Με μια σημαντική διπλωματική νίκη για την Ελλάδα ολοκληρώνεται η Σύνοδος Κορυφής στις Βρυξέλλες, αναφορικά με την ασφάλεια και την άμυνα στην Ευρώπη, ενώ έπειτα από δύσκολες και μακρές διαπραγματεύσεις, εγκρίθηκε το 19ο πακέτο κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της Ρωσίας, αλλά δεν υπήρξε συμφωνία για τα «παγωμένα» ρωσικά κεφάλαια.
Στο κομμάτι που αφορά άμεσα την Ελλάδα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καταδίκασε την παραβίαση του εναέριου χώρου πολλών κρατών μελών και «τονίζει τη σημασία της διασφάλισης της άμυνας όλων των χερσαίων, εναέριων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ.
Οι άμεσες απειλές στην ανατολική πτέρυγα της ΕΕ και η παροχή συγκεκριμένης στήριξης στα κράτη μέλη πρέπει να αντιμετωπιστούν ως θέματα προτεραιότητας». Όπως τονίζεται δυο φορές στο κείμενο, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη «οι απειλές στα υπόλοιπα σύνορα της ΕΕ, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει τη σημασία της άμυνάς τους».
Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την άμυνα και ασφάλεια της ΕΕ, οι ηγέτες τόνισαν μεταξύ άλλων την ανάγκη το σχέδιο να προχωρήσει γρήγορα και σε μεγάλη κλίμακα τον στόχο της ενίσχυση της αμυντικής ετοιμότητας της Ευρώπης έως το 2030.
Και αυτό με σκοπό «...η Ευρώπη να είναι καλύτερα εξοπλισμένη για να ενεργεί και να αντιμετωπίζει αυτόνομα, με συντονισμένο τρόπο και με μια προσέγγιση 360°, τις άμεσες και μελλοντικές προκλήσεις και απειλές», όπως τονίζεται και όπως είχε εκφραστεί και από την ελληνική πλευρά.
Η απομόνωση της Άγκυρας
Αυτό είχε ζητηθεί από Αθήνα, Μαδρίτη και Ρώμη, ώστε να καταστεί σαφές ότι οι απειλές δεν προέρχονται μόνο από τα ανατολικά σύνορα της Ένωσης, αλλά και από τη νότια Μεσόγειο.
Παράλληλα, επιβεβαιώθηκε ότι δεν θα υπάρξει συμμετοχή τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία, στα ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα, εξέλιξη που θεωρείται επιτυχία για την ελληνική και κυπριακή διπλωματία. Επίσης, δόθηκε έμφαση στην κοινή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για τα εξοπλιστικά και αμυντικά έργα.
Επίσης, επιβεβαιώθηκε ότι δεν θα υπάρξει συμμετοχή τρίτων χωρών, όπως η Τουρκία, στα ευρωπαϊκά αμυντικά προγράμματα, εξέλιξη που θεωρείται επιτυχία για την ελληνική και κυπριακή διπλωματία. Επίσης, δόθηκε έμφαση στην κοινή ευρωπαϊκή χρηματοδότηση για τα εξοπλιστικά και αμυντικά έργα.
Την ίδια ώρα, τα κράτη μέλη, όπως τονίζεται στα συμπεράσματα του Συμβουλίου θα πρέπει «να αναλάβουν την πρωτοβουλία για την υλοποίηση όλων των τομέων προτεραιότητας που έχουν προσδιοριστεί σε επίπεδο ΕΕ», «αξιοποιώντας τον στρατηγικό προσανατολισμό, ώστε η Ευρώπη να αναπτύξει το πλήρες φάσμα των σύγχρονων δυνατοτήτων που απαιτούνται, σε πλήρη συνάφεια με το ΝΑΤΟ».
Υπέρ Ουκρανίας και κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο
Από εκεί και πέρα, η ΕΕ αποφάσισε τη σταδιακή διακοπή της εισαγωγής ρωσικού φυσικού αερίου έως το 2027. Μια απόφαση που προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από τη Μόσχα, ενώ ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε την ικανοποίησή του για την ευρωπαϊκή ενότητα,
Παράλληλα, ανοιχτό παραμένει το δεύτερο σκέλος του ουκρανικού ζητήματος, που αφορά την αξιοποίηση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων.
Αντιρρήσεις εξέφρασε το Βέλγιο, που φιλοξενεί το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των περιουσιακών στοιχείων και φοβάται αρνητικές συνέπειες για την οικονομία του, σε περίπτωση που η Ρωσία αρνηθεί να καταβάλει αποζημιώσεις σε ένα μελλοντικό σενάριο εκεχειρίας. Επιφυλάξεις εκφράστηκαν και από την πρόεδρο της ΕΚΤ, καθώς το ζήτημα θεωρείται κρίσιμο για τη σταθερότητα του ευρώ.
Ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας
Επιπλέον, η ΕΕ καλεί τα κράτη μέλη να ολοκληρώσουν τη διαδικασία σύστασης συνασπισμών ικανοτήτων σε όλους τους τομείς προτεραιότητας έως το τέλος του έτους και να προχωρήσουν σε συγκεκριμένα έργα που θα ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Στόχος, η μείωση των στρατηγικών εξαρτήσεων και η κάλυψη των κρίσιμων βιομηχανικών κενών, αλλά και να είναι σε θέση να προμηθεύει καλύτερα τον εξοπλισμό στις ποσότητες και με τον ρυθμό που απαιτείται.
Στην ατζέντα των Ευρωπαίων ηγετών βρέθηκε και η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας, με έμφαση στην ψηφιοποίηση και την πράσινη μετάβαση. Ο στόχος είναι η απανθρακοποίηση κατά 90% έως το 2040, ωστόσο αρκετοί ηγέτες, μεταξύ τους και ο Έλληνας πρωθυπουργός, ζήτησαν ευελιξία λόγω των μεταβαλλόμενων τεχνολογικών και γεωπολιτικών συνθηκών.
Ιδιαίτερη αναφορά έγινε, τέλος, και στο ζήτημα της ενέργειας και των υψηλών τιμών, με την Αθήνα να επαναφέρει το αίτημα για κοινή ευρωπαϊκή δράση και ρύθμιση των τιμών, καθώς παρατηρούνται μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των κρατών-μελών.
