Οι πρόσφατες δηλώσεις της υπουργού Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, Μαρίας Παναγιώτου, στο Διεθνές Συνέδριο Μετεωρολογίας, Κλιματολογίας και Φυσικής της Ατμόσφαιρας (COMECAP 2025), που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία, ανέδειξαν για ακόμη μια φορά το γεγονός ότι η Κύπρος ανήκει στις πιο ευάλωτες περιοχές του πλανήτη απέναντι στην κλιματική κρίση.
Η ίδια μίλησε για θερμότερα και ξηρότερα καλοκαίρια, για αυξημένες ξηρασίες, για κινδύνους στη γεωργία, στη δημόσια υγεία και στα οικοσυστήματα και ότι η Κύπρος και η Μεσόγειος συγκαταλέγονται στα πιο ευάλωτα «hotspots» του κλίματος παγκοσμίως. Τόνισε επίσης ότι η χώρα «ανταποκρίνεται με αποφασιστικότητα» μέσω επενδύσεων, καινοτόμων τεχνολογιών και επιστημονικών συνεργασιών. Η ρητορική αυτή θα ήταν καθησυχαστική αν συνοδευόταν από συγκεκριμένα και μετρήσιμα έργα. Όμως, η πραγματικότητα στο νησί απέχει δραματικά από τις διακηρύξεις. Οι ξηρασίες πολλαπλασιάζονται, η γεωργία πιέζεται αφόρητα, τα δάση και οι υδροφόροι ορίζοντες καταρρέουν. Αντί να βλέπουμε πράξεις, βλέπουμε την ίδια γνωστή επικοινωνιακή διαχείριση που μετατρέπει κάθε συνέδριο ή δηλώσεις σε βιτρίνα «πράσινης μέριμνας».
Το πρόβλημα δεν είναι ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και οι υπουργοί του δεν γνωρίζουν τον κίνδυνο, είναι ότι η πολιτική ηγεσία δεν προχωρεί στην έμπρακτη εφαρμογή λύσεων. Υπάρχουν χρόνια εκκρεμότητες που διαρκώς παραπέμπονται στο μέλλον: έργα υποδομής για αξιοποίηση του νερού των βροχών και μείωση απωλειών στα δίκτυα, σχέδια εξοικονόμησης που θα ενθαρρύνουν τους αγρότες να χρησιμοποιούν λιγότερο νερό και να υιοθετούν ανθεκτικές καλλιέργειες, επενδύσεις σε πράσινη ενέργεια και συστήματα αποθήκευσης που θα μείωναν την εξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα και θα περιόριζαν τις εκπομπές. Όλα αυτά υπάρχουν εδώ και χρόνια ως στόχοι, όμως παραμένουν στο επίπεδο του σχεδίου. Η εφαρμογή τους είναι αποσπασματική, αργή και συχνά χωρίς διαφάνεια.
Το να αναγνωρίζεις ότι η Κύπρος είναι κλιματικό «hotspot» δεν είναι διαπίστωση που μπορείς να το χρησιμοποιείς σαν τίτλο τιμής. Είναι προειδοποίηση. Σημαίνει ότι η χώρα κινδυνεύει περισσότερο από πολλές άλλες περιοχές να βιώσει τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης από ερημοποίηση και πυρκαγιές μέχρι επιβάρυνση της υγείας των πολιτών και τεράστια οικονομικά κόστη. Η αδράνεια σε ένα τόσο κρίσιμο ζήτημα δεν είναι απλώς πολιτική ανεπάρκεια. Είναι καταστροφική επιλογή. Κάθε χρόνος που χάνεται χωρίς συντονισμένο σχέδιο δράσης μεταφράζεται σε περισσότερες απώλειες για τους αγρότες, μεγαλύτερη πίεση στα υδατικά αποθέματα, ακριβότερη ενέργεια για τα νοικοκυριά και ανεπανόρθωτες πληγές στη βιοποικιλότητα του νησιού.
Η υπουργός μίλησε για «καινοτομία», «συνεργασίες» και «επενδύσεις». Οι λέξεις όμως δεν αρκούν. Χρειάζονται χρονοδιαγράμματα, δεσμευμένοι προϋπολογισμοί, λογοδοσία και μετρήσιμα αποτελέσματα. Χρειάζεται μια εθνική στρατηγική για το νερό, τη γεωργία και την ενέργεια που να υπερβαίνει τον εκλογικό κύκλο και να εφαρμόζεται με συνέπεια, ανεξαρτήτως κυβερνήσεων. Η κοινωνία δεν αντέχει άλλες καθυστερήσεις. Οι πολίτες βιώνουν ήδη την αύξηση των θερμοκρασιών, τα αλλεπάλληλα κύματα καύσωνα και τη συνεχή απειλή των πυρκαγιών. Ο αγροτικός κόσμος στενάζει από την ξηρασία και τα υψηλά κόστη. Η φύση δεν συγχωρεί άλλη αναβλητικότητα.
Η Κύπρος είναι όντως ένα από τα πιο ευάλωτα κλιματικά σημεία. Το παραδέχονται και οι ίδιοι οι κυβερνώντες. Όμως η αποδοχή της αλήθειας δεν αρκεί. Η ευθύνη είναι να μετατραπεί αυτή η γνώση σε δράση με έργα, πολιτικές και αποφασιστικότητα. Αν δεν το πράξουμε τώρα, η κλιματική κρίση θα συνεχίσει να μας υπενθυμίζει με κάθε πυρκαγιά, κάθε ξηρασία, κάθε ακραίο καιρικό φαινόμενο ότι οι δηλώσεις χωρίς πράξεις είναι το ίδιο άδειες όσο και οι δεξαμενές νερού μας το κατακαλόκαιρο.
*Μέλους Κινήματος Οικολόγων
