Πέφτουν σήμερα στο Κάιρο οι υπογραφές μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου, για τις δύο σημαντικές συμφωνίες στον τομέα της Ενέργειας, που αφορούν την ανάπτυξη του κοιτάσματος «Αφροδίτη» και τις ανακαλύψεις υδρογονανθράκων του Τεμαχίου 6 (κοίτασμα «Κρόνος») της κυπριακής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ). Πρόκειται για τις πρώτες συμφωνίες της Κυπριακής Δημοκρατίας που αφορούν το θέμα εμπορευματοποίησης φυσικού αερίου.
Στο Κάιρο, για τις υπογραφές των συμφωνιών, βρίσκονται σήμερα ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, συνοδευόμενος από τους υπουργούς Εξωτερικών, Κωνσταντίνο Κόμπο, και Ενέργειας, Γιώργο Παπαναστασίου. Η τελετή υπογραφής θα λάβει χώρα στο περιθώριο της Ενεργειακής Έκθεσης Εgypt «Energy Show (EGYPES) 2025» που διοργανώνει η αιγυπτιακή κυβέρνηση, με τη συμμετοχή πλειάδας εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον τομέα της Ενέργειας.
Συμφωνία και Μνημόνιο
Πιο συγκεκριμένα, ο υπουργός Ενέργειας θα υπογράψει σήμερα, εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας, Μνημόνιο Συναντίληψης μεταξύ Κύπρου, Αιγύπτου και αδειούχου (Chevron Cyprus Limited, NewMed Energy LP και BG Cyprus Limited) για την ανάπτυξη του κοιτάσματος φυσικού αερίου «Αφροδίτη», καθώς και «Συμφωνία Φιλοξενούσας Χώρας» μεταξύ Κύπρου, Αιγύπτου και αδειούχου (Eni Cyprus Limited και TotalEnergies EP Cyprus B.V.) για την ανάπτυξη των υδρογονανθράκων του Τεμαχίου 6 («Κρόνος»), στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι υπογραφές θα πραγματοποιηθούν στο περιθώριο της διεθνούς ενεργειακής έκθεσης και συνεδρίου EGYPES 2025, στην παρουσία των Προέδρων Κύπρου και Αιγύπτου, Νίκου Χριστοδουλίδη και Αμπντέλ Φατάχ Αλ Σίσι, καθώς και του Αναπληρωτή Πρωθυπουργού της Ιταλίας, Ματέο Σαλβίνι. Θα προηγηθεί διμερής συνάντηση αντιπροσωπειών της Κύπρου και της Αιγύπτου, υπό τους δύο Προέδρους. Παράλληλα, στο περιθώριο της Ενεργειακής Έκθεσης θα πραγματοποιηθεί διμερής συνάντηση ανάμεσα στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι.
Συμφωνία «Φιλοξενούσας Χώρας»
Η λεγόμενη Συμφωνία Φιλοξενούσας Χώρας είναι μια συμφωνία μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας, της Αραβικής Δημοκρατίας της Αιγύπτου, της ΕΝΙ και της Τοtal και αφορά το βυθοτεμάχιο 6 και όλα τα κοιτάσματα τα οποία βρίσκονται μέσα σε αυτό, με σημαντικότερο το «Κρόνος». Σύμφωνα με τον υπουργό Ενέργειας, στη συμφωνία αυτή υποδεικνύεται η κατεύθυνση του φυσικού αερίου που θα προέρχεται από το συγκεκριμένο βυθοτεμάχιο και ο προορισμός και η κατάληξη σε τερματικό υγροποίησης του φυσικού αερίου του βυθοτεμαχίου 6, για να πάει το φυσικό αέριο πλέον υγροποιημένο στις διεθνείς αγορές.
Μπροστά το «Κρόνος»
Σχολιάζοντας τις σημερινές συμφωνίες μεταξύ Κύπρου και Αιγύπτου, ο ειδικός σε θέματα ενέργειας Χαράλαμπος Έλληνας ανέφερε, μιλώντας στον «Π», ότι πρόκειται για άλλο ένα βήμα προς τα μπρος, «αλλά η δουλειά δεν τελειώνει εδώ καθώς χρειάζεται να γίνουν λεπτομερείς μελέτες που θα επιτρέψουν τις τελικές επενδυτικές αποφάσεις». Ο ειδικός εξήγησε την ίδια ώρα ότι η συμφωνία Κύπρου - Αιγύπτου για το κοίτασμα «Κρόνος» είναι άμεσα υλοποιήσιμη, καθώς διέπεται από συμβόλαιο, ενώ η συμφωνία για το κοίτασμα «Αφροδίτη» αποτελεί Μνημόνιο Συναντίληψης και ως εκ τούτου δεν είναι δεσμευτική. Πιο συγκεκριμένα, το Μνημόνιο Συναντίληψης αποτελεί μια συμφωνία η οποία θέτει ουσιαστικά τους όρους με τους οποίους η Κύπρος εμπορευματοποιείται το φυσικό αέριο, το οποίο θα προέρχεται από το κοίτασμα «Αφροδίτη».
Η εκκρεμότητα
Ενδεικτικές προς αυτή την κατεύθυνση είναι οι δηλώσεις στις οποίες προέβη τις τελευταίες μέρες ο υπουργός Ενέργειας, σύμφωνα με τον οποίον, το κοίτασμα το οποίο έχει κοντινές υποδομές στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Αιγύπτου είναι το κοίτασμα «Κρόνος», οπότε «καταλαβαίνετε ότι το πρώτο κοίτασμα το οποίο θα φέρει κυπριακό φυσικό αέριο στην επιφάνεια θα είναι από το "Κρόνος", λόγω των υποδομών, οι οποίοι οι οποίες υπάρχουν στην περιοχή». Σύμφωνα με πληροφορίες του «Π», μια βασική εκκρεμότητα είναι η σύνδεση του κοιτάσματος «Κρόνος» με το αιγυπτιακό κοίτασμα ΖΟΡ, το οποίο βρίσκεται νοτιοανατολικά του «Κρόνος». Με τη σύνδεση των δύο κοιτασμάτων, το φυσικό αέριο από το «Κρόνος» θα μεταφέρεται μέσω αυτής της διαδρομής είτε στο τοπικό δίκτυο της Αιγύπτου είτε στον σταθμό υγροποίησης (στην Αίγυπτο), ο οποίος ανήκει στην ίδια εταιρεία που διαχειρίζεται τα κοιτάσματα «ΖΟΡ» και «Κρόνος». Οι συγκεκριμένες υποδομές παρέχουν μια συνδεσιμότητα που διευκολύνει την εξαγωγή φυσικού αερίου από την Κύπρο στην Αίγυπτο και από εκεί τη διοχέτευσή του στην τοπική αιγυπτιακή αγορά ή στις διεθνείς αγορές, μέσω της Αιγύπτου.
Σε ό,τι αφορά το κοίτασμα «Αφροδίτη» και εάν θα διοχετευτεί εξ ολοκλήρου για τις ανάγκες της Αιγύπτου ή αν θα πάει και για επανεξαγωγή, ο υπουργός Ενέργειας κράτησε κλειστά τα χαρτιά του, καθώς είναι μέρος των εμπιστευτικών συμφωνιών που υπογράφονται σήμερα. «Καταλαβαίνετε ότι θα περιμένετε να βγουν οι ανακοινώσεις, οι οποίες θα είναι από κοινού με τους διαχειριστές των κοιτασμάτων, οπότε λίγη υπομονή», είπε.
Περιφερειακές εξελίξεις
Πέραν του τομέα της ενεργειακής συνεργασίας, τη σημερινή συνάντηση Χριστοδουλίδη-Σίσι απασχολούν, επίσης, οι περιφερειακές εξελίξεις και οι διμερείς σχέσεις Κύπρου-Αιγύπτου.
