο είδος καρχαρία και την αποδίδει σε «συνδυασμό παραγόντων, όπως ανθρώπινη αμέλεια, οικολογική διαταραχή, και ζωϊκό ένστικτο» στα πλαίσια του ανταγωνισμού για τροφή.
Πώς μας αφορά η πιο πάνω είδηση; Στη μελέτη αναφέρεται ότι «η περιοχή της Χαντέρα έχει προσελκύσει δεκάδες τέτοιους καρχαρίες τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας των θερμών υδάτων που εκρέουν από τις μονάδες αφαλάτωσης». Μακάρι να μην δούμε ποτέ να συμβαίνει αυτό στις ακτές της Κύπρου, αν και με την ανικανότητα που μας διοικεί διαχρονικά, τίποτα δεν πρέπει να θεωρείται απίθανο. Πέραν του ότι οι μονάδες αφαλάτωσης θα καίνε μαζούτ αντί να παίρνουν ενέργεια από ΑΠΕ, θα πρέπει να ενημερωθούμε με διαφάνεια και για τις άλλες οικολογικές συνέπειές τους.
Σε προηγούμενο κείμενο μου, με τίτλο «Ζώνη Νεκρών Αγρινών», αναφέρθηκα στο σοβαρότατο πρόβλημα που δημιουργείται με τις διαχρονικά αυξανόμενες αγέλες άγριων και αδέσποτων σκύλων, λόγω της χρονίζουσας ύπαρξης της Πράσινης Γραμμής, στην οποία βρίσκουν καταφύγιο. Η διαχείριση των υδάτων και των υδροφορέων επίσης σχετίζεται με τον ασύμφορο διαχωρισμό του νησιού μας. Μόνο το γεγονός ότι χάνονται 11 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού ετησίως από το σύγχρονο εργοστάσιο επεξεργασίας λυμάτων στη Μια Μηλιά, λόγω της απουσίας πολιτικής βούλησης για διοχέτευση του νερού σε γεωργούς νοτίως της Πράσινης Γραμμής, είναι ενδεικτικό του πόσο στραβά αρμενίζουμε. Με άλλα λόγια, το πρόβλημα με την ανομβρία και την ερημοποίηση του νησιού είναι κοινό, και δεν μας παίρνει άλλο να προσποιούμαστε ότι αυτό δεν ισχύει.
Όταν τη δεκατία του 1930 ο Δημήτρης Λιπέρτης έγραφε το στίχο «ένας τόπος π’ ον καμένος τζι’ εν θωρεί ποττέ δροσιάν», σίγουρα δεν φανταζόταν ότι σχεδόν ένα αιώνα αργότερα θα παρακαλούσαμε όπως, όντως, πέσουν έστω κάποιες βροχές που να δροσίσουν τον (κυριολεκτικά και μεταφορικά) καμένο μας τόπο. Με τον ίδιο πόθο που στο ποίημα του ο Λιπέρτης αναζητούσε τον εναγκαλισμό με τη «μητέρα πατρίδα», έτσι και το έδαφος της Κύπρου ανυπομονεί εναγωνίως τη σωστή φροντίδα και υδατική ανακούφιση.
Εν το μεταξύ, υπάρχουν άτομα που, ανεπίδεκτα μαθήσεως, ακόμα ποτίζουν τα πεζοδρόμια με το λάστιχο...
*Το πιο πάνω κείμενο γράφτηκε στις 12 Νοεμβρίου, πριν τις πρόσφατες βροχές. Ας ελπίσουμε να είναι πραγματικά ευεργετικές για τον τόπο μας.
Ψυχολόγος, Εκπαιδεύτρια
