Η ανεξάρτητη Αρχή κατά της Διαφθοράς υποχρεώθηκε να απορρίψει ανώνυμες καταγγελίες πολιτών για κατ’ ισχυρισμόν πράξεις διαφθοράς λόγω αναρμοδιότητας καθώς αυτές στρέφονται εναντίον άλλων πολιτών και όχι εναντίον κρατικών αξιωματούχων και λειτουργών του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως προβλέπει η κείμενη νομοθεσία. Πρόκειται για ανώνυμες καταγγελίες, οι οποίες, όμως, θα μπορούσαν να διερευνηθούν είτε από την Αστυνομία, είτε από τις αρμόδιες φορολογικές Αρχές καθώς κατονομάζονται τα εμπλεκόμενα πρόσωπα.
Δέον να σημειωθεί ότι, το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την Αρχή κατά της Διαφθοράς επιτρέπει την υποβολή ανώνυμης καταγγελίας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, το πρόσωπο που έχει υποβάλει την ανώνυμη καταγγελία δεν δύναται να λαμβάνει πληροφόρηση για την εξέλιξη της καταγγελίας του. Ως εκ τούτου, και για σκοπούς διαφάνειας, η Αρχή κατά της Διαφθοράς αναρτά στην ιστοσελίδα της, τις αποφάσεις που λαμβάνει αναφορικά με τον τρόπο που τυγχάνει χειρισμού οποιαδήποτε ανώνυμη καταγγελία.
Οι καταγγελίες
Ειδικότερα, η Αρχή κατά της Διαφθοράς απέρριψε τις πιο κάτω ανώνυμες καταγγελίες από το στάδιο της προκαταρκτικής εξέτασης λόγω αναρμοδιότητας:
1 Ο καταγγέλλων, ο οποίος αυτοαποκαλείται «Παρατηρητής της Γειτονιάς», ζήτησε όπως διερευνηθούν τα έσοδα ζεύγους που διαμένει σε χωριό στην επαρχία Λάρνακας, υποστηρίζοντας ότι εισπράττει τεράστια χρηματικά ποσά για την παροχή εργασιών, τα οποία είναι αδήλωτα.
2 Οι καταγγέλλοντες, οι οποίοι αναφέρονται στην καταγγελία τους ως «κάτοικοι της περιοχής», ζήτησαν όπως διερευνηθούν οι εγκαταστάσεις επώνυμου ιδιωτικού σχολείου με έδρα τη Λεμεσό το οποίο, σύμφωνα με την καταγγελία, λειτουργεί χωρίς πολεοδομική άδεια, σε ακατάλληλες εγκαταστάσεις και με ανεπαρκείς χώρους στάθμευσης, δημιουργώντας προβλήματα στους περίοικους.
3 Ο καταγγέλλων ζήτησε όπως διερευνηθούν τα έσοδα επώνυμου ιδιωτικού παιδικού σταθμού με έδρα τη Λευκωσία, ο οποίος, σύμφωνα με την καταγγελία του, δεν εκδίδει αποδείξεις.
4 Καταγγελία κατονόμαζε δύο ιδιωτικές σχολές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που δραστηριοποιούνται στην Κυπριακή Δημοκρατία, οι οποίες κατ’ ισχυρισμόν δεν επιστρέφουν δίδακτρα σε φοιτητές τρίτων χωρών ενώ τα δικαιούνται.
5 Καταγγέλθηκε οικοδόμος ότι άρχισε το χτίσιμο σπιτιού χωρίς να έχει λάβει την άδεια του ιδιοκτήτη, και χρέωσε το ποσό των €23.000.
6 Καταγγέλθηκε υδραυλικός ότι, χρέωσε υπέρογκο ποσό για την παροχή των υπηρεσιών του και δεν εξέδωσε σχετική απόδειξη.
7 Καταγγέλθηκαν ιδιώτες ότι, με την πώληση αγαθών μέσω τρίτων προσώπων, προβαίνουν σε φοροδιαφυγή και δεν εκδίδουν τα σχετικά τιμολόγια και/ή αποδείξεις.
8 Καταγγέλθηκε γυναίκα από τη Λεμεσό ότι, αποσπά χρήματα από την Κυπριακή Δημοκρατία με ψευδείς παραστάσεις. Συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά στην καταγγελία ότι, λαμβάνει κρατική βοήθεια - επίδομα χωρίς να το δικαιούται καθώς αποκρύπτει έσοδα που εισπράττει κάθε μήνα από διαμέρισμα που ενοικιάζει με αρκετά υψηλό ενοίκιο.
Γενικές και αόριστες
Η Αρχή κατά της Διαφθοράς υποχρεώθηκε να απορρίψει και ανώνυμες καταγγελίες για διαφθορά που στρέφονταν εναντίον κρατικών αξιωματούχων και δημόσιων λειτουργών, διότι, ήταν γενικές και αόριστες. Η Αρχή δεν είχε τρόπο να επικοινωνήσει μαζί τους για να ζητηθούν πρόσθετα στοιχεία και διευκρινήσεις. Είναι γι’ αυτό τον λόγο που η Αρχή κατά της Διαφθοράς, με πρόσφατη ανακοίνωσή της ζήτησε όπως με τις ανώνυμες καταγγελίες υποβάλλονται όλα τα σχετικά στοιχεία και πληροφορίες για να δύναται η Αρχή να τις εξετάσει.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση κρατικού αξιωματούχου. Η Αρχή κατά της Διαφθοράς έλαβε δυο ανώνυμες καταγγελίες, οι οποίες, έφεραν τον εν λόγω αξιωματούχο να χρησιμοποιεί κρατικό όχημα για προσωπικούς σκοπούς ενώ δεν δικαιούται κάτι τέτοιο με βάση την κείμενη νομοθεσία. Η Αρχή δεν μπόρεσε να προχωρήσει στη διερεύνηση των δυο καταγγελιών επειδή ήταν γενικές και αόριστες και δεν ήταν σε θέση να επικοινωνήσει με το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που τις υπέβαλαν για πρόσθετα στοιχεία και διευκρινίσεις, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί να τις απορρίψει.
Με τρεις τρόπους
Η υποβολή καταγγελίας στην Αρχή κατά της Διαφθοράς γίνεται γραπτώς με έναν από τους ακόλουθους τρόπους:
- Με διά χειρός παράδοση ή με ταχυδρομική αποστολή της καταγγελίας στα γραφεία της Αρχής, στη διεύθυνση Μάρκου Δράκου 10, 1040 Λευκωσία.
- Με την αποστολή της καταγγελίας με τηλεομοιότυπο στο 22756414.
- Με την αποστολή της καταγγελίας με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στη διεύθυνση: complaints@iaac.org.cy
Οι καταγγελίες, επώνυμες ή ανώνυμες, υποβάλλονται σε ειδικό έντυπο το οποίο είναι αναρτημένο στην ιστοσελίδα της Αρχής κατά της Διαφθοράς. Οι καταγγελίες θα πρέπει να περιλαμβάνουν αναφορές σε πραγματικά περιστατικά τα οποία κατά την κρίση των καταγγελλόντων στοιχειοθετούν τη διάπραξη αδικήματος και δυνατόν να κατονομάζονται συγκεκριμένα πρόσωπα. Ακόμη καλύτερα στις περιπτώσεις που οι καταγγελίες συνοδεύονται από έγγραφα ή/και στοιχεία.
Η διερεύνηση
Η Αρχή κατά της Διαφθοράς, προτού αρχίσει οποιαδήποτε διαδικασία διερεύνησης, μελετά την καταγγελία/πληροφορία που έχει περιέλθει σε γνώση της προκειμένου να καταλήξει κατά πόσον αφορά πράξη διαφθοράς. Στην περίπτωση που καταλήξει ότι η καταγγελία/πληροφορία δεν αφορά πράξη διαφθοράς, η Αρχή πληροφορεί σχετικά γραπτώς το πρόσωπο το οποίο υπέβαλε την καταγγελία/πληροφορία. Αν δεν είναι διαθέσιμα τα στοιχεία του καταγγέλλοντος, τότε, γίνεται σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα της Αρχής, ενημερώνοντας ότι η καταγγελία απορρίφθηκε. Αιτιολογώντας, παράλληλα, την απόφασή της.
Σε περίπτωση κατά την οποία η Αρχή, σε οποιοδήποτε στάδιο εξέτασης ή/και διερεύνησης καταγγελίας ή πληροφορίας, κρίνει ότι διαφαίνεται η διάπραξη του αδικήματος της διαφθοράς, προχωρεί σε διερεύνησή της με τον διορισμό λειτουργών επιθεώρησης. Σε περίπτωση κατά την οποία διαπιστωθεί η διάπραξη άλλου ποινικού αδικήματος, το οποίο, όμως, δεν συνδέεται με πράξη διαφθοράς, η Αρχή ενημερώνει σχετικά τον Γενικό Εισαγγελέα για τις δικές του ενέργειες.
