Οκτώ στους δέκα δικαιούχους του Γενικού Συστήματος Υγείας (ΓεΣΥ) είδαν, μετά την εφαρμογή του Συστήματος, τα έξοδά τους για φάρμακα και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη να μειώνονται σημαντικά. Την ίδια όμως στιγμή που ένας στους δύο δικαιούχους επισημαίνει ότι οι λίστες αναμονής για ειδικούς γιατρούς ή επεμβάσεις παραμένουν μεγάλες, υπενθυμίζοντας ότι η πρόσβαση δεν είναι πάντα άμεση και χωρίς εμπόδια. Σε γενικές γραμμές, οι πολίτες βλέπουν ότι το ΓεΣΥ έχει βελτιώσει την ποιότητα ζωής τους. Παρά τα θετικά, όμως, ανησυχούν για την εκμετάλλευση των πόρων και την κατάχρηση των υπηρεσιών, γεγονός που δείχνει την ανάγκη για πιο αποτελεσματικούς μηχανισμούς ελέγχου και διασφάλισης της βιωσιμότητας του Συστήματος.
Τα οφέλη
Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν μέσα από έρευνα της IMR, σύμφωνα με την οποία η πλειονότητα των δικαιούχων θεωρεί ότι η εφαρμογή του ΓεΣΥ έχει αναβαθμίσει ουσιαστικά τις υπηρεσίες υγείας. Το 86% δηλώνει ότι η ποιότητα των υπηρεσιών έχει βελτιωθεί, ενώ σχεδόν 9 στους 10 αναγνωρίζουν ότι η ποιότητα ζωής τους έχει ενισχυθεί, χάρη στην πρόσβαση σε βασικές και εξειδικευμένες υπηρεσίες. Τα πιο σημαντικά οφέλη συνοψίζονται ως εξής:
- Μείωση του κόστους για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, με 8 στους 10 δικαιούχους να νιώθουν πραγματική οικονομική ανακούφιση.
- Αναβάθμιση της ποιότητας των υπηρεσιών: 36% θεωρεί ότι η φροντίδα που λαμβάνει έχει βελτιωθεί ουσιαστικά.
- Διεύρυνση επιλογών παρόχων: 33% έχει πλέον πρόσβαση σε ευρύτερο δίκτυο, συμπεριλαμβανομένων ιδιωτικών νοσηλευτηρίων.
- Μείωση των λιστών αναμονής: 25% αισθάνεται ότι η ταχύτητα πρόσβασης έχει αυξηθεί.
Οι αδυναμίες
Παρά τα θετικά αποτελέσματα, η έρευνα καταδεικνύει και σημαντικά προβλήματα, με το:
57% να αναφέρεται σε περιορισμούς στην πλήρη πρόσβαση σε ιατρικές υπηρεσίες, με αριθμό εξετάσεων, κυρίως εξειδικευμένων, να μην καλύπτονται ή να μην καλύπτονται πλήρως από το Σύστημα.
50% να διαμαρτύρεται για μεγάλες λίστες αναμονής για ραντεβού σε ειδικούς γιατρούς ή για επεμβάσεις. Το 74% των δικαιούχων σημειώνει ότι τον τελευταίο χρόνο έχουν μειωθεί οι χρόνοι αναμονής, όχι όμως στον επιθυμητό βαθμό.
49% να θεωρεί ως πρόβλημα το γεγονός ότι για να επισκεφθεί κάποιον ειδικό γιατρό, χωρίς να πληρώσει 25 ευρώ την επίσκεψη, χρειάζεται προηγουμένως να έχει εξασφαλίσει παραπεμπτικό από τον προσωπικό του γιατρό.
38% να κάνει λόγο για περιορισμένες επιλογές για τους ασθενείς, εξαιτίας της μη συμμετοχή όλου του ιατρικού κόσμου και του μικρού αριθμού ειδικών γιατρών σε κάποιες ειδικότητες.
25% να ζητά ένταξη περισσότερων φαρμάκων στο Σύστημα, στους καταλόγους του οποίου θα πρέπει να συμπεριληφθούν και βιταμίνες.
17% να ανησυχεί για τη βιωσιμότητα του Συστήματος, η οποία προκύπτει μέσα από τη διαπίστωση ότι δικαιούχοι και πάροχοι καταχρώνται τους πόρους του Συστήματος, με τον ΟΑΥ να δυσκολεύεται να ελέγξει τα φαινόμενα αυτά.
Εμπειρία των ασθενών
Από τους δικαιούχους που συμμετείχαν στην έρευνα, τα τελευταία δύο χρόνια, το 91% επισκέφθηκαν προσωπικό γιατρό, την ίδια στιγμή που το:
- 83% έλαβε φαρμακευτική αγωγή μέσω του ΓεΣΥ
- 80% διενήργησε εργαστηριακές ή διαγνωστικές εξετάσεις
- 75% επισκέφθηκε ειδικό γιατρό
- 58% οδοντίατρο και 32% κάποιον άλλον επαγγελματία υγείας
- 19% νοσηλεύτηκε σε νοσοκομείο, είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα, εντός ΓεΣΥ
- Η αξιολόγηση της εμπειρίας των ασθενών δείχνει ότι σχεδόν οι μισοί πολίτες αντιλαμβάνονται βελτίωση στην εξειδίκευση των επαγγελματιών υγείας (46%), ενώ για το 31% η εικόνα παραμένει η ίδια και το 14% θεωρεί ότι έχει χειροτερεύσει. Παρόμοια είναι η εικόνα και στη συμπεριφορά του ιατρικού προσωπικού, με το 49% να δηλώνει ότι έχει βελτιωθεί, το 31% ότι παραμένει στα ίδια επίπεδα και το 15% να εκφράζει αρνητική εμπειρία. Όσον αφορά τις εγκαταστάσεις το 47% των δικαιούχων βλέπει βελτίωση, το 36% σταθερότητα και μόλις το 9% επιδείνωση. Σημαντικό στοιχείο αποτελεί και η αίσθηση ασφάλειας, καθώς τέσσερις στους δέκα πολίτες δηλώνουν ότι νιώθουν πιο ασφαλείς μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ, με το 31% να θεωρεί ότι δεν έχει αλλάξει κάτι και το 16% να δηλώνει ότι νιώθει λιγότερη ασφάλεια.
Ικανοποίηση για φάρμακα
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ευρήματα που αφορούν τα φάρμακα. Οκτώ στους δέκα ασθενείς δηλώνουν πολύ ή αρκετά ικανοποιημένοι από το εύρος των φαρμάκων που διατίθενται μέσω του Συστήματος, ενώ το 15% εμφανίζεται λίγο ικανοποιημένο και το 8% καθόλου. Στην ερώτηση κατά πόσο τα φάρμακα που συνταγογραφούνται είναι ανάλογης ποιότητας με τα πρωτότυπα το 40% απαντά ότι είναι ισάξια, το 16% ότι είναι ακόμη καλύτερα, ενώ το 14% τα θεωρεί κατώτερα και το 30% δηλώνει ότι δεν γνωρίζει τη διαφορά. Την ίδια ώρα, το 58% των δικαιούχων συμφωνεί με τη ρύθμιση που θέλει τη συνταγογράφηση να γίνεται αποκλειστικά από συμβεβλημένους γιατρούς του ΓεΣΥ, σε αντίθεση με το 31% που διαφωνεί.
Θετικοί σε ξένες επενδύσεις
Στην έρευνα αποτυπώνεται επίσης η στάση των πολιτών απέναντι στις ξένες επενδύσεις στον τομέα της υγείας. Περισσότεροι από τους μισούς (52%) θεωρούν ότι θα συμβάλουν στον εκσυγχρονισμό της τεχνολογίας και των υποδομών, ενώ το 34% βλέπει σε αυτές τη δυνατότητα δημιουργίας νέων και καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας. Για το 29% οι επενδύσεις συνδέονται με την ενίσχυση του ανταγωνισμού, ενώ ένας στους τέσσερις (24%) εκτιμά ότι θα συμβάλουν στην προσέλκυση ιατρικού τουρισμού στη χώρα.
