Τρέχει πάλι να σώσει ό,τι μπορεί η Κυπριακή Δημοκρατία σε σχέση με τις σοβαρές παραλείψεις της απέναντι στους ευρωπαϊκούς κανόνες για τα απόβλητα, οι οποίες την αφήνουν εκτεθειμένη. Μετά την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να την παραπέμψει στο δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μη συμμόρφωση με απόφαση του 2013 για το κλείσιμο των χώρων υγειονομικής ταφής στον Κοτσιάτη και το Βατί, το Υπουργείο Γεωργίας προχωρά εκφράζοντας την ελπίδα ότι το δικαστήριο μπορεί να πεισθεί για τους χειρισμούς της κυβέρνησης, αφού έχει ετοιμασθεί ολοκληρωμένος σχεδιασμός για αντιμετώπιση του προβλήματος. Ωστόσο εκφράζονται από διάφορες φωνές, όπως από τον πρόεδρο της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος Χαράλαμπο Θεοπέμπτου (ΡΙΚ, 08/05/24), επιφυλάξεις κατά πόσον η Κύπρος θα καταφέρει τελικά να υλοποιήσει εντός των χρονοδιαγραμμάτων τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει.
Ένα κρίσιμο ερώτημα για την περίπτωση στον Κοτσιάτη και το Βατί είναι ποια είναι η υπηρεσία του κράτους η οποία είναι αρμόδια για αυτά τα σοβαρά έργα και αδυνατεί να ανταπεξέλθει. Είναι η ίδια υπηρεσία η οποία καλείται αυτό το διάστημα να ανταποκριθεί στην επίλυση της τρέχουσας μεγάλης κρίσης του υδατικού, το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων.
Εδώ, πολύ καλά ενημερωμένες πηγές, οι οποίες έχουν γνώση των έργων που αναλαμβάνονται από το Υπουργείο Γεωργίας και πώς προχωρούν αυτά, τονίζουν στον «Π» ότι η εξέλιξη για τον Κοτσιάτη και το Βατί, η οποία χρονικά συμπίπτει με τον πυρετό για να σωθεί υδατικά το καλοκαίρι, προσφέρεται για να γίνει αντιληπτό από την κυβέρνηση ότι πρέπει να εξετάσει σοβαρά την αποδέσμευση του Τμήματος Αναπτύξεως Υδάτων από την υλοποίηση έργων αποβλήτων. Δεδομένου ότι, σε μία εποχή κλιματικής κρίσης, το ΤΑΥ έχει ως προτεραιότητά του το υδατικό, με προμετωπίδα τις μονάδες αφαλάτωσης, έχει να τρέξει χιλιόμετρα για αυτό το θέμα, όπως κατέδειξε στην τελευταία της έκθεση η Ελεγκτική Υπηρεσία, και μαστίζεται από υποστελέχωση, οι ίδιες πηγές τονίζουν ότι πρέπει να δημιουργηθεί ένας νέος κεντρικός φορέας υλοποίησης έργων αποβλήτων, τα οποία είναι μεγάλα και σοβαρά, οδηγώντας μέχρι σήμερα την Κύπρο στα ευρωπαϊκά δικαστήρια. Αν πραγματικά επιθυμεί να λύσει το πρόβλημα η κυβέρνηση, προσθέτουν, πρέπει να εγκύψει στη ρίζα του, που είναι η απομάκρυνση της ευθύνης των έργων για τα απόβλητα από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων, ώστε να υπηρετεί αποκλειστικά και σωστά τον σκοπό για τον οποίο συστάθηκε. Σε αυτόν τον οξύμωρα διττό ρόλο του ΤΑΥ είναι που εντοπίζουν και μία σημαντική αιτία για τα συσσωρευμένα υδατικά προβλήματα που τυραννούν σήμερα την Κύπρο και τους πολίτες της.
Η απόφαση του 2015
Πώς όμως προέκυψε αυτή η τόσο προβληματική εικόνα; Από απόφαση που πάρθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τον Αύγουστο του 2015, επί κυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη και υπουργίας στο Γεωργίας του Νίκου Κουγιάλη, να φύγει ο τομέας διαχείρισης των στερεών αποβλήτων από το Υπουργείο Εσωτερικών και να τον αναλάβει το ΤΑΥ. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα περίπου οι μισοί λειτουργοί στο ΤΑΥ, που πριν τον Φεβρουάριο του 2016, όταν τέθηκε σε εφαρμογή η απόφαση, ήταν αφιερωμένο με σημαντικές επιδόσεις στην αποστολή για την οποία ιδρύθηκε, να ασχολούνται με τα στερεά απόβλητα εις βάρος της διαχείρισης του νερού. Οτιδήποτε έχει να κάνει με τα στερεά απόβλητα σήμερα σε παγκύπρια βάση θα περάσει με τον έναν ή τον άλλον τρόπο μέσα από τους λειτουργούς του ΤΑΥ, οι οποίοι εργασιακά «πνέουν τα λοίσθια», καθώς συνεχώς αναλαμβάνουν νέες βαριές ευθύνες, από το δύσκολο έργο της επιδιόρθωσης των μηχανημάτων της ΟΕΔΑ Πεντακώμου, όπου μέχρι σήμερα θάβονται καθημερινά χιλιάδες τόνοι σκουπιδιών, κατά παράβαση των νόμων του κράτους και της ΕΕ, μέχρι τις κινητές μονάδες αφαλάτωσης και πολλά άλλα υδατικά έργα.
Αντί επιλόγου
Όσες προσπάθειες και αν κάνουν σήμερα το Υπουργείο Γεωργίας και η υπουργός Μαρία Παναγιώτου, στην οποία, σε αντίθεση με τους προκατόχους της, πρέπει να πιστωθεί ότι είναι η πρώτη η οποία έδωσε οδηγίες και ετοιμάσθηκε ολοκληρωμένος σχεδιασμός για αντιμετώπιση του προβλήματος, τα αποτελέσματα δεν θα είναι τα αναμενόμενα, γιατί θα ισχύουν οι πιο πάνω συνθήκες. Και αυτό, όπως πληροφορείται ο «Π», της το έχουν τονίσει επανειλημμένως άτομα την οποία συμβουλεύουν. Το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν παρουσιάστηκε δημόσια κάποιος εκπρόσωπος του ΤΑΥ για να δώσει αρμοδίως απαντήσεις για τον Κοτσιάτη και το Βατί είναι ενδεικτικό της εικόνας που επικρατεί στο συγκεκριμένο Τμήμα, το οποίο εκ των πραγμάτων αδυνατεί να φέρει εις πέρας αυτή τη δύσκολη και κρίσιμη αποστολή της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων.
