Ούτε ένα ούτε δύο αλλά δεκατρία «στοιχήματα» θέτει η υπουργός Παιδείας, Αθηνά Μιχαηλίδου, για τη νέα σχολική χρονιά. Σε συνέντευξη που παραχώρησε στον «Π», η κ. Μιχαηλίδου εξηγεί γιατί αυτή η χρονιά είναι ορόσημο για την Eκπαίδευση στη χώρα μας. Από την αλλαγή του σχεδίου αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, την κατάργηση του καταλόγου διοριστέων, έως την αναβάθμιση της Eιδικής Eκπαίδευσης, τη μείωση της ύλης και την πιλοτική λειτουργία του Τεχνικού Γυμνασίου, τα ανοικτά μέτωπα είναι πολλά, με την υπουργό να εμφανίζεται αισιόδοξη ότι η φετινή χρονιά μπορεί να γίνει πραγματικά χρονιά αλλαγών, μια χρονιά κατά την οποία θα μπουν όλα σε… τάξη.
Κυρία υπουργέ, είμαστε κάποιες μέρες πριν από το πρώτο κουδούνι για τη νέα σχολική χρονιά. Τα σχολεία είναι έτοιμα να υποδεχτούν τους μαθητές;
Ναι. Οι προετοιμασίες ξεκίνησαν από νωρίς. Στο θέμα της στελέχωσης αρχίσαμε από τον Μάρτιο, καταγράψαμε τις ανάγκες και τις στείλαμε στην Επιτροπή Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας, που έχει καλύψει μεγάλο μέρος αυτών. Μικρά ζητήματα πάντα υπάρχουν, όπως όταν εκπαιδευτικοί απορρίπτουν διορισμό, αλλά είναι ελεγχόμενα. Φέτος, στα σχολεία που έχουν έλλειψη φροντίσαμε με την ΕΕΥ για την πλήρωση. Οποιαδήποτε ζητήματα τα συζητάμε για να επιλύονται.
Αξιολόγηση εκπαιδευτικών
Εκτός από το θέμα στελέχωσης, ποιες είναι οι προτεραιότητες που θέτετε για τη νέα σχολική χρονιά;
Φέτος είναι μια πολύ σημαντική χρονιά. Είναι η χρονιά κατά την οποία αξιολογούμε καινοτόμα προγράμματα. Ενδυναμώνουμε τις καλές πρακτικές στα σχολεία και βελτιώνουμε τις πρακτικές που φαίνεται να μην ήταν αποτελεσματικές και ήταν εκεί για δεκαετίες.
Ποιες είναι αυτές;
Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών -είναι η χρονιά που πρέπει να ληφθούν τελικές αποφάσεις. Θα πρέπει να έχουμε ένα νέο σύστημα αξιολόγησης. Είμαστε προς το τέλος της διαβούλευσης με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις. Φαίνεται να μην αλλάζει κάτι σε αυτό που θέλουν οι εκπαιδευτικές οργανώσεις. Ενώ το υπουργείο δείχνει πρόθυμο να κάνει αλλαγές, οι οργανώσεις δεν έχουν αλλάξει κάτι στις απαιτήσεις τους. Οπότε θα πάμε στη Βουλή με κάποιες διαφοροποιήσεις, που δεν αλλάζουν όμως τη φιλοσοφία της πρότασής μας.
Άρα, έγιναν κάποια βήματα από πλευράς υπουργείου, όχι όμως από πλευράς των εκπαιδευτικών, επομένως θα πάτε πάλι στη Βουλή με μια πρόταση που δεν είναι συμφωνημένη;
Το να υπάρξει πλήρης συμφωνία με όλους τους φορείς είναι αδύνατο. Στόχος μας είναι να καταθέσουμε κάτι επιστημονικά σωστό και αντιπροσωπευτικό. Ακούσαμε τις προτάσεις των οργανώσεων και κάναμε αλλαγές αλλά η φιλοσοφία της πρότασης παραμένει. Εντός των επόμενων ημερών θα στείλουμε την τελική πρόταση για νομοτεχνικό έλεγχο, ώστε πριν το τέλος Σεπτεμβρίου να κατατεθεί στη Βουλή και να ψηφιστεί μέχρι τον Νοέμβριο.
Μπορεί να ψηφιστεί μέχρι τον Νοέμβριο;
Πρέπει να ψηφιστεί μέχρι τον Νοέμβριο, διαφορετικά θα έχουμε ζητήματα με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και μεγάλο πρόστιμο. Παρά τις μικρές διαφορές, όλοι πρέπει να υπερβούμε τις διαφωνίες για το καλό των παιδιών. Έχουμε θέσει ασφαλιστικές δικλίδες και πενταετή μεταβατική περίοδο συμμετοχής των συνδικαλιστικών οργανώσεων στην Επιτροπή Παρακολούθησης, ώστε να διορθώνονται τυχόν λάθη στην πορεία.
Ένα από τα θέματα που απασχολούν τους εκπαιδευτικούς είναι ο ρόλος του διευθυντή στην αξιολόγηση, με την ΠΟΕΔ και την ΟΕΛΜΕΚ να προτείνουν να αφαιρεθεί αυτό το κομμάτι από την πρόταση. Τι απαντάτε;
Ο διευθυντής έχει διπλό ρόλο: στηρίζει καθημερινά τον εκπαιδευτικό και συμμετέχει στην τελική αξιολόγηση. Η διαμορφωτική αξιολόγηση βοηθά στην καθημερινή δουλειά, ενώ στην τελική αξιολόγηση προτείνουμε να έχει λόγο 20%, λόγω της καθημερινής επαφής με τον εκπαιδευτικό. Μικρές τροποποιήσεις το ΥΠΑΝ θα κάνει.
Με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις θα πρέπει το επόμενο διάστημα να συζητήσετε και το θέμα της κατάργησης του καταλόγου διοριστέων.
Είναι ένα κεφάλαιο που πρέπει να κλείσει φέτος. Έχουμε ζητήσει και λάβει απόψεις από τη Νομική Υπηρεσία και θα προχωρήσουμε σε νέες διαβουλεύσεις με αυτήν και με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις, ώστε να διασφαλιστεί ότι θα υπάρχουν διαθέσιμα άτομα για διορισμό όταν καταργηθεί ο κατάλογος.
Θα καταργηθεί ο κατάλογος, διότι υπάρχουν και κάποιες φωνές που ζητούν να μην καταργηθεί;
Αυτό υποβάλλει η νομοθεσία. Τα σενάρια θα συζητηθούν με τη Ν.Υ. και τις εκπαιδευτικές οργανώσεις, ώστε να διασφαλίζεται ικανός αριθμός εκπαιδευτικών για διορισμό.
Τεχνικό Γυμνάσιο
Εκτός από τα εργασιακά θέματα που αφορούν τους εκπαιδευτικούς, τι άλλο καινούργιο να περιμένουμε φέτος;
Το νομοσχέδιο για την Ειδική Εκπαίδευση θα κατατεθεί πριν τον Δεκέμβρη 2025 και θα μας φέρει πιο κοντά στο συμπεριληπτικό σχολείο. Πάμε με μικρά βήματα, προσεγμένα βήματα, που θα επιτρέψουν και στα παιδιά της Ειδικής Εκπαίδευσης να έχουν καλύτερες συνθήκες στο γενικό σχολείο. Δεν μιλώ για τα παιδιά των ειδικών σχολείων, εκεί αναβαθμίζουμε το ειδικό σχολείο έτσι και αλλιώς. Θέλουμε όμως να έχουν καλύτερες συνθήκες και ευκαιρίες μέσα στο γενικό σχολείο, καλύτερα εργαλεία διάγνωσης και καλύτερες συνθήκες στις επαρχιακές επιτροπές.
Πέραν όμως των αλλαγών στην Ειδική Εκπαίδευση, συνεχίζεται και φέτος η προσπάθεια για περαιτέρω μείωση της ύλης. Ήδη έχουμε μείωση της ύλης τα προηγούμενα δύο χρόνια, γύρω στο 20% στη Δημοτική και τη Μέση Γενική Εκπαίδευση σε όλα σχεδόν τα μαθήματα, και τώρα πάμε στοχευμένα σε κάποια μαθήματα, όπως η Ιστορία. Την ίδια στιγμή συνεχίζεται η προσπάθεια βελτίωσης των αναλυτικών προγραμμάτων, προωθούμε αλλαγές στο ολοήμερο σχολείο το οποίο για πρώτη φορά απέκτησε αναλυτικό πρόγραμμα, ενώ εισάγουμε και άλλες καινοτομίες.
Όπως το Τεχνικό Γυμνάσιο;
Ναι, μία από αυτές είναι και το Τεχνικό Γυμνάσιο. Ο στόχος είναι να εξοικειωθούν τα παιδιά νωρίς, από την πρώτη γυμνασίου, με τις τεχνικές δεξιότητες, με τη δημιουργικότητα, με τις νέες τεχνολογίες και με τα τεχνικά επαγγέλματα.
Εξηγήστε μας λίγο πώς θα λειτουργεί το Τεχνικό Γυμνάσιο...
Αρχικά, να αναφέρουμε ότι θα λειτουργήσει το πρόγραμμα πιλοτικά σε δύο σχολεία, ένα στη Λευκωσία και ένα στη Λεμεσό, με μικρό αριθμό μαθητών, καθώς είναι ένα πιλοτικό πρόγραμμα στο οποίο θέλουμε να δώσουμε χώρο και χρόνο να εφαρμοστεί και στη συνέχεια να αναπτυχθεί περαιτέρω. Είναι σχολείο ειδικού ενδιαφέροντος, το οποίο θα λειτουργεί τα απογεύματα. Ένα άλλο στοίχημα για τη νέα σχολική χρονιά είναι να αναβαθμίσουμε τα σχολεία ειδικού ενδιαφέροντος, που είναι τα Μουσικά, τα Αθλητικά, τα STEM και τα Διεπιστημονικής Μάθησης.
Πολλά στοιχήματα μαζεύονται, κυρία υπουργέ…
Φέτος είναι μια πολύ σημαντική χρονιά, γιατί ετοιμάζουμε αλλαγές που έπρεπε να γίνουν εδώ και χρόνια, όπως το νέο σχέδιο αξιολόγησης, αλλά και άλλες που επιβάλλονται από την τεχνολογία, τις ανάγκες της αγοράς εργασίας και της κοινωνίας. Επεκτείνουμε τη συμβουλευτική και επαγγελματική αγωγή από το Δημοτικό, διπλασιάζοντας τα σχολεία που συμμετέχουν. Δίνουμε έμφαση στον αλφαβητισμό στα Μαθηματικά και τα Ελληνικά, ενώ για πρώτη φορά εισάγεται η χρηματοοικονομική παιδεία στο Δημοτικό και επεκτείνεται στο Γυμνάσιο, ενώ ενισχύεται και το κεφάλαιο « Αγωγή του Πολίτη».
Μιλήσατε για αλλαγές που συνδέονται με την τεχνολογία. Η Τεχνητή Νοημοσύνη στα σχολεία σάς απασχολεί;
Η ΤΝ έχει ήδη μπει στα σχολεία και οι μαθητές αξιοποιούν τέτοια εργαλεία. Το ζητούμενο είναι ο έλεγχος: πρέπει να εκπαιδεύσουμε πρώτα τους εκπαιδευτικούς και μετά τους μαθητές στην ορθή και ηθικά προσεγμένη χρήση. Φέτος θα εμβαθύνουμε στην επιμόρφωση των δασκάλων, σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Καινοτομίας και ομάδα εμπειρογνωμόνων.
Πέρσι υπήρχε απαγόρευση κινητού χωρίς ποινές. Φέτος;
Φέτος θα εφαρμόσουμε αυστηρότερους κανόνες: χρήση μόνο για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Στόχος είναι τα παιδιά να κατανοήσουν τα όρια και να αποκτήσουν δημιουργικές συνήθειες, όπως παιχνίδι και συζήτηση στο διάλειμμα, ενώ παράλληλα ενισχύεται η ασφάλεια στο σχολείο.
Πώς θα επιτευχθεί αυτό;
Ασφάλεια εννοούμε όλες εκείνες τις ενέργειες για να έχουν τα παιδιά αυτοεκτίμηση, ψυχική ανθεκτικότητα, να μπορούν να λένε όχι, ασφάλεια στο διαδίκτυο, ασφάλεια στο σχολείο τους, ασφάλεια για τον εαυτό τους, άρα σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, όλα. Όλα αυτά σκιαγραφούν το ασφαλές σχολείο. Εμάς αυτό που μας απασχολεί, και γι’ αυτό επενδύουμε σ’ αυτό το κομμάτι, είναι τα παιδιά που αντιμετωπίζουν οποιοδήποτε πρόβλημα στο σχολείο ή στο σπίτι τους να ξέρουν ότι μπορούν να απευθυνθούν στον δάσκαλο, στον υπεύθυνο καθηγητή τους, στον σύμβουλο του σχολείου, ο οποίος είναι εκεί για να τους βοηθήσει.
Πέρσι είχατε θέσει ως στοίχημα να λειτουργήσει στη Λευκωσία εναλλακτικό σχολείο για παραβατικούς μαθητές. Το εναλλακτικό της Λεμεσού πότε θα είναι έτοιμο να υποδεχθεί τους πρώτους μαθητές;
Το εναλλακτικό σχολείο θα συνεχιστεί στη Λευκωσία και ο στόχος μας είναι να αρχίσουμε και με τη Λεμεσό. Φτιάχνουμε τώρα τον χώρο στη Λεμεσό, έχει καταρτιστεί και η λίστα με τους μαθητές, και στόχος είναι να ολοκληρωθούν οι όποιες εκκρεμότητες για να αρχίσει η λειτουργία του εναλλακτικού σχολείου στην επαρχία Λεμεσού τον Ιανουάριο του 2026. Επίσης, επιστρέφουν οι πρώτοι μαθητές που πέρσι φοίτησαν στο εναλλακτικό στα σχολεία τους, οι οποίοι, πέραν των εξετάσεών τους και με καλούς βαθμούς, επιστρέφουν, ενώ παράλληλα συνεχίζουν να τυγχάνουν παρακολούθησης από την Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας.
Κλιματισμός
Τον Σεπτέμβριο του 2023, ως κυβέρνηση, διά στόματος μάλιστα του ίδιου του Προέδρου της Δημοκρατίας, υποσχεθήκατε ότι μέσα σε τρία χρόνια θα μπουν κλιματιστικά σε όλα τα δημόσια σχολεία. Προλαβαίνετε μέχρι τον επόμενο Σεπτέμβριο να υλοποιήσετε την υπόσχεσή σας;
Με την εγκατάσταση των κλιματιστικών, αν και το πρώτο διάστημα είχαμε κάποιες δυσκολίες, μπορώ να πω ότι τώρα τα πράγματα εξελίσσονται ομαλά. Αξίζει να πούμε ότι, μέχρι το τέλος Οκτωβρίου, θα έχει ολοκληρωθεί η εγκατάσταση κλιματιστικών σε όλα τα σχολεία της Αμμοχώστου, ενώ τα πράγματα εξελίσσονται πολύ καλά και σε άλλες επαρχίες, όπως η Λευκωσία. Βλέπετε, κερδίσαμε το στοίχημα με τις Παγκύπριες και όλα τα Λύκεια που λειτούργησαν πέρσι ως εξεταστικά κέντρα είχαν κλιματιστικά. Τα νηπιαγωγεία, όλα σχεδόν, με τη βοήθεια των συνδέσμων γονέων, έχουν κλιματιστικά. Στα Λύκεια να συμπληρωθούν εκεί που δεν έχουν, για να μπουν σε όλες τις αίθουσες. Ζητήσαμε το πλάνο για τα Δημοτικά και τα Γυμνάσια του επόμενου διαστήματος, για να μπορούμε να τo υλοποιήσουμε. Τα κονδύλια έχουν ήδη εξασφαλιστεί.
Και έτσι, για το κλείσιμο, κυρία υπουργέ, ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε σε γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικούς;
Εύχομαι μια καλή, ομαλή, ήρεμη σχολική χρονιά για όλους, για να μπορούμε όλοι να δημιουργήσουμε. Να αφήσουμε χώρο στα παιδιά μας να δημιουργήσουν σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς τους. Είμαι πολύ αισιόδοξη αυτή τη χρονιά.
Τα στοιχήματα της υπουργού
1. Νέο σχέδιο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών
2. Να κλείσει το κεφάλαιο «κατάλογος διοριστέων»
3. Αλλαγή της νομοθεσίας για την Ειδική Εκπαίδευση -βήματα προς ένα πιο συμπεριληπτικό σχολείο
4. Περαιτέρω μείωση της ύλης και βελτίωση των αναλυτικών προγραμμάτων
5. Βελτίωση του Ολοήμερου Σχολείου
6. Αναβάθμιση σχολείων ειδικού ενδιαφέροντος
7. Επαγγελματική Αγωγή από το Δημοτικό -διπλασιασμός των σχολείων που συμμετέχουν.
8. Εισαγωγή αλφαβητισμού στα Μαθηματικά και τα Ελληνικά, χρηματοοικονομικής παιδείας και ενίσχυση της «Αγωγής του Πολίτη»
9. Εφαρμογή και έλεγχος της Τεχνητής Νοημοσύνης στα σχολεία, με εκπαίδευση εκπαιδευτικών και μαθητών
10. Αυστηρότερη εφαρμογή κανόνων για τη χρήση κινητών στα σχολεία, με έμφαση στην ασφάλεια και την ψυχική ανθεκτικότητα των παιδιών.
11. Επέκταση του θεσμού του εναλλακτικού σχολείου στην επαρχία Λεμεσού
12. Να μπουν κλιματιστικά σε όλα τα σχολεία που δεν έχουν ακόμα, μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2026
13. Λειτουργία πιλοτικού Τεχνικού Γυμνασίου σε Λευκωσία και Λεμεσό, για εξοικείωση των μαθητών με τεχνικές δεξιότητες και νέα τεχνολογικά επαγγέλματα.
