Χωρίς αμφιβολία η άτυπη πενταμερής κίνησε τα λιμνάζοντα εδώ και οκτώ χρόνια νερά του Κυπριακού. Βασικοί στόχοι που έθεσε η πλευρά μας έχουν επιτευχθεί και αυτό έφερε μιαν ευφορία αναφορικά με τις μελλοντικές εξελίξεις. Πολύ σημαντική θεωρείται η ουσιαστικά απόρριψη της αξίωσης της τ/κ πλευράς για αναγνώριση της κυριαρχικής ισότητας και η απαίτησή της για δύο ανεξάρτητα κράτη. Ο ΓΓ δεν αποδέχτηκε πρόταση του Τ/Κ ηγέτη που έμμεσα παρέπεμπε σε δύο κράτη.
Ο διορισμός προσωπικού απεσταλμένου του ΓΓ αποτελεί ένα θετικό βήμα, διατηρεί τη διαδικασία ζωντανή και αποδεικνύει την αποφασιστικότητα και δέσμευση του κ. Γκουτέρες να επιτύχει κάτι συγκεκριμένο στο Κυπριακό τη στιγμή που αντιμετωπίζει δυσκολίες να πράξει κάτι ανάλογο σε άλλες διεθνείς διενέξεις. Ακόμη το ότι έχει καταρχήν οριστεί νέα πενταμερής διασφαλίζει ότι για όλο το προσεχές διάστημα το πρόβλημά μας θα βρίσκεται στις ράγες των ΗΕ και ως εκ τούτου στα πλαίσια των σχετικών αποφάσεών τους. Έτσι η Διάσκεψη με αυτόν τον τρόπο δεν κατέληξε σε αδιέξοδο και, όπως ήταν εξαρχής ο στόχος της πλευράς μας, έχει αποφευχθεί ένα νέο ναυάγιο. Μέσα στις επιτυχίες θεωρείται και η απόφαση για μια σειρά από Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης, μεταξύ των οποίων και η συζήτηση για διάνοιξη νέων οδοφραγμάτων.
Ό,τι αποφασίστηκε και ό,τι υποτίθεται ότι πετύχαμε αφορά αποκλειστικά θέματα διαδικασίας τα οποία θα προλειάνουν το έδαφος για την έναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων. Επί της ουσίας του προβλήματος δεν αποφασίστηκε απολύτως τίποτε και δεν προχώρησε καθόλου προς τα εμπρός. Αλήθεια, τι από όσα συμφωνήθηκαν πιο πάνω προωθεί το Κυπριακό και το φέρνει πιο κοντά στη λύση με την απαλλαγή της Κύπρου από ξένους στρατούς και επεμβάσεις; Μέτρα εμπιστοσύνης έχουν εξαγγελθεί και στο παρελθόν αλλά δεν υλοποιήθηκαν.
Η εκτίμηση είναι ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι είναι ικανοποιημένοι από τα αποτελέσματα της Διάσκεψης γιατί όλοι κερδίζουν χρόνο. Να το αντιληφθώ αυτό για την Τουρκία και τους Τ/Κ που σκοπός τους είναι να παρατείνουν τη στασιμότητα και να εδραιώνουν τα τετελεσμένα της κατοχής. Εμείς όμως γιατί να είμαστε ικανοποιημένοι; Μπορεί οι άλλοι εμπλεκόμενοι να κερδίζουν χρόνο, όμως εμείς οι Ε/Κ χάνουμε χρόνο. Εμείς βρισκόμαστε υπό κατοχή και εμείς επειγόμαστε για λύση και επανένωση. Τα δεδομένα πάνω στο έδαφος αλλάζουν συνεχώς προς το χειρότερο και κάθε μέρα που περνά δυσχεραίνει την κατάσταση.
Το άνοιγμα των οδοφραγμάτων, όπως και τα άλλα ΜΟΕ, σίγουρα βοηθά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο κοινοτήτων και δημιουργεί προϋποθέσεις για την ανάπτυξη φιλίας και αλληλοκατανόησης και αυτός είναι ο στόχος του ΓΓ. Ωστόσο, με τα μεγάλα χρονικά διαστήματα που παρεμβάλλονται μεταξύ των επαφών όπως είναι οι διεθνείς διασκέψεις, κινδυνεύουμε να αντιμετωπίζουμε τις διελεύσεις από τα οδοφράγματα ως δεδομένες που συνδέουν δύο διαφορετικές ανεξάρτητες οντότητες που συμβάλλουν στις σχέσεις καλής γειτονίας. Γι’ αυτό πιστεύω ότι η καθυστέρηση των συνομιλιών ζημιώνει ποικιλότροπα την υπόθεσή μας.
Πολύ σημαντικό ζήτημα με ιδιαίτερη βαρύτητα είναι η κοινή επιστολή της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προς τον ΓΓ με κοινοποίηση προς τον ΠτΔ και τον Ε. Τατάρ. Στην επιστολή καθορίζεται η θέση της ΕΕ για τη μορφή λύσης του Κυπριακού και κυρίως η καθαρή θέση της Ένωσης για λύση Δικοινοτικής Διζωνικής Ομοσπονδίας. Η παρέμβαση στη δεδομένη συγκυρία έχει μεγάλη πολιτική σημασία δεδομένης της βούλησης της Τουρκίας να αναπτύξει τις σχέσεις της με την ΕΕ.
Από ό,τι φάνηκε, η Διάσκεψη δεν ασχολήθηκε με την ουσία του προβλήματος, δεν μπήκε στα βαθιά, δεν προχωράμε, κάνουμε βήμα σημειωτόν. Όμως έχουμε υποχρέωση, όσον εξαρτάται από εμάς, να εφαρμόσουμε στο ακέραιο τα μέτρα που αποφασίστηκαν. Να δείξουμε ότι πιστεύουμε στη μεταξύ μας εμπιστοσύνη και ότι την επιδιώκουμε Το ποια οδοφράγματα θα ανοίξουν και αν το όφελος θα είναι μεγαλύτερο σε μας ή τους Τούρκους δεν έχουν και τόση σημασία μπροστά στη μεγάλη εικόνα που είναι η τελική λύση και η απελευθέρωση του τόπου. Να μην χάνουμε το δάσος για το δέντρο.
