Η ανάπτυξη είναι αναπόφευκτη. Οι πόλεις είναι ζωντανοί οργανισμοί που μεγαλώνουν, αλλάζουν και με τον καιρό αντικαθιστούν ό,τι προϋπήρχε. Τα παλιά κτήρια δίνουν τη θέση τους σε νέα τοπόσημα, κι αυτό από μόνο του δεν είναι πρόβλημα. Το ζήτημα είναι πώς συντελείται η αλλαγή: μέσα από στρατηγικό σχεδιασμό και όραμα ή τυχαία, άναρχα και αποσπασματικά.
Η Λευκωσία ανήκει, δυστυχώς, στη δεύτερη κατηγορία. Η πόλη μεγάλωσε χωρίς συνολικό σχέδιο, υπακούοντας στις ιδιωτικές ανάγκες κι όχι σε συλλογικό σχεδιασμό. Το αποτέλεσμα είναι μια πρωτεύουσα κατακερματισμένη, όπου σχεδόν κάθε σημείο είναι προορισμός και όχι τόπος ζωής. Οδηγούμε για να πάμε στη δουλειά, στο σχολείο, στα ψώνια, στις υπηρεσίες. Οι δρόμοι ανήκουν στα αυτοκίνητα, όχι στους ανθρώπους. Η Λευκωσία είναι ένα drive-through.
Η απουσία ενός αξιόπιστου συστήματος δημόσιων συγκοινωνιών καθορίζει κυριολεκτικά τη ρουτίνα μας. Επηρεάζει τις συνήθειές μας, τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την πόλη μας, ακόμα και την ψυχική μας κατάσταση. Μια πόλη με τεράστια λεωφορεία, χωρίς πεζοδρόμια με σκιά και ασφάλεια, μια πόλη έντασης και κόπωσης. Ενδεικτικές οι ειδήσεις για τα νεύρα των οδηγών σε ένα σύστημα που τους απογοητεύει καθημερινά. Την πόλη μας τη διασχίζουμε αλλά δεν τη ζούμε.
Η ανάπλαση του παλιού ΓΣΠ σχεδιάστηκε ως ένας πνεύμονας για περπάτημα, ανάπαυση και ανάσα. Ωστόσο, προς το παρόν παραμένει άδειος, ζωντανεύει μόνο από ιδιωτικές εκδηλώσεις. Χωρίς ανθρώπους, κανένας σχεδιασμός δεν μπορεί να πετύχει. Καθώς λοιπόν χτίζουμε και κόβουμε δέντρα, η πρόκληση είναι η καλύτερη σύνδεση, να δημιουργήσουμε ένα δίκτυο σημείων που οι πολίτες να μπορούν πραγματικά να φτάσουν και να χρησιμοποιήσουν.
Στη συνέντευξή μας στον «Π» με τον αρχιτέκτονα Γιάννη Κίζη, υπό τη μορφή μας σειράς «συχνών ερωτήσεων» εμπνευσμένων από τη δημόσια συζήτηση, φάνηκε πόσο εύκολα αναπαράγουμε φήμες και πόσο λίγο γνωρίζουμε για τα έργα γύρω μας ή για τις ίδιες τις πόλεις μας: τι κρύβεται κάτω από την επιφάνειά τους, το νερό, οι ποταμοί, το έδαφος που τις στηρίζει. Η κατανόηση μιας πόλης είναι κι αυτή μια απόφαση για γνωριμία, μια πράξη υπομονής.
Μια μεγάλη ευθύνη πέφτει τώρα στους ώμους του δημάρχου Λευκωσίας Χαράλαμπου Προύντζου και στις δημοτικές Αρχές. Εξαρτάται από το πόση ενέργεια θα επενδύσουν για να γεμίσουν τον νέο χώρο με τέχνη, μικρά καφέ, μουσική, με νέους και ηλικιωμένους, με ζωή, και από το πόσο βαθιά πιστεύουν ότι αυτό αξίζει να γίνει.
Στο τέλος της ημέρας, το μεταμορφωμένο ΓΣΠ είναι ένα νέο τοπόσημο που γεννήθηκε από τη βούληση των πολιτών μέσα από ένα δημοψήφισμα. Το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε είναι να του δείξουμε τον σεβασμό που του αξίζει.
