Οι επαφές που θα έχει αύριο και ίσως και τις επόμενες ημέρες η προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα στην Κύπρο Μαρία Άνχελα Ολγκίν εκ των πραγμάτων δεν θα αφορούν αμέσως την διείσδυση στην ουσία του προβλήματος.
Αυτό δεν θα γίνει παρά το γεγονός ότι ο Γενικός Γραμματέας στα προσχέδια των εκθέσεών του για τις Καλές του Υπηρεσίες και για τη ΟΥΝΦΙΚΥΠ επιχειρεί να κρατήσει ως δείγμα προόδου το γεγονός ότι μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα γίνονται σε επίπεδο μονολόγων έστω, των πλευρών, αναφορά σε ζητήματα ουσίας. Τονίζει την ανάγκη για ουσιαστικό διάλογο πέρα από τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης». Επιμένει όμως να πιστεύει «στη δύναμη του συνεχιζόμενου διαλόγου για την αύξηση της εμπιστοσύνης. Επομένως, είναι σημαντικό να συνεργαστούμε για τα επόμενα βήματα, συμπεριλαμβανομένης της επικείμενης άτυπης συνάντησης σε διευρυμένη σύνθεση με τις πλευρές και τις εγγυήτριες δυνάμεις…»
Αναγκαίο βήμα
Ωστόσο με βάση τις εκθέσεις του ΓΓ είναι οφθαλμοφανές ότι σε αυτό που εστιάζει την δεδομένη στιγμή είναι το «αναγκαίο βήμα» όπως τονίζει, επικύρωσης των προτάσεων του που αφορούν τα ΜΟΕ και κυρίως την διάνοιξη των τεσσάρων προτεινόμενων οδοφραγμάτων. Προφανώς και δεν περίμενε κανείς στο θέμα των οδοφραγμάτων να διαχώριζε και να επιμετρούσε ευθύνες. Πολλές φορές αποφεύγει επίρριψη ευθυνών και για περισσότερο κραυγαλέα ζητήματα. Ωστόσο για τα Ηνωμένα Έθνη και τους αξιωματούχους του δεν γίνεται κατανοητό, γιατί να μην υπάρξει συμφωνία σε μερικά χαμηλής εντάσεως μέτρα που αφορούν την διευκόλυνση των ανθρώπων.
Υπάρχει διέξοδος;
Θα πρέπει να σημειωθεί πως διάφορες συνδυαστικές λύσεις που αφορούν τα υπό συζήτηση οδοφράγματα δεν έγιναν ως τώρα αποδεκτές από τις πλευρές. Η πιο πρόσφατη πρόταση που τέθηκε στο τραπέζι αφορούσε την διάνοιξη τουλάχιστον τριών οδοφραγμάτων, αλλά με βάση την τελευταία πληροφόρηση του «Π» ακόμη και η συμφωνία για την διάνοιξη δύο οδοφραγμάτων θα βοηθούσε ιδιαιτέρως το κλίμα το οποίο θα ήθελε ο Γενικός Γραμματέας να επικρατήσει στην νέα πενταμερή της Νέας Υόρκης.
Σύμφωνα με πηγές των Ενωμένων Εθνών είναι ξεκάθαρο ότι ουδείς εκ των μερών την συγκεκριμένη χρονική συγκυρία θα επιθυμούσε να φθάσει στην Νέα Υόρκη χωρίς να υπάρχει κάτι στο ορίζοντα, στη βάση του οποίου θα κτιστεί ένας νεότερος σχεδιασμός του Γενικού Γραμματέα για την μετά την διαδικασία εκλογής ηγέτη των Τουρκοκυπρίων. Κυρίως αυτό δεν θα το ήθελε ο Γενικός Γραμματέας ο οποίος έτσι και αλλιώς είναι αναγκασμένος να σχεδιάσει τα επόμενα βήματά του για την Κύπρο ευθύς αμέσως μετά την εκλογή νέας ηγεσίας των Τουρκοκυπρίων.
Αυτή η οπτική οδήγησε εκ νέου την Μαρία Ανχελα Ολγκίν στην περιοχή με στόχο να διεκδικήσει οξυγόνο για την, μετά τον Οκτώβρη διαδικασία. Προχωρεί σε νέες επαφές θεωρώντας πως με την βοήθεια των πλευρών θα χαράξει ένα θετικό πλαίσιο ώστε να δικαιολογηθεί επί του πρακτέου η συνέχιση της διαδικασίας μετά και τον Οκτώβρη. Οι πληροφορίες του «Π» επιμένουν πως δεν θα φύγει με άδεια χέρια η Ολγκίν γιατί υπήρξε θετικό πρόσημο στις επαφές της εκτός Λευκωσίας.
Η φαρέτρα των πλευρών
Εν ολίγοις η προσπάθεια μεταβαίνοντας στην Νέα Υόρκη, όλοι να έχουν κάτι στην φαρέτρα τους, θεωρείται και φυσιολογικό και αναγκαίο. Όπως εικάζεται και σύμφωνα με τα όσα ο «Π» πληροφορείται η κυρία Ολγκίν αν και δεν είχε πρόθεση για νέες επαφές στην Λευκωσία, οι διαβουλεύσεις της εκτός Κύπρου την οδήγησαν να επανέλθει για νέες συναντήσεις με τις πλευρές με στόχο να επιτύχει κάτι πριν από την συνάντηση της Νέας Υόρκης. Το σκεπτικό της ίδιας της προσωπικής απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα είναι πως οι πλευρές δεν θα ήθελαν να φορτωθούν την ευθύνη, μικρής ή μεγάλης εμβέλειας, αυτό δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, ότι ενώ έχουν ενώπιον τους μια νέα πενταμερή διάσκεψη δεν κατάφεραν να στείλουν το μήνυμα ότι στα μικρά, έστω, δύνανται με επιτύχουν συναντίληψη. Η συνέπεια αυτής της λογικής αποτυπώνονται και στις εκθέσεις του Γενικού Γραμματέα όσο και αν σε ορισμένα σημεία ερμηνεύεται ότι κρατούνται ίσες αποστάσεις.
Τα μίνιμουμ
Είναι επομένως σαφές ότι η κα. Ολγκίν ελπίζει πως στις επαφές της τις επόμενες ώρες στην Λευκωσία θα επικρατήσει περισσότερος ρεαλισμός εκ μέρους των πλευρών ώστε να γίνουν αποδεκτά όχι απλώς τα μίνιμουμ, αλλά και η διατήρηση του μομέντουμ που επιδιώκει ο Γενικός Γραμματέας.
Όπως εξηγούσαν στο «Π» διπλωματικές πηγές αν στις 16 και 17 Ιουλίου στην πενταμερή αποτυπωθεί μια κάποια πρόοδος και στο θέμα των οδοφραγμάτων αυτό θα είναι σημείο αναφοράς για όλες τις πλευρές: Για τα Ηνωμένα Έθνη τα οποία αναμένεται σε μια τέτοια εξέλιξη να σχεδιάσουν τις επόμενες κινήσεις τους μετά την εκλογική διαδικασία στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα. Με βάση το σκεπτικό των Ηνωμένων Εθών θα ήθελε μια πενταμερή η οποία θα αποτελέσει συνέχεια της προηγούμενης αλλά και που να έχει και την συνέπεια εκείνης του Μαρτίου. Χρειάζεται η ίδια η διαδικασία μια χαμηλών εντάσεων συμφωνία για να μην εστιασθεί μόνο στην αναμονή του αποτελέσματος μετά την εκλογή Τουρκοκύπριου ηγέτη.
Σκέψεις και στόχοι
Από την άλλη ο Ερσίν Τατάρ θεωρεί πως ακόμη και το παραμικρό βήμα από όσα στοχευμένα πρότεινε στην Γενεύη ο ΓΓ να αποδεχθεί, κερδίζει ορισμένες εντυπώσεις στα κατεχόμενα και αποκρούει τις επιθέσεις της αντιπολίτευσης και του αντιπάλου του, Τουφάν Ερχιουρμάν ότι είναι κάθετα αδιάλλακτος και επιμένει να καταδικάζει την κοινότητα του σε πλήρη απομόνωση η οποία όπως συνεχώς σημειώνει η αντιπολίτευση είναι πρωτοφανής για την κοινότητα.
Την ίδια στιγμή μια θετική εξέλιξη των έστω χαμηλών φιλοδοξιών ΜΟΕ που έχει προτείνει ο Γενικός Γραμματέας και αποδέχθηκαν οι πλευρές να συζητήσουν, θα διατηρήσει την διαδικασία ανοικτή για την οποία είναι ξεκάθαρο ότι σημαντικό ρόλο στην αναζωογόνησή της έπαιξε ο ίδιος ο Νίκος Χριστοδουλίδης. Ο Πρόεδρος θυμίζει συνεχώς ότι ο ίδιος εμφανίζεται συνεπής προς αυτή την κατεύθυνση από τις πρώτες μέρες της εκλογής του.
Μέσα από την πληροφόρηση που διαθέτει ο «Π» για την ύστατη προσπάθεια που θα καταβληθεί τις επόμενες ώρες ώστε η νέα πενταμερής να μην βρεθεί στο κενό, αλλά και να έχει κάτι να πει ο Γενικός Γραμματέας, να είναι σε θέση να σχηματοποιηθούν και τα επόμενα βήματα του με μια νέα Πενταμερή αμέσως με την λήξη της εκλογικής διαδικασίας εντός της Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Τότε ίσως και τεθούν και χρονοδιαγράμματα που να αφορούν και την ουσία του διαλόγου.
