Η Κύπρος θα στηριχθεί μέσω του μηχανισμού πολιτικής προστασίας RescEU, με δύο ελαφρού τύπου αεροσκάφη πυρόσβεσης, τύπου Air Tractor, για τρίτη συνεχή χρονιά, από τις 15 Ιουνίου μέχρι τις 31 Οκτωβρίου, δήλωσε την Τετάρτη (04/06) σε εκπροσώπους του Τύπου ο προϊστάμενος επικοινωνίας της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Προστασίας και Επιχειρήσεων Ανθρωπιστικής Βοήθειας (ΕCHO), Ζαχαρίας Γιακουμής.
Τα αεροσκάφη αυτά θα είναι μισθωμένα από την Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά με κάλυψη εξόδων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναλαμβάνοντας τα έξοδα υποστήριξης, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού, τα πλήρη έξοδα μεταφοράς σε χώρα που ζητήσει βοήθεια, και επιστροφής, καθώς και το 75% των επιχειρησιακών εξόδων. Σε περίπτωση που άλλο μέλος της ΕΕ ενδέχεται να χρειαστεί αυτά τα δύο πτητικά, τότε με τη συγκατάθεση της Κύπρου, θα μετακινηθούν σε αυτό, για να συνδράμουν στην πυρόσβεση, όπως έγινε πέρυσι στις πυρκαγιές της Βόρειας Μακεδονίας.
Υπενθυμίζεται ότι μέχρι σήμερα η Κύπρος έχει στη διάθεσή τις 9 μισθωμένα πτητικά μέσα πυρόσβεσης. Τις προσεχείς δέκα ημέρες αναμένεται η παραλαβή ακόμη δύο ελικοπτέρων, προς κάλυψη του στόχου των 11 συνολικά πτητικών για τη φετινή αντιπυρική περίοδο. Σύμφωνα με τις αναφορές του κ. Γιακουμή, τα έξοδα για τα δύο από τα 11 πτητικά, θα αποτελούν τη φετινή στήριξη της ΕΕ.
Η Κύπρος ενεργοποίησε 9 φορές τον μηχανισμό
Από το 2014 και μετά, η Κύπρος έχει ενεργοποιήσει εννέα φορές τον ευρωπαϊκό μηχανισμό πολιτικής προστασίας, με τις πέντε να αφορούν κρίσεις πυρκαγιών. Η τελευταία φορά ήταν το περσινό Ιούνιο, στη μεγάλη πυρκαγιά της Παφου όπου μέσω του RescEU η Ελλάδα συνέδραμε με δύο Canadair, τόνισε ο κ. Γιακουμής. Από το 2016 η Κύπρος 18 φορές συμμετείχε για βοήθεια στο εξωτερικό, όπως με δύο αεροσκάφη τύπου Air Tractor και επίγειο προσωπικό στην πυρκαγιά της Αλεξανδρούπολης (Ελλάδα) το 2023.
Για την αντιπυρική περίοδο του 2025, προβλέπεται η κινητοποίηση 26 πτητικών μέσων από κράτη μέλη όπως η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Κροατία, η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Σουηδία, η Τσεχία και η Κύπρος. Από το 2026 μέχρι το 2028 θα έχει ολοκληρωθεί η προμήθεια και ενσωμάτωση στον μόνιμο στόλο RescEU δώδεκα νέων αεροσκαφών τύπου Canadair και πέντε ελικοπτέρων, τα οποία θα φιλοξενούνται σε έξι κράτη μέλη (Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Κροατία και Ελλάδα).
Οι τάσεις για πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια
Όπως είπε ο κ. Γιακουμής, για το 2024 στην Κύπρο καταγράφηκαν γύρω στα 3.500 εκτάρια καμένων εκτάσεων, με τη μεγαλύτερη πυρκαγιά τον Ιούνιο του 2024 στην Πάφο (περίπου 1.600 εκτάρια καμένης γης). Την ίδια χρονιά καταγράφηκαν γύρω στις 13 πυρκαγιές πάνω από 30 εκταρίων καμένης γης. Έκανε λόγο για σημαντική αύξηση, σε σχέση με το 2023, όπου καταγράφηκαν γύρω στα 2.000 καμένα εκτάρια, αλλά αισθητά χαμηλότερα από το 2021, όταν οι πυρκαγιές οδήγησαν σε 6.000 καμένα εκτάρια, στη σοβαρότερη χρονιά των τελευταίων ετών.
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, το 2024 καταγράφηκαν γύρω στα 400.000 εκτάρια καμένων εκτάσεων (τρεις φορές το μέγεθος της Ρόδου), περίπου 20% λιγότερες καμένες εκτάσεις από το 2023, όμως πάνω από τον μέσο όρο του 2006. Η χώρα που πλήγηκε περισσότερο πέρυσι ήταν η Πορτογαλία, με γύρω 150.000 εκτάρια καμένων εκτάσεων.
Οι τάσεις των αριθμών των πυρκαγιών και καμένων περιοχών (άνω των 30 εκταρίων) τα τελευταία 19 έτη δείχνει ότι πιο επώδυνες ως προς τον αριθμό καμένων εκτάσεων χρονιές ήταν το 2007, 2012, 2017, 2021, 2022 και 2023, όπου οι μεγάλες πυρκαγιές έπληξαν κυρίως ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου.
Η φετινή περίοδος
Για το 2025 (στοιχεία μέχρι τις 30 Απριλίου) στην Κύπρο όπως και στις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ είναι σε χαμηλά επίπεδα οι πυρκαγιές και οι καμένες εκτάσεις, ως προς τον μέσο όρο. Εξαίρεση αποτελεί η Γαλλία, όπου ήδη οι πυρκαγιές και οι καμένες εκτάσεις φέτος είναι 3.5 φορές πάνω από τον μέσο όρο. Όπως σημείωσε, ακόμη τα κράτη μέλη βρίσκονται στην αρχή της αντιπυρικής περιόδου και είναι πολύ νωρίς για συνολικές εκτιμήσεις.
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Σύστημα Παρακολούθησης Δασικών Πυρκαγιών (EFFIS), στη Μεσόγειο και την κεντρική Ευρώπη προβλέπονται και για το 2025 (από τον Ιούνιο μέχρι τον Σεπτέμβριο) υψηλές θερμοκρασίες, τοποθετώντας πάνω από τον μέσο όρο τον κίνδυνο πρόκλησης πυρκαγιών. Όπως είπε, ήδη το 2024 καταγράφεται ως η θερμότερη χρονιά στην ιστορία των μετρήσεων μετά από το 2023, με τις καμένες εκτάσεις να ανέρχονται σε περίπου 400.000 εκτάρια.
