Μπορεί η κυρία Μαρία Άνχελα Ολγκίν, προσωπική απεσταλμένη του ΓΓ των ΗΕ για το Κυπριακό, να ήρθε στην Κύπρο με μικρό καλάθι γιατί γνωρίζει, λόγω της προηγούμενής της αποστολής, τις θέσεις των πλευρών, αλλά φαίνεται ότι γύρισε πίσω χωρίς καλάθι. Τα προβλήματα αντί να μειώνονται αυξάνονται και το κλίμα δυναμιτίζεται.
Εκεί που νομίζαμε ότι οι βασικές διαφορές ήσαν στα ΜΟΕ, τώρα υπεισέρχονται άλλα σοβαρά θέματα, με προεξάρχον το θέμα της δίωξης των σφετεριστών ε/κ περιουσιών και το θέμα της τουριστικής καμπάνιας «Island Cyprus».
Αν πάρουμε και τα δύο θέματα από πλευράς ηθικής και δικαίου, αναμφίβολα και στα δύο το δίκαιο είναι με το μέρος μας. Στο θέμα των σφετεριστών, πρόκειται για έγκλημα και πρέπει να τιμωρείται, στο δε θέμα του «Island Cyprus», δεν μπορεί να διαφημίζεται ένας τουριστικός προορισμός οι υποδομές του οποίου είναι κτισμένες σε κλεμμένες περιουσίες.
Αν το Κυπριακό εξεταζόταν μόνο στη βάση του δικαίου, τότε αναμφίβολα θα κερδίζαμε πανηγυρικά. Τα πράγματα όμως δεν είναι έτσι απλά. Το Κυπριακό δεν είναι νομικό θέμα αλλά πολιτικό. Όσες φορές προσπαθήσαμε να αναδείξουμε τη νομική του διάσταση, το μόνο που πετύχαμε ήταν η οπισθοδρόμηση και η περαιτέρω εδραίωση των τετελεσμένων της κατοχής. Απόδειξη τούτου είναι το γεγονός ότι, αν και υπάρχουν σωρεία καταδικών της Τουρκίας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, στην ουσία όλα αυτά είναι επιταγές χωρίς αντίκρισμα.
Δυστυχώς συνομιλούμε για το εθνικό θέμα για περισσότερο από μισό αιώνα και ακόμα να καταλάβουμε τον συνομιλητή μας, δηλαδή τους Τ/Κ και την Τουρκία. Το κλειδί σε μια διαπραγμάτευση, είτε πρόκειται για οικονομική είτε για πολιτική, είναι να μπορείς να υπολογίσεις τον τρόπο σκέψεως αυτού που βρίσκεται στην άλλη πλευρά, να τον ψυχολογήσεις, και αφού τον μελετήσεις, να γνωρίζεις πού μπορεί να υποχωρήσει. Όλα αυτά βέβαια είναι χρήσιμα όταν θέλεις με ειλικρίνεια να φτάσεις σε συμφωνία και όχι όταν συνομιλείς απλά για να συνομιλείς.
Για μας το εγχείρημα αυτό θα έπρεπε να ήταν εύκολο δεδομένου του ότι η άλλη πλευρά διαχρονικά έχει περίπου τις ίδιες θέσεις και επιδιώξεις. Βασικές διαφορές είναι το ότι αυτοί μετρούν τα κουκιά τους πριν τις συνομιλίες ενώ εμείς πάντα τα υπερτιμούμε. Αυτοί εκμεταλλεύονται τα λάθη μας ενώ εμείς τα επαναλαμβάνουμε. Ο Τούρκος πάει πάντα σε συνομιλίες με γνώμονα το γνώθι σ' αυτόν, ενώ εμείς αεροβατούμε και νομίζουμε ότι όλοι αντιλαμβάνονται τα δίκαιά μας.
Είναι ηλίου φαεινότερον ότι η στρατηγική μας και αυτή τη φορά είναι η ίδια όπως παλιά. Σήμερα, με μια Τουρκία πλήρως αναβαθμισμένη και μια τ/κ κοινότητα να βρίσκει κατανόηση από τον διεθνή παράγοντα στο θέμα της πολυετούς απομόνωσης, νομίζουμε ότι με τις διώξεις των σφετεριστών και την «αντικαμπάνια» για το « Island Cyprus» θα κάμψουμε τις αντιστάσεις τους και θα τους αναγκάσουμε να επιστρέψουν σε συνομιλίες με αντικείμενο το πλαίσιο ομοσπονδιακής λύσης.
Ίσως είναι η μόνη φορά που τα νομικά μέτρα εναντίον του ψευδοκράτους έφεραν αποτελέσματα. Η οικοδομική τους βιομηχανία πλήττεται, ο δε τουρισμός τους σημειώνει σημαντική οπισθοδρόμηση. Αν το ζητούμενο ήταν να τους πλήξουμε οικονομικά, ο στόχος επετεύχθη. Κάθε «νίκη» όμως δεν μπορεί να είναι απόλυτη. Υπάρχουν πάντα παρενέργειες τις οποίες μπορεί να τις αγνοούμε αλλά σύντομα θα πρέπει να τις διαχειριστούμε. Το Κυπριακό βρίσκεται στο τέλος του και θα πρέπει πλέον να δούμε πως θα ζήσουμε δίπλα από μια μεγάλη δύναμη όπως η Τουρκία. Το κόστος της «κακής» λύσης το αποφύγαμε, όμως ήρθε η ώρα που θα πρέπει να διαχειριστούμε το κόστος της μη λύσης.
Με βάση τη σοφή ρήση του διάσημου φυσικού, Άλμπερτ Αϊνστάιν, (αν και πολλοί αμφισβητούν την πατρότητα της ρήσης αυτής), πληρούμε όλες τις προδιαγραφές της παράνοιας. «Ο ορισμός της παράνοιας είναι να κάνεις το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά και να περιμένεις διαφορετικό αποτέλεσμα».
Αντί το «Δεν θα ανθέξουν», του 1964, του ολετήρα της Κύπρου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου, να αποτελεί ένα από τα κυριότερα παραδείγματα προς αποφυγήν, το υιοθετούμε ως στρατηγική για αλλαγή των θέσεων της άλλης πλευράς, δηλαδή ως παράδειγμα προς μίμηση. Ο ΠτΔ Νίκος Χριστοδουλίδης έχει την εντύπωση ότι πλήττοντας την οικονομία των κατεχομένων θα αναγκαστούν να εγκαταλείψουν τη θέση τους για κυριαρχική ισότητα και ισότιμο διεθνές καθεστώς. Μετά το 1964, με τα απάνθρωπα μέτρα που έλαβε εναντίον τους ο «Εθνάρχης», δεν υπέκυψαν και θα υποκύψουν επειδή διώκουμε τους σφετεριστές των ρ/κ περιουσιών; «Άνθεξαν» την πείνα και τη δίψα και δεν θα «Ανθέξουν» τα πλήγματα της οικονομίας; Εξ ιδίων κρίνουμε τα αλλότρια. Εμείς είμαστε εθισμένοι στην ευμάρεια και την καλοπέραση και είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε εκπτώσεις σε εθνικές αρχές και αξίες για να διατηρηθούμε οικονομικά ανθηροί. Αυτοί είναι συνηθισμένοι στις κακουχίες.
Ο άλλος πυλώνας της στρατηγικής της δικής μας πλευράς είναι οι ευρωτουρκικές σχέσεις. Άλλη μια αυταπάτη και «όπλο χωρίς πυρομαχικά». Αν νομίζουμε ότι ο απεσταλμένος της ΕΕ, Αυστριακός Γιοχάνες Χαν, σκοπό έχει να πιέσει την άλλη πλευρά και κυρίως την Τουρκία, πάλι ονειροβατούμε. Στόχος του Αυστριακού είναι να μας παρακολουθεί από κοντά για να μην υποπέσουμε ξανά στα ίδια λάθη. Δυστυχώς η πλευρά που έχει ιστορικό «ανάρμοστης συμπεριφοράς» σε διασκέψεις είναι η δική μας. Οι Ευρωπαίοι είναι πλήρως ενήμεροι για την απαράδεκτη συμπεριφορά μας στο Κραν Μοντανά.
Το SAFE (Δράση για την Ασφάλεια της Ευρώπης), προϋπολογισμού 150 δισεκατομμυρίων, εγκρίθηκε με ομοφωνία των 26, συμπεριλαμβανομένων της Ελλάδας και Κύπρου. Αποχή τήρησε μόνο η Ουγγαρία. Νομίζουμε ότι η συμπερίληψη της Τουρκίας είναι υπό προϋποθέσεις και συνεπώς ευκαιρία για το Κυπριακό. Ουσιαστικά αυτό δηλώνει η υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Μαριλένα Ραουνά.
«Ο Κανονισμός SAFE είναι μέρος των προσπαθειών της ΕΕ για ενίσχυση της αμυντικής της βιομηχανίας και για στρατηγική αυτονομία. Θα ήταν αδιανόητο να μπορούν να επωφεληθούν στο πλαίσιο αυτό, χώρες οι οποίες δεν σέβονται την ασφάλεια, την κυριαρχία και τα συμφέροντα της Ένωσης και των κρατών μελών της ΕΕ». Μα επιτέλους κυρία υφυπουργέ, αντιλαμβάνεστε τι μας λέτε; Για ποια οφέλη μιλάτε; Ήδη χώρες όπως η Ιταλία, η Ισπανία και η Γερμανία έχουν δημιουργήσει συνεταιρισμούς με τουρκικούς οργανισμούς στην Τουρκία και η παραγωγή έχει ήδη αρχίσει.
Πρέπει να αναθεωρήσουμε τη ρητορική μας, ότι η συμμετοχή της Τουρκίας και γενικά οι ευρωτουρκικές σχέσεις περνούν από τη Λευκωσία, Η Ευρώπη έχει ανάγκη την Τουρκία, τη δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ, και συνεπώς, είτε μας αρέσει είτε όχι τίποτα, δεν μπορεί να σταματήσει τη συμμετοχή της. Αν συνεχίσουμε την ψευδαίσθηση ότι τα ευρωτουρκικά περνούν από τη Λευκωσία, θα έρθει η στιγμή που οι Ευρωπαίοι θα μας βαρεθούν σε τέτοιο σημείο που η αξιοπιστία μας στις Βρυξέλλες θα περνά από την Άγκυρα.
Είναι σε εξέλιξη η τελευταία προσπάθεια για λύση και επανένωση και ακόμα να αντιληφθούμε το τι σημαίνει το τέλος του Κυπριακού. Εκ μέρους του ΠτΔ Νίκου Χριστοδουλίδη υπάρχει ειλικρινής διάθεση για λύση. Όμως, οι παλιές συνταγές που υιοθετεί δεν μας βγάζουν πουθενά. Ήρθε ο καιρός να διαλέξουμε. Τι προτιμούμε; Καμιά εκατοστή σφετεριστές στη φυλακή και μια οριστικά χαμένη πατρίδα; Τι προτιμούμε; Tον τουρισμό μας να καταγράφει ρεκόρ αφίξεων με ροές στα κατεχόμενα μειωμένες και την ντε γιουρε διχοτόμηση; Τι προτιμούμε επιτέλους; Νενικήκαμεν σε μια μισή πατρίδα;
