Οι συστηματικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων των παράτυπων μεταναστών στην Κυπριακή Δημοκρατία, δημιουργούν προβληματισμό για τις αρνητικές επιπτώσεις που επιφέρουν στο κύρος και την αξιοπιστία της χώρας, καθώς και τη διεθνή υποβάθμιση της εικόνας της ως προς την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ως κράτος δικαίου, αναφέρει η Ελεγκτική Υπηρεσία σε ειδική έκθεση για την περίοδο 2021-2024.
Επιπρόσθετα, η Ελεγκτική Υπηρεσία τονίζει ότι «η εξέταση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας παρουσιάζει σοβαρές καθυστερήσεις σε σχέση με τα χρονοδιαγράμματα που προβλέπονται στη νομοθεσία, με μόλις το 15% να ολοκληρώθηκε εμπρόθεσμα κατά το 2023. Η μέση διάρκεια εξέτασης, για την περίοδο 2021-2023 που ελέγξαμε, φαίνεται να ξεπερνά τους 20 μήνες, ενώ ορισμένες αιτήσεις εκκρεμούν για περισσότερα έτη, καθιστώντας τους αιτητές ως δικαιούχους κρατικών επιδομάτων για παρατεταμένη περίοδο, επιβαρύνοντας τον κρατικό Προϋπολογισμό».
Η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι τα ευρήματα του ελέγχου που διενήργησε δείχνουν ότι σημαντικός αριθμός υπηκόων τρίτων χωρών που εισήλθαν παράνομα σε έδαφος της Κυπριακής Δημοκρατίας, «που κυμαίνεται γύρω στις 13.000, ενδεχομένως να εξακολουθεί να διαμένει παράνομα στη Δημοκρατία».
Ακολούθως επισημαίνει ότι σημαντικός αριθμός υπηκόων τρίτων χωρών, «ο οποίος σύμφωνα με στοιχεία από την Αστυνομία, ανέρχεται περίπου στις 290.0001 και ο οποίος αρχικά αφίχθηκε νόμιμα στην Κύπρο κατά την περίοδο 2014-2023, δεν έχει καταχωρισμένη αναχώρηση στο Αρχείο Αφίξεων και Αναχωρήσεων, παρά το γεγονός ότι έχει παρέλθει η προβλεπόμενη προθεσμία που καθορίζεται από τους όρους της άδειας διαμονής ή της θεώρησης εισόδου τους». Ως εκ τούτου, προσθέτει, «ενδέχεται να βρίσκονται παράνομα στην ΚΔ. Οι αρμόδιες κρατικές Υπηρεσίες, παρόλο που ανάφεραν κάποιες επεξηγήσεις, εντούτοις δεν μας παρείχαν αξιόπιστη αιτιολόγηση ή πληροφόρηση ώστε να προσδιοριστεί σε πόσες από αυτές τις περιπτώσεις δικαιολογείται η απουσία καταχώρισης αναχώρησης στο σύστημα».
Η Ελεγκτική Υπηρεσία τονίζει ότι «η καθυστέρηση στην εξέταση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας, έχει ως αποτέλεσμα τη χορήγηση, σε ΥΤΧ, δικαιωμάτων Υλικών Συνθηκών Υποδοχής για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από το προβλεπόμενο στη σχετική νομοθεσία. Αυτό συνεπάγεται αυξημένες επιβαρύνσεις για την ΚΔ και παρατεταμένη εξάρτηση των αιτούντων από τις προσφερόμενες κοινωνικές παροχές».
«Από τον έλεγχό μας», συμπληρώνει η Ελεγκτική Υπηρεσία, «εντοπίσαμε περιπτώσεις ατόμων των οποίων η αίτηση για διεθνή προστασία εκκρεμούσε για διάστημα πέραν των πέντε ετών, με αποτέλεσμα να εξακολουθούν να τους καταβάλλονται, από την ΚΔ, δικαιώματα Υλικών Συνθηκών Υποδοχής για ιδιαίτερα παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τη μείωση των σχετικών δαπανών το 2024, ενισχύει τη διαπίστωσή μας ότι οι μεγάλες καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων συνεπάγονται σημαντική οικονομική επιβάρυνση για την ΚΔ».
Η Ελεγκτική Υπηρεσία αναφέρει ότι «Η ΚΔ δαπάνησε συνολικά ποσό περίπου €0,5 δις για τη διαχείριση της παράτυπης μετανάστευσης κατά την περίοδο 2021-2024. Ορισμένες από τις δαπάνες αυτές θα μπορούσαν να αποφευχθούν εάν η εξέταση των αιτήσεων διεθνούς προστασίας επιτυγχανόταν με γρηγορότερους ρυθμούς και εάν οι απαραίτητες υποδομές φιλοξενίας παράτυπων μεταναστών/αιτητών διεθνούς προστασίας ολοκληρώνονταν νωρίτερα. Κατά την ίδια περίοδο εισπράχθηκε από την ΕΕ ποσό ύψους €166,5 εκ., το οποίο περιλαμβάνει την ανάκτηση δαπανών που διενεργήθηκαν σε προηγούμενα έτη και εκκαθαρίστηκαν κατά την εν λόγω περίοδο, καθώς και προκαταβολές έναντι δαπανών που θα υλοποιηθούν σε μελλοντικές περιόδους».
Διαβάστε ΕΔΩ την ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
