Οι υπουργοί Άμυνας της Ελλάδας και της Κύπρου είχαν χθες συνάντηση με αντικείμενο την αμυντική θωράκιση της ΕΕ μέσω του Προγράμματος SAFE. Συζήτησαν επίσης γεωστρατηγικά προβλήματα που απασχολούν την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όπως αυτά προκύπτουν από τους πολέμους στη Γάζα και την Ουκρανία.
Οι δύο υπουργοί μάλλον είναι υποχρεωμένοι να επικεντρώνονται σε αυτά τα θέματα αφού τόσο ο πόλεμος στην Ουκρανία όσο και στη Γάζα έχουν αλλάξει τον τρόπο που βλέπουμε την πολιτική. Οι δύο αυτοί πόλεμοι στην ευρύτερη γειτονιά μας έχουν ενισχύσει μια παγκόσμια στρατοκρατική αντίληψη, δηλαδή μια θεώρηση όπου η ισχύς, η ασφάλεια και η στρατιωτική αποτροπή αποκτούν προτεραιότητα έναντι της διπλωματίας, του διεθνούς δικαίου και των ανθρωπιστικών αξιών.
Μπορούμε αυτό να το δούμε σε πολλά επίπεδα:
Σε επίπεδο γεωπολιτικό η Ευρώπη επανεξοπλίζεται με ρυθμούς που δεν είχε γνωρίσει από τον Ψυχρό Πόλεμο. Το ΝΑΤΟ επεκτείνεται και επαναπροσδιορίζεται γύρω από την έννοια της αποτροπής. Η Ρωσία έχει μετατραπεί σε οικονομία πολέμου. Στην Ασία η Κίνα, η Ιαπωνία και η Ινδία αυξάνουν θεαματικά τις αμυντικές τους δαπάνες.
Σε πολιτικό επίπεδο η ρητορική έχει αλλάξει. Οι κυβερνήσεις επικαλούνται την «εθνική ασφάλεια» για να δικαιολογούν περιορισμούς ή παρεκκλίσεις από δημοκρατικούς κανόνες. Η στρατιωτική γλώσσα («κόκκινες γραμμές», «αντεπίθεση», «υβριδικός πόλεμος») έχει περάσει στην καθημερινή πολιτική ρητορική.
Σε κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο φαίνεται ότι οι κοινωνίες αλλάζουν ραγδαία, αφού έχουν αρχίσει να βλέπουν την ασφάλεια περισσότερο ως ζήτημα στρατιωτικής προστασίας και λιγότερο ως πολιτισμική, κοινωνική ή ενεργειακή σταθερότητα. Ακόμα στα ΜΜΕ, η εικόνα του στρατιώτη ή του drone έχει αντικαταστήσει την εικόνα του διπλωμάτη.
Υπάρχουν και χειρότερα, αφού η έννοια της ειρήνης έχει πλέον μετατοπιστεί από «κατάπαυση και συμφιλίωση» σε «ανακωχή με όρους ισχύος», ενώ ο διεθνής διάλογος μοιάζει πια να στρέφεται γύρω από το ποιος έχει τα όπλα και όχι το ποιος έχει το δίκαιο.
Με απλά λόγια, ο κόσμος εν μέσω δυο πολέμων κινείται από τη «διεθνή κοινότητα» προς το «διεθνές στρατόπεδο»: οι χώρες ομαδοποιούνται με βάση τη στρατιωτική τους θέση και όχι την αξιακή ή πολιτική τους ταυτότητα, κάτι που σίγουρα δεν ευνοεί μικρές χώρες, ακόμα κι αν διαθετουν τεράστιο πολιτισμό. Εν μέσω αυτής της κατάστασης, αλήθεια, τι περιθώρια είχαν οι κύριοι Δένδιας και Πάλμας να συζητήσουν κάτι διαφορετικό;
