Εδώ και περισσότερο από δεκαεπτά μήνες, η Λωρίδα της Γάζας έχει μετατραπεί σε μια «κόλαση επί της γης». Ανάμεσα στα ερείπια, στις σκηνές και στους μαζικούς τάφους, υπό τις ριπές των καθημερινών βομβαρδισμών από τον ισραηλινό στρατό, Παλαιστίνιοι δημοσιογράφοι συνεχίζουν να εργάζονται γενναία για να καταγράψουν τα γεγονότα, να αποτυπώσουν τον όλεθρο. Μία από αυτούς είναι και η Eman Alhaj Ali, δημοσιογράφος, συγγραφέας και μεταφράστρια, που κατόρθωσε να επιζήσει από την γενοκτονία στην Γάζα. Την συναντήσαμε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο, στο περιθώριο της απονομής του «Βραβείου Δημοσιογραφίας Daphne Caruana Galizia 2025». Περιγράφει στον «Π» τις φρικαλεότητες που είδε, τη δυσκολία να μετατρέψει τον πόνο σε λέξεις, αλλά και το αίσθημα που τη συνοδεύει ως «επιζήσασα». «Οι δρόμοι της Γάζας έχουν γίνει νεκροταφεία», λέει. «Μερικές φορές δεν μπορώ καν να γράψω, γιατί τα χέρια μου παραλύουν από όσα έχω δει». Στη συνέντευξη που ακολουθεί, μιλά για τις στιγμές που την σημάδεψαν, για τα παιδιά που έχασαν την αθωότητά τους, την ελπίδα που προδίδεται κάθε φορά που μια εκεχειρία καταρρέει.
«Νιώθω τα χέρια μου δεμένα»
Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζεις όταν καλύπτεις γεγονότα στη μάχη;
Ως freelance δημοσιογράφος, συγγραφέας και μεταφράστρια, έχω αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις από την αρχή της γενοκτονίας, τους τελευταίους τουλάχιστον 17 μήνες. Από την έναρξη της γενοκτονίας, έχουμε βρεθεί μπροστά στη φρίκη του πολέμου, μπροστά στις μαζικές σφαγές. Η μαρτυρία αυτών των σκηνών επί τόπου με εξαντλεί, νιώθω τα χέρια μου να παραλύουν. Ως δημοσιογράφος και συγγραφέας προσπαθώ να καταγράψω τις φρικαλεότητες που βιώνει ο παλαιστινιακός λαός. Όταν προσπαθώ να πάρω συνέντευξη από ανθρώπους, είτε από μητέρες που έχασαν τα παιδιά τους, γιους ή κόρες, είτε από ανθρώπους που έχασαν τους γονείς τους, οι οποίοι συνελήφθησαν από Ισραηλινούς στρατιώτες, νιώθω την καρδιά μου να ραγίζει. Αυτό το συναίσθημα γίνεται έντονο όταν προσπαθώ να αποτυπώσω τη στιγμή, είτε στους δρόμους της Λωρίδας της Γάζας, οι οποίοι έχουν μετατραπεί σε νεκροταφεία, είτε ανάμεσα στα ερείπια, αφού οι υποδομές έχουν γίνει συντρίμμια, είναι ίσως το πιο τρομακτικό πράγμα για μένα. Με κάνει να νιώθω ανήμπορη, πως τα χέρια μου είναι δεμένα ως συγγραφέας. Μερικές φορές δεν μπορώ καν να γράψω, μόνο και μόνο επειδή έχω γίνει μάρτυρας τόσο τρομακτικών στιγμών που βιώνουν οι άνθρωποι εκεί.
«Επιζήσασα της γενοκτονίας»
Υπάρχει κάποια συγκεκριμένη ιστορία ή πρόσωπο που σε έχει σημαδέψει;
Όσον αφορά εμένα προσωπικά, είμαι επιζήσασα από τη σφαγή. Έχω απομακρυνθεί από τη Γάζα πριν έξι περίπου μήνες, και τώρα με αποκαλούν «επιζήσασα της γενοκτονίας». Πολλοί άνθρωποι που με βλέπουν, μου λένε: «Είσαι τυχερή που επέζησες από τη γενοκτονία». Αλλά δεν είναι έτσι. Ως επιζήσασα, ζω μια δεύτερη Νάκμπα εδώ, στην εξορία. Όταν ήμουν στη Γάζα, περάσαμε πολλαπλά στάδια εκτοπισμού. Αναγκαζόμασταν να μετακινούμαστε από τόπο σε τόπο. Αντιμετωπίσαμε πείνα, τρόμο, μαζικές δολοφονίες. Αναγκαστήκαμε να μετακινηθούμε σχεδόν επτά φορές με την οικογένειά μου, ζώντας σε σκηνές. Ήταν τρομακτικές στιγμές όταν λόγου χάρη τον χειμώνα, η βροχή πλημμύριζε τις σκηνές μας και κοιμόμασταν νηστικοί, με άδεια στομάχια, χωρίς τίποτα να μας ζεσταίνει.
Τα αδέλφια μου αναγκάζονταν να κοιμούνται πάνω στο σκληρό έδαφος, χωρίς κουβέρτες, χωρίς στρώματα. Τα παιδιά έχουν στερηθεί την αθωότητά τους. Αναγκάζονται να διανύουν μεγάλες αποστάσεις για να φέρουν λίγο νερό ή λίγη τροφή από τα φορτηγά της βοήθειας. Μπορείτε να το φανταστείτε; Παιδιά που θα έπρεπε να πηγαίνουν σχολείο, να κρατούν τις τσάντες τους και να μαθαίνουν γράμματα, όπως κάθε άλλο παιδί στον κόσμο, τώρα παλεύουν για την επιβίωση τους. Η αθωότητά τους έχει κλαπεί. Κάθε μέρα σκέφτομαι και ανησυχώ για εκείνους. Είναι ψυχικά εξαντλητικό.
Ελπίδα για πραγματική ειρήνη
Πώς είναι η κατάσταση τώρα στη Γάζα μετά και την απόφαση για εκεχειρία;
Μετά την ανακοίνωση της εκεχειρίας πριν από κάποιες μέρες, όλοι οι Παλαιστίνιοι προσπαθούσαν να κρατήσουν την ελπίδα ζωντανή. Περίμεναν αυτή τη στιγμή ειρήνης, έστω και μετά από τόσες μαζικές δολοφονίες. Περίμεναν μια χαραμάδα φωτός, μια μικρή ελπίδα. Όμως, αμέσως μετά την ανακοίνωση της εκεχειρίας, είδαμε ξανά την ισραηλινή κατοχή να την σπάει, να σκοτώνει ξανά ανθρώπους.
Παρακολουθώ όσα συμβαίνουν και προσπαθώ να τεκμηριώσω τι γίνεται, όταν εκατοντάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν μέσα σε λίγες μέρες. Αυτό αποδεικνύει ότι η ισραηλινή πλευρά δεν τηρεί ποτέ πραγματικά τις συμφωνίες για κατάπαυση του πυρός. Είμαστε συνηθισμένοι πια να το βλέπουμε. Η κατάσταση τώρα είναι χειρότερη από πριν, ακόμα κι αν έχει ανακοινωθεί εκεχειρία. Οι δολοφονίες συνεχίζονται εναντίον του λαού μας, των Παλαιστινίων στη Γάζα.
Ελπίζουμε να έρθει η στιγμή της πραγματικής ειρήνης στη Γάζα, μιας αληθινής ειρήνης, όχι μιας προσωρινής εκεχειρίας που παραβιάζεται μετά από λίγες ώρες. Δεν ξέρουμε πότε θα συμβεί αυτό, αλλά το ελπίζουμε.
Ελπίζουμε όλες οι χώρες του κόσμου, η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες, οποιαδήποτε άλλη χώρα, θα πιέσουν ώστε αυτή η εκεχειρία να εφαρμοστεί πραγματικά. Για να μπορέσουν οι Παλαιστίνιοι να ξαναχτίσουν την πόλη τους, να επιστρέψουν στα σπίτια τους και να πάψουν να ζουν κάτω από τον διαρκή φόβο του θανάτου. Τώρα στη Γάζα η κατάσταση αλλάζει συνεχώς, κάποιες στιγμές υπάρχει σχετική ηρεμία, και μετά ξαφνικά μια βόμβα πέφτει κάπου και ο φόβος επιστρέφει ξανά και ξανά. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια διαρκής ειρήνη. Δεν θέλουμε μια προσωρινή εκεχειρία. Θέλουμε ο λαός μας να ζήσει ειρηνικά στην πατρίδα του. Είμαστε ιθαγενείς αυτής της γης και πρέπει να ζούμε ειρηνικά, όχι να περιμένουμε ένα άγνωστο πεπρωμένο.
Σιωπή σημαίνει συνενοχή
Τι θεωρείς ότι πρέπει να κάνουν οι πολίτες των άλλων κρατών, για παράδειγμα οι Κύπριοι, να μιλούν για την κατάσταση αυτή;
Ναι, ζητώ απ’ όλους τους ανθρώπους, σε όλες τις χώρες, να μην παραμένουν σιωπηλοί. Γιατί η σιωπή σε τέτοιες στιγμές, μπροστά σε τέτοιες φρικαλεότητες, σημαίνει συνενοχή. Σημαίνει ότι συναινείς σε όσα διαπράττει η ισραηλινή κατοχή εναντίον των Παλαιστινίων, των αμάχων, των παιδιών, των ηλικιωμένων, των γυναικών. Πρέπει να σταθούν στη σωστή πλευρά της Ιστορίας, να μην δηλώνουν ουδέτεροι, γιατί η ουδετερότητα σημαίνει συνενοχή. Πρέπει να σταθούν στο πλευρό των Παλαιστινίων, να μιλούν για την αλήθεια, να αποκαλύπτουν τις σκληρές πράξεις που διαπράττει η ισραηλινή κατοχή εναντίον των αμάχων στη Γάζα.
