Ο άνδρας βρίσκεται μέσα στη χαρά της ζωής. Έβαλε τα κλειδιά του στο τραπέζι. Έβαλε τα λουλούδια σε χάλκινο δοχείο. Έβαλε το γάλα του, το αβγό του. Έβαλε το φως που ερχόταν από το παράθυρο. Τον ήχο του ποδηλάτου, τον ήχο του άξονα του ποδηλάτου. Έβαλε την απαλότητα του ψωμιού, του αέρα στο τραπέζι, ο άνδρας. Συνέβαιναν πράγματα στο μυαλό του. Τι ήθελε να κάνει στη ζωή. Αυτό έβαλε. Ποιον αγαπούσε, ποιον δεν αγαπούσε. Τα έβαλε και αυτά στο τραπέζι ο άνδρας. Τρεις φορές τρία έκανε εννιά. Ο άνδρας έβαλε στο τραπέζι και το εννιά. Ήταν δίπλα στο παράθυρο. Άπλωσε στο τραπέζι, έβαλε την αιωνιότητά του. Πόσες μέρες ήθελε να πιει μια μπίρα. Έβαλε στο τραπέζι το γέμισμα του ποτηριού με μπίρα. Έβαλε τον ύπνο του. Έβαλε τον ξύπνιο του. Έβαλε το χόρτασμά του, την πείνα του. Και το τραπέζι, τι τραπέζι ήταν τελικά; Δεν είπε «είναι δικό μου τόσο βάρος». Κλονίστηκε μια δυο φορές και σταμάτησε. Ο άνδρας έβαζε δοκάρια…
Το τραπέζι έχει μια ιδιαίτερη θέση στη ζωή μας, στη ζωή των Κυπρίων. Ας βάλω κάποια πράγματα στο τραπέζι του ποιητή Εντίπ Τζάνσεβερ, με την άδειά του. Τον Ανάν για παράδειγμα. Ή τον Μπούτρος Γκάλι. Να βάλω λίγο τη Γενεύη, λίγο τη Νέα Υόρκη. Η ζωή μας πέρασε με το τραπέζι. Τρελαθήκαμε μιλώντας για το τραπέζι. Αν μια μέρα λυθεί τούτο το πρόβλημα, να στήσουμε ένα κοτζάμ μνημείο του τραπεζιού στην πλατεία της πόλης. Δεν είναι το ευλογημένο τραπέζι ζιβανίας ή ρακής. Έγινε ζήτημα και το να καθήσει κανείς στο τραπέζι. Τώρα και ο Τουφάν λέει πως «αν η ελληνοκυπριακή πλευρά φύγει από αυτό το τραπέζι και πάλι όπως στο Κραν Μοντανά, δεν θα επιστρέψουμε ξανά στο υφιστάμενο στάτους κβο». Και πού θα επιστρέψεις, κύριέ μου; Στα δύο ίσα, κυρίαρχα κράτη;
Ρωτούν τον Τουφάν οι δημοσιογράφοι στην τηλεόραση. «Η Τουρκία λέει "πέθανε η ομοσπονδία, ζήτω τα δύο κράτη". Ενώ εσύ μιλάς συνεχώς για ομοσπονδιακή λύση. Πώς θα πείσεις την Τουρκία για ομοσπονδία;» Λέει πολλά ο Τουφάν. Όμως δεν υπάρχει ξεκάθαρη απάντηση! Αν ήμουν εγώ, θα υπέβαλλα διαφορετικά την ερώτηση. «Στην Τουρκία υπάρχει ένα δεσποτικό καθεστώς. Η τυραννική εξουσία του Ταγίπ Ερντογάν. Κρατάει χιλιάδες άτομα στη φυλακή ως πολιτικούς ομήρους. Πώς πιστεύεις ότι θα μπορούσες να συστήσεις υγιείς σχέσεις με μια τέτοια κυβέρνηση; Είναι δυνατόν αυτό;» Μέχρι τώρα δεν είδα σε κανένα μέρος του κόσμου ότι θα μπορούσαν να κτιστούν υγιείς σχέσεις με μια φασιστική διοίκηση. Ο Χίτλερ είχε συνάψει καλές σχέσεις και με τη Σοβιετική Ένωση, όπως με όλες τις χώρες της Ευρώπης, και είχε υπογράψει και σύμφωνο μη επίθεσης. Τι έγινε μετά; Ο Χίτλερ τις καταβρόχθισε όλες. Μόνο τους Σοβιετικούς δεν μπόρεσε να λυγίσει, υπέστη συντριβή και τον ανάγκασαν να πληρώσει βαρύ τίμημα. 25 εκατομμύρια Σοβιετικοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Δεν υπάρχουν υγιείς σχέσεις με έναν φασίστα. Όμως, μπορείτε να πείτε ότι ο Ατατούρκ είχε συνάψει αυτή τη σχέση με τον Χίτλερ. Μάλιστα, ο Χίτλερ τού είχε χαρίσει ένα πολυτελές αυτοκίνητο. Μια ιδιωτική μερσεντές. Για κάποιον λόγο, ο Χίτλερ τον θαύμαζε. Μήπως σάς θαυμάζει ο Ταγίπ Ερντογάν;
Ουσιαστικά δεν θα μπορούσατε να συμφωνήσετε και με τους προηγούμενους, όχι μόνο με τον Ερντογάν. Όμως, με τον Ερντογάν είναι πιο δύσκολο. Δεν ήταν δυνατόν να συναφθούν υγιείς σχέσεις με κανέναν τους. Μάς διοίκησαν πάντα με πολιτικές οδηγίες και οικονομικά πακέτα. Αν κάποιος δεν υπάκουε στις οδηγίες, τον κανόνιζαν. Έκαναν να επικρατήσει στην κοινωνία η άποψη πως «δεν γίνεται χωρίς την Τουρκία». Πλέον όλοι είναι στα χνάρια της μητέρας πατρίδας! Δεν παρεκκλίνουν καθόλου από αυτά. Ό,τι υπάρχει στην Τουρκία υπάρχει και εδώ. Αν εκεί υπάρχει διαφθορά, υπάρχει και εδώ διαφθορά. Αν εκεί υπάρχει ρουσφέτι, υπάρχει και εδώ ρουσφέτι. Αν εκεί υπάρχουν παρενοχλήσεις και βιασμοί, υπάρχουν και εδώ. Εκεί δεν υπάρχει τίποτα καλό άλλωστε για να υπάρχει και εδώ. Ούτως ή άλλως, μήπως μπορεί να αναμένεται καθόλου κάτι καλό από μια τυραννική διοίκηση;
Δεν είχαμε έναν ηγέτη όπως ο Αλεξάντερ Ντούπτσιεκ μέχρι σήμερα. Ποιος είναι ο Ντούπτσιεκ; Ο ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβακίας. Τότε η Τσεχοσλοβακία ήταν δορυφόρος της Σοβιετικής Ένωσης. Όπως είμαστε και εμείς τώρα δορυφόρος της Τουρκίας. Ο Ντούπτσιεκ επιχείρησε μια μέρα να εκδημοκρατικοποιήσει το καθεστώς και να δημιουργήσει έναν σοσιαλισμό με γελαστό πρόσωπο. Ήταν το 1968. Οι Σοβιετικοί μπήκαν στην Πράγα με τανκς. Δεν το επέτρεψαν.
Τι θα κάνει η Άγκυρα αν και σε εμάς τώρα βγει ένας ηγέτης ο οποίος θα πει, για παράδειγμα, «επιστρέφουμε το Βαρώσι στους νόμιμους ιδιοκτήτες του» ή «δεν υποστηρίζουμε τα δύο κράτη, είμαστε ομοσπονδιακοί»; Θα ανατρέψει το τραπέζι και θα οδηγήσει τα τανκς της στο «προεδρικό»; Ακόμα δεν βγήκε κάποιος ηγέτης να με απαλλάξει από αυτή την απορία…
