Μπορεί οι υψηλές θερμοκρασίες, οι φωτιές και όλη η πολιτική αντιπαράθεση, που ακολούθησε και συνεχίζεται, να συνθέτουν ένα θερμό πολιτικό σκηνικό, όμως το πρώτιστο, το εθνικό θέμα, παραμένει στον πάγο. Το ναυάγιο στη διάσκεψη της Νέας Υόρκης ήταν ό,τι χειρότερο γιατί ήταν ναυάγιο σε θέματα χαμηλής πολιτικής. Όταν ναυαγούν οι προσπάθειες για συμφωνία σε τέτοια θέματα, δεν τολμά κανένας οργανισμός να προσπαθήσει για βήματα επί της ουσίας.
Συνεπώς, λογικότατη η θέση των ΗΕ «όταν τα βρείτε μεταξύ σας τότε φωνάξετέ μας». Στο ίδιο μήκος κύματος και οι δηλώσεις, «αισχρές» κατά την ΕΔΕΚ, του απερχόμενου ειδικού αντιπροσώπου του Γενικού Γραμματέα στην Κύπρο και επικεφαλής της ΟΥΝΦΙΚΥΠ, Κόλιν Στιούαρτ. «Το Κυπριακό είναι επιλύσιμο αλλά χρειάζεται βούληση των ηγετών». Κατά τα ΗΕ δεν υπάρχει πολιτική βούληση, ούτε στον βορρά αλλά ούτε και στον νότο, ανεξάρτητα αν ο ΠτΔ Νίκος Χριστοδουλίδης διακηρύττει ότι, «πείσαμε και τους πλέον κακόπιστους για τη βούλησή μας για λύση». Δεν γνωρίζω ποιους εννοεί ο κύριος Πρόεδρος, αλλά τον καθ’ ύλην αρμόδιο, τον ΟΗΕ, από ό,τι φαίνεται δεν τον πείσαμε.
Το γεγονός ότι πριν λίγες μέρες συμπληρώθηκαν 51 χρόνια από την κατάληψη της Αμμοχώστου, δεν στάθηκε αρκετό για να συνετιστούμε και να δείξουμε στα ΗΕ ότι επιτέλους είμαστε έτοιμοι να τους «φωνάξουμε».
Για αυτό που σίγουρα πείσαμε, είναι ότι η οικοδόμηση εμπιστοσύνης και η επαναπροσέγγιση δεν είναι μέσα στις προτεραιότητές μας. Αυτό αποδείχθηκε από την άρνησή μας σε όλες τις εναλλακτικές προτάσεις για τα οδοφράγματα και από την απαξιωτική στάση μας στην προσφορά των Τ/Κ να συνδράμουν στην κατάσβεση της φονικής πυρκαγιάς στην Ορεινή Λεμεσό.
Το ότι παρά το γεγονός ότι η οριστική διχοτόμηση είναι πλέον εντός των πυλών δεν έχουμε αλλάξει μυαλά, φάνηκε και από την «επεισοδιακή» εκδήλωση για την Αμμόχωστο στη Δερύνεια. Το πρόβλημα και η «πέτρα του σκανδάλου» ήταν η ομιλία του συντονιστή και παρουσιαστή της εκδήλωσης, Ανδρέα Καζαμία. Το πρόσχημα, η έλλειψη πολιτιστικού πολιτισμού και σεβασμού από τον ομιλητή και γενικά από τον οικοδεσπότη, τον Δήμο Αμμοχώστου, προς τους υψηλούς προσκεκλημένους.
Σε αυτόν τον τόπο έχουμε συγχύσει τα πάντα. Θεωρούμε το ψέμα σεβασμό και την αλήθεια ασέβεια. Θεωρούμε την κριτική πολιτική βαρβαρότητα και το «Yes Mr President» πολιτικό πολιτισμό. Δηλαδή όταν λες την αλήθεια είσαι πολιτικά απολίτιστος ή βάρβαρος;
Θα έπρεπε οι υψηλοί προσκεκλημένοι στην εκδήλωση, πρώτα αυτοί να σεβαστούν τον χώρο και το νόημα της εκδήλωσης. Δεν σας κάλεσαν σε χοροεσπερίδα κύριοι αλλά σε αγώνα για μια πόλη που μέρα με τη μέρα χάνεται οριστικά. «Η πόλη μας δεν είναι φάντασμα», το σύνθημα του αγώνα των κατοίκων της για επιστροφή. Αυτούς τους αγώνες των Αμμοχωστιανών θα έπρεπε να σεβαστείτε πρώτα εσείς κύριοι. Μετά την ομιλία Καζαμία θα έπρεπε όλοι όρθιοι να τον χειροκροτούσατε και να φωνάζατε ένα μεγάλο και ειλικρινές συγγνώμη. Αυτό απαιτεί ο σεβασμός και ο πολιτικός πολιτισμός. Το να διαμαρτύρεστε και από πάνω αποτελεί ασέβεια και πολιτική και εθνική βαρβαρότητα.
«Είμαστε πολύ θυμωμένοι, κύριε Πρόεδρε. Είμαστε εξοργισμένοι. Είμαστε πικραμένοι. Κουραστήκαμε από τις ίδιες υποσχέσεις. Μα εμείς δεν ήρθαμε απόψε για να κάνουμε μνημόσυνο. Ήρθαμε να υπενθυμίσουμε - σε όλους και κυρίως σε αυτούς που αποφασίζουν - πως η Αμμόχωστος δεν είναι φάντασμα. Είναι υπόσχεση. Υπόσχεση ανεκπλήρωτη. Υπόσχεση που μάθαμε να κουβαλούμε στις πλάτες μας εμείς, οι πολίτες. Εμείς που γίναμε πρόσφυγες στα ίδια μας τα χώματα. Εμείς οι πολίτες, οι πρόσφυγες της ίδιας μας της ζωής, δεν ξεχάσαμε και δεν ξεχνούμε. Εμείς που μεγαλώσαμε οι ίδιοι – και μεγαλώνουμε και τα παιδιά μας - μακριά από τις γειτονιές των γονιών μας, αλλά τους μάθαμε το όνομα κάθε δρόμου, κάθε αυλής, κάθε παραθύρου που κοιτάζει τη θάλασσα όπως ο Δον Κιχώτης του Πωλ Γεωργίου - , έτσι ακριβώς όπως μας τα έμαθαν οι γονείς μας. Αντέξαμε και κάποιοι αντέχουμε. Όχι χάρη στους ηγέτες μας, αλλά γιατί το πείσμα δεν μας λυγίζει. Δεν μηδενίζουμε. Μα να λέμε και τις αλήθειες. Στηλιτεύεται το γεγονός ότι πολιτικές καριέρες στήθηκαν στην πλάτη της αιμορροούσας Αμμοχώστου. Ο καθείς ας κατατάξει τον εαυτό του εκεί που θέλει. Και ο λαός, το ίδιο δικαίωμα έχει, επίσης. Να κρίνει. Να θυμάται. Να απαιτεί…Β Α Ρ Ε Θ Η Κ Α Μ Ε. Η Αμμόχωστος όμως δεν γράφεται με «θα». Αμμόχωστος είναι τα σπίτια που σαπίζουν πίσω από τα συρματοπλέγματα. Είναι οι παππούδες που φεύγουν χωρίς να ξαναδούν την αυλή τους. Είναι τα παιδιά μας που ρωτούν «γιατί δεν πάμε;» Κι εμείς που ντρεπόμαστε να απαντήσουμε. Και δεν είναι εμείς που έπρεπε να ντρεπόμαστε. Γιατί ευκαιρίες είχαμε. Την Τουρκία την ξέρουμε – και είναι το προφανές και το εύκολο. «Φταίει η αδιαλλαξία της Τουρκίας». Και όντως ευθύνεται. Μάθαμε, όμως, και κάποιους από εμάς. Και κάθε φορά που το όνομα «Αμμόχωστος» γράφτηκε σε χάρτες διαπραγματεύσεων, κάποιος δίστασε. Κάποιος φοβήθηκε. Κάποιος είπε «όχι» χωρίς να ρωτήσει, επί της ουσίας, και εμάς. Και εμείς; Πάντα με καχυποψία, διαφωνία, ενδεχομένως κομματικά μέτρα και σταθμά. Κι η πόλη έμεινε κλειστή. Όχι γιατί δεν μας την πρότειναν. Αλλά γιατί δεν συμφωνούσαμε ποιος θα κόψει την κορδέλα. Η κορδέλα έγινε σημαντικότερη από το μονοπάτι. Η εικόνα, σημαντικότερη από την ουσία. Δεν διαπραγματευθήκαμε, απόλυτα και ουσιαστικά, την επιστροφή».
Δεν θέλω να είμαι απόλυτος, αλλά υπάρχουν περιπτώσεις που μόνο με την απολυτή θεώρηση των πραγμάτων μπορείς να αντιληφθείς ποιος σέβεται και ποιος είναι αναιδής. Ποιος είναι εθνικά ειλικρινής και ποιος εθνικά ανεπαρκής. Στην προκειμένη περίπτωση, όσοι ένιωσαν άσχημα και αντέδρασαν στις αναφορές Καζαμία ανήκουν στις δεύτερες κατηγορίες, δηλαδή αναιδείς και εθνικά ανεπαρκείς.
Το μόνο που μπορώ να δικαιολογήσω τις αντιδράσεις των παρόντων που διαμαρτυρήθηκαν, είναι το βάρος από τις ασήκωτες τύψεις και τη δυσφορία από τις μυθικές χθόνιες θεότητες, τις Ερινύες, που τους κυνηγούν. Βέβαια, κατά τον ομιλητή, «κοιμούνται ήσυχα».
Αναφορικά με τον ΠτΔ, απαράδεκτη η αντίδρασή του, γιατί οι αναφορές Καζαμία δεν ήσαν αποκλειστικά για αυτόν. Θα ήταν άδικο να επωμισθεί το βάρος των προκατόχων του ο σημερινός Ε/Κ ηγέτης, αν και με τις κινήσεις του τον τελευταίο καιρό τείνει να τους μοιάσει. Ο κύριος Καζαμίας σε πολλά εννοούσε τον προκάτοχό του, ό,τι χειρότερο πέρασε από τον τόπο στη διαχείριση του εθνικού θέματος και ειδικότερα στην τύχη την Αμμοχώστου. Ούτε το επιχείρημα ότι ήταν άστοχη και προσβλητική η αναφορά και η σύνδεση της Αμμοχώστου με τη φονική πυρκαγιά μπορεί να έχει βάση. Μήπως η Αμμόχωστος δεν «καίγεται» εδώ και μισό αιώνα;
Αυτό που θα έπρεπε να απασχολήσει τον Νίκο Χριστοδουλίδη και να νιώσει πραγματική δυσφορία, είναι το ποιοι έτρεξαν να τον υπερασπιστούν στην «κριτική» Καζαμία. Σύσσωμο το απορριπτικό μέτωπο στάθηκε ασπίδα προστασίας για τον ΠτΔ.
Για τον δήμαρχο Αμμοχώστου, τι να πεις; Ως συνήθως κατώτερος των περιστάσεων. Πώς μπορείς, κύριε Ιωάννου, να διαχωρίζεις τη θέση σου από την αλήθεια για την πόλη σου; Πώς μπορείς να δημαρχεύεις της ιστορικής πόλης και να κρατάς απόσταση από τις αλήθειες που έφεραν την πόλη σου σε αυτήν την τραγική κατάσταση; Πραγματικά το μόνο που μπορεί κάποιος να πει είναι μόνο μια λέξη: Ντροπή!
Νομίζω οι συντονιστές της ετήσιας εκδήλωσης για την Αμμόχωστο θα πρέπει να αλλάξουν τακτική. Οι προσκλήσεις να σταματήσουν. Μόνο όσοι το νιώθουν να παρευρίσκονται. Όσοι ένιωσαν άσχημα και «δεν πέρασαν καλά» να μην ξανάπανε. Άλλωστε, θα βγάλουν και από τη δύσκολη θέση και τους αγνούς Αμμοχωστιανούς που τους καλούν λόγω αξιώματος και όχι λόγω σεβασμού.
Επανερχόμενος στο θέμα που, όπως αναφέρουν πληροφορίες ηγέρθη από το προεδρικό ζεύγος θέμα πολιτικού πολιτισμού. Θα πρέπει να καταλάβουν ότι πολιτικός πολιτισμός είναι να διεκδικείς την πόλη σου, ενώ το να αρνείσαι την επιστροφή της είναι πολιτική και εθνική βαρβαρότητα. Πολιτικός πολιτισμός είναι να απολογείσαι για τις ευθύνες σου, να σκύβεις ταπεινά το κεφάλι και να λες συγγνώμη. Αντίθετα, το να διαμαρτύρεσαι γιατί κάποιος είχε τη γενναιότητα να πει αλήθειες, είναι εθνική αναίδεια.
