Τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να ξεμπερδέψει το κουβάρι των προβλημάτων που έχει δημιουργήσει στις τοπικές γεωργικές κοινωνίες, αλλά και ευρύτερα στον γεωργικό τομέα, η ανεξέλεγκτη παροχή αδειών για φωτοβολταϊκά πάρκα τα προηγούμενα χρόνια -σε βαθμό οξυμένο στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου και με τις υπόλοιπες επαρχίες να ακολουθούν αν δεν παρθούν μέτρα- σε κρατική γη, επιχείρησε να αναζητήσει σε σημερινή συνεδρίαση η Επιτροπή Γεωργίας της Βουλής.
Όπως μεταφέρθηκε από τους αντιδημάρχους της ελεύθερης Αμμοχώστου, οι τοπικές κοινωνίες βρίσκονται σε αναβρασμό, λόγω της σοβαρής απώλειας γόνιμης αγροτικής γης, με τον αντιδήμαρχο Φρενάρου, Κώστα Μιχαήλ, να ζητά από τους εκπροσώπους του Υπουργείου Εσωτερικών να μεταφέρουν στο Υπουργείο Εσωτερικών την προειδοποίηση για δυναμική αντίδραση, αν σε διάστημα 10 ημερών δεν προγραμματιστεί συνάντηση με τους δύο δήμους της περιοχής.
Μεγάλο μέρος της συζήτησης περιστράφηκε γύρω από το αίτημα των βουλευτών για αναστολή αδειών που δόθηκαν σε εταιρείες φωτοβολταϊκών πάρκων τα προηγούμενα χρόνια χωρίς μέχρι σήμερα να τους εκχωρηθεί γη και να κατασκευάσουν τα πάρκα, χαρακτηρίζοντας ως δώρον άδωρον την απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών να σταματήσει από τον Μάιο του 2023 να αποδέχεται νέες αιτήσεις, καθώς στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου η διαθέσιμη κρατική γη για τους γεωργούς ήδη κορέστηκε.
Με «δεμένα χέρια» η ΡΑΕΚ
Αίσθηση προκάλεσε κατά τη συνεδρίαση η διαπίστωση ότι το προσωρινό πάγωμα για άδειες που δόθηκαν από τη ΡΑΕΚ πριν από τον Μάιο του 2023 αλλά εξετάζονται ακόμη από το Υπουργείο Εσωτερικών, δεν επιτρέπει στη ΡΑΕΚ να προχωρά με ανακλήσεις τους, παρά το γεγονός ότι οι άδειες κατασκευής που εκδίδει είναι για πέντε χρόνια. Ο λόγος είναι διότι, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της ΡΑΕΚ, οι εταιρείες φωτοβολταϊκών πάρκων αιτούνται παρατάσεις των αδειών, τις οποίες η ίδια υποχρεούται να εγκρίνει, καθώς δεν είναι ευθύνη των εταιρειών η μη εξασφάλιση από αυτές πολεοδομικής άδειας, για το οποίο υπάρχει δικαστικό προηγούμενο, όπου εταιρεία δικαιώθηκε στο Ανώτατο Δικαστήριο. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Επιτροπής Γεωργίας και βουλευτή του ΑΚΕΛ, Γιαννάκη Γαβριήλ, οι περισσότερες άδειες στην ελεύθερη περιοχή Αμμοχώστου θα έπρεπε να ανακληθούν, διότι είναι όλες του 2014 και του 2017, με το χρονικό περιθώριο των πέντε χρόνων να έχει εξαντληθεί.
Από πλευράς Νομικής Υπηρεσίας, η εκπρόσωπος είπε ότι επιφυλάσσονται για τη θέση τους για το θέμα της αναστολής αδειών, γιατί υπάρχουν συμφωνίες και πρέπει να μελετήσουν τι περιλαμβάνουν.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής, Γιαννάκης Γαβριήλ, ζήτησε από τα αρμόδια υπουργεία να ενημερώσουν εάν θα επιλύσουν το ζήτημα, ειδάλλως, πρόσθεσε, θα εξετάσει η Βουλή εάν θα το λύσει η ίδια νομοθετικά.
«Τι θα πω σε αυτόν τον άνθρωπο, που θα χάσει τη δουλειά του;»
Στη συνεδρίαση οι αντιδήμαρχοι Φρενάρου, Αυγόρου, Σωτήρας και Λιοπετρίου περιέγραψαν μία εικόνα εκδίωξης των γεωργών από τη βιοποριστική τους ενασχόληση. Επίσης κατήγγειλαν περιπτώσεις ασυδοσίας στους τρόπους που ενεργούν ορισμένες εταιρείες. «Χθες μου τηλεφώνησε θερμοκηπιούχος, στο θερμοκήπιο του οποίου μετέβησαν λειτουργοί εταιρείας φωτοβολταϊκών και του είπαν ότι εντός έξι μηνών πρέπει να φύγει από την κρατική γη», ανέφερε ο αντιδήμαρχος Σωτήρας, Αντώνης Κουμής. Ακολούθως ρώτησε: «Όταν επιστρέψω τι θα πω σε αυτόν τον άνθρωπο, που θα χάσει τη δουλειά του; Ότι ήρθα στην Επιτροπή Γεωργίας και δεν κατάλαβα τον τρόπο διαχείρισης και αδειοδότησης των φωτοβολταϊκών πάρκων;» Όπως εξήγησε, τη συγκεκριμένη γη την καλλιεργούσε ο πατέρας του παραπονούμενου για 40 χρόνια, μετά από παραχώρησή της από το Τμήμα Κτηματολογίου. Όταν απεβίωσε ο πατέρας και αιτήθηκε ο γιος του τη συνέχιση της εκμίσθωσης, πήρε αρνητική απάντηση από το Κτηματολόγιο, με τη γη να παραχωρείται σε εταιρεία φωτοβολταϊκών πάρκων.
Ο αντιδήμαρχος Φρενάρου, Κώστας Μιχαήλ, κατήγγειλε ότι οι μελετητές οι οποίοι εξέτασαν τα φωτοβολταϊκά πάρκα συγκεκριμένης εταιρείας στην περιοχή, παραδέχτηκαν, μετά από ερώτηση του ιδίου και του αντιδημάρχου Σωτήρας, ότι συγχρόνως είναι υπαλληλοι της ίδιας της εταιρείας, κατά παράβαση της νομοθεσίας.
Ο αντιδήμαρχος Αυγόρου, Παναγής Μιχαηλάς κατήγγειλε ότι δύο μέρες μετά την αλλαγή του καθεστώτος σε μία περιοχή, από βοσκότοπο σε κρατική γη, έφτασαν στο σημείο τοπογράφοι εταιρείας φωτοβολταϊκών για οριοθετήσεις. Διερωτήθηκε πώς γίνεται, χωρίς να μεσολαβήσει το απαραίτητο χρονικό διάστημα για τις διαδικασίες εκμίσθωσης και χωρίς να κάνει διαβούλευση με το κοινοτικό συμβούλιο, καθώς της αρνήθηκε συνάντηση, η εταιρεία να είχε στείλει τους τοπογράφους. Σημείωσε ότι οι κάτοικοι της περιοχής συνεχίζουν να αντιδρούν, τονίζοντας ότι έγιναν επιστολές διαμαρτυρίας στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και στον υπουργό Εσωτερικών, χωρίς καμία απάντηση. Σε αυτό το σημείο ο εκπρόσωπος της Ελεγκτικής Υπηρεσίας ζήτησε από τον κ. Μιχαηλά να υποβάλει καταγγελία στην Υπηρεσία.
Μεγάλο μέρος της συζήτησης στην Επιτροπή Γεωργίας περιστράφηκε γύρω από το αίτημα για αναστολή αδειών που δόθηκαν σε εταιρείες φωτοβολταϊκών πάρκων τα προηγούμενα χρόνια.
«Το πρόβλημα θα εξαπλωθεί»
Το πρόβλημα είναι μεγαλύτερο στην ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου, άλλα όπως είναι σήμερα τα δεδομένα, θα εξαπλωθεί και θα το βρουν όλες οι επαρχίες μπροστά τους, ανέφερε ο βουλευτής του ΔΗΣΥ, Χαράλαμπος Πάζαρος. Τόνισε ότι πρέπει να ληφθούν τα σωστά μέτρα, για να προλάβουν καταστάσεις.
«Όπως πάθαμε με το νερό, θα πάθουμε το ίδιο και με την παραγωγή τροφής», προειδοποίησε ο βουλευτής των Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, επικαλούμενος δρομολογούμενη οδηγία των Ηνωμένων Εθνών για αύξηση της παραγωγής τροφής λόγω των σημερινών κλιματολογικών συνθηκών.
Σύμφωνα με τον βουλευτή του ΕΛΑΜ, Λίνο Παπαγιάννη, ενώ για άλλα θέματα υπάρχουν ευαισθησίες από τις αρμόδιες υπηρεσίες για την ελεύθερη επαρχία Αμμοχώστου, για το συγκεκριμένο την έχουν «στραγγαλίσει».
Ο πρόεδρος της Επιτροπής, Γιαννάκης Γαβριήλ, ζήτησε από τα αρμόδια υπουργεία να ενημερώσουν εάν θα επιλύσουν το ζήτημα, ειδάλλως, πρόσθεσε, θα εξετάσει η Βουλή εάν θα το λύσει η ίδια νομοθετικά.
Οδηγίες από τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη
Όπως ανέφερε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Ενέργειας, μετά από οδηγίες του Προέδρου της Δημοκρατίας, έχει συσταθεί μία διϋπουργική επιτροπή, η οποία έδωσε οδηγίες σε τεχνική επιτροπή (Υπουργείο Ενέργειας, Τμήμα Γεωργίας, Τμήμα Περιβάλλοντος, Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως, Κτηματολόγιο, Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς Ενέργειας και ΑΗΚ), να καταγράψει τις άδειες και τα έργα που υπάρχουν, ακολούθως να παρουσιάσει την εικόνα στη διϋπουργική επιτροπή, ώστε να αποφασίσει για τις αιτήσεις φωτοβολταϊκών πάρκων που θα ακυρωθούν ή θα απορριφθούν και για τις αιτήσεις που θα εγκριθούν, ώστε η Κύπρος να ανταποκριθεί και στους στόχους του 2030 για μείωση των ρύπων κατά 55%.