Ναλοξόνη για χρήστες οπιούχων - Σώζει ζωές

Στην υλοποίηση μίας ακόμα δράσης που περιλαμβάνεται στην εθνική στρατηγική της για τα έτη 2017-2020 προχωρεί η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, η οποία δεν μπορεί παρά να είναι σημαντική καθώς άπτεται της πρόληψης θανάτων ανάμεσα στους χρήστες οπιούχων ναρκωτικών. Συγκεκριμένα η ΑΑΕΚ, διά των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών, έχει προχωρήσει στην εισαγωγή ναλοξόνης, ουσία η οποία είναι ανταγωνιστής των οπιοειδών και λειτουργεί ως αντίδοτο για να σωθεί η ζωή χρήστη όταν λάβει υπερβολική δόση.

Η χορήγηση ναλοξόνης εφαρμόζεται ήδη σε δέκα ευρωπαϊκές χώρες (Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ισπανία, Ιταλία, Αγγλία, Ιρλανδία, Γαλλία, Λιθουανία και Νορβηγία) και έχει τη μορφή ρινικού σπρέι. Στην Κύπρο μέχρι στιγμής διατίθετο μόνο από τα τμήματα πρώτων βοηθειών και το προσωπικό των ασθενοφόρων, όμως στο εξής θα μπορούν να την έχουν στην κατοχή τους τόσο οι ίδιοι οι χρήστες, όσο και πρόσωπα τα οποία πιθανόν να γίνουν μάρτυρες περιστατικών υπερβολικής χρήσης όπως οι φίλοι, τα μέλη της οικογένειας και οι σύντροφοι των χρηστών. Η πρακτική αυτή κρίθηκε αναγκαία καθώς διαπιστώθηκε πως όταν υπάρχουν μάρτυρες -που είναι συνήθως άλλοι χρήστες- σε περιστατικό όπου κάποιος κινδυνεύει, δεν τον μεταφέρουν στο νοσοκομείο ή δεν καλούν ασθενοφόρο φοβούμενοι τις νομικές επιπτώσεις.
Όπως εξήγησε στον «Π» λειτουργός της ΑΑΕΚ, σκευάσματα ναλοξόνης έχουν ήδη εισαχθεί, τα οποία θα αρχίσουν να χορηγούνται μόλις ετοιμαστεί το σχετικό πρωτόκολλο που θα πρέπει να ακολουθούν οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες. Το εν λόγω πρωτόκολλο αφορά συγκεκριμένα τις κατευθυντήριες γραμμές για το πώς θα εφαρμόζεται η δράση και τι θα πρέπει να περιλαμβάνει η εκπαίδευση των χρηστών προτού αρχίσει η χορήγηση ναλοξόνης. Η δε χορήγηση στους χρήστες και στα άλλα δικαιούχα άτομα θα γίνεται από τις διάφορες δομές.

Για τη ναλοξόνη η λειτουργός της ΑΑΕΚ εξήγησε ότι λειτουργεί ως αντίδοτο των οπιούχων και ότι δρα εντός μερικών λεπτών από τη χορήγησή της όταν ο χρήστης κινδυνεύει. Έχει χρησιμοποιηθεί στη διαχείριση της υπερδοσολογίας για περισσότερο από 40 χρόνια και αποτελεί μία κοινή πρακτική για αντιμετώπιση των θανάτων από υπερβολική χρήση. Θεωρείται επίσης ασφαλές φάρμακο, με χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών.

Χιλιάδες θάνατοι

Για σκοπούς προώθησης της δράσης είχε προηγηθεί στις 20 Φεβρουαρίου στην Κύπρο εκπαιδευτική ημερίδα, η οποία απευθυνόταν σε λειτουργούς των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας, των Νοσηλευτικών Υπηρεσιών, των Τμημάτων Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών, της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων, του Κρατικού Χημείου, του Τμήματος Φυλακών, της ΥΚΑΝ, του Τμήματος Τελωνείων και των θεραπευτικών προγραμμάτων. Παράλληλα, για συμμετοχή στην ημερίδα, βρέθηκαν στην Κύπρο η Dagmar Hedrich εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης των Ναρκωτικών και της Τοξικομανίας (ΕΚΤΕΠΝ), καθώς και ο Δανός Henrik Thiesen από τις Κοινωνικές Υπηρεσίες της Κοπεγχάγης.

Στον δικό της χαιρετισμό η κ. Hedrich παρέθεσε το συγκλονιστικό στοιχείο ότι σε διεθνές επίπεδο υπολογίζεται ότι 69.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από υπερβολική δόση οπιούχων ουσιών, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο μόνο το 2015 σημειώθηκαν 7.585 θάνατοι. Ο αριθμός αυτός, όπως είπε, ήταν αυξητικός για τρίτη συνεχή χρονιά, παρόλο που φαίνεται να μειώνεται η ενέσιμη χρήση. Η παροχή ναλοξόνης σε χρήστες (take-home naloxone) έχει προταθεί από το Advisory Council on the Misuse of Drugs στο Ηνωμένο Βασίλειο από το 2000.
Μεταξύ 2-4 Απριλίου ακολούθησε άλλη εκπαίδευση στο Άμστερνταμ, ενώ μεταξύ 25-28 Ιουνίου 2019 θα ακολουθήσει και τρίτη.

Πρότυπο η Δανία

Πάντως, εάν κάτι ξεχώρισε ιδιαίτερα από την εκπαιδευτική ημερίδα στην Κύπρο, ήταν τα άλματα που έκανε η Δανία στον τομέα της μεταχείρισης των χρηστών οπιούχων ουσιών. Πέρα από τη ναλοξόνη η οποία χορηγείται εδώ και χρόνια, στη Δανία, όπως είπε ο Henrik Thiesen των Κοινωνικών Υπηρεσιών της Κοπεγχάγης, λειτουργεί και κλινική όπου οι χρήστες μπορούν να πάρουν τη δόση τους σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον, χωρίς να κινδυνεύουν από θανάτους.